لزوم ضدعفونی افکار عمومی از ویروس بنگاه های خبری دشمن/اصحاب رسانه‌ باید فضا را برای معاندین تنگ کنند

جواد مداحی کارشناس ارشد جامعه شناسی در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون با اشاره به اینکه بحران یکی از واقعیت های اجتناب ناپذیر عصر حاضر است، بیان کرد: حوادث طبیعی و غیر طبیعی همچون شیوع بیماری ها، زلزله، سیل، جنگ و بسیاری دیگر از این گونه اتفاقات امروز به جزء جدایی ناپذیر از زندگی روزمره اغلب ملتهای جهان تبدیل شده است، بیماری کرونا که امروز شاهد آن هستیم دیگر شکلی جهانی به خود گرفته است اما نگاهی هر چند گذرا به سر خط اخبار رسانه های جمعی نشان می دهد که این پدیده تا چه حد زوایای گوناگون زندگی بشر امروزی را به خود مشغول کرده است.

 وی افزود: بحران های بهداشتی و سلامت  و عواقب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بسیاری دیگر از این موارد هر روز بخشی از جهان را همچون طوفانی سهمگین درهم نوردیده، خسارات و تلفات زیادی بر جای می گذارند، در کنار این تحولات زیانبار، سازمانها و مدیران در سطوح محلی، ملی و بین المللی در تلاش‌ هستند با به کار گیری توان، امکانات و تجارب خود به مقابله با این بحران بپردازند و برای مهار و یا از بین بردن آن اقدامات لازم را انجام دهند.

مداحی با اشاره به اینکه برای آنکه بدانیم مدیریت بحران در اقصی نقاط جهان تا چه حدی امیدوار کننده و قابل اتکا بوده نیازمند گذار زمان و دیدن نتایج مستند است، گفت: تحقیقات و شواهد به دست آمده نشان می دهد هر جا مدیریت بحران با هوشمندی، ابتکار عمل و برنامه ریزی شده به مقابله با بحران ها پرداخته، توانسته است تا حدی از عواقب سوء و زیانبار آن بکاهد و در مواردی از این پدیده تهدیدآمیز فرصتهایی را برای رشد و توسعه فراهم کند.



بازی و نقش دوگانه رسانه ها و شبکه های مجازی و اجتماعی مدرن

وی ادامه داد: در این میان آنچه این بحران ها را هدایت، تشدید یا کنترل و از بین می برد شمشمیر دو لبهای به نام رسانه‌های مجازی مدرن یا همان شبکه های اجتماعی می باشد، شبکه هایی که گویی که دیگر مجازی نبوده و در ذهن و روح مخاطبین خود نفوذ کرده و هدایت گر روحیات و اعمالشان است، در واقع این رسانه‌ها مخاطبین خود را تبدیل به کنشگران تابع کرده اند استقبال فزاینده و پرشتاب کاربران از این رسانه ها، حتی در میان کاربران ایرانی نیز به رغم محدودیت های موجود در فضای مجازی غیر قابل انکار است.

این کارشناس ارشد جامعه شناسی با تاکید بر اینکه این رسانه ها، هویت فردی، کنش جمعی، روش های تولید، عادت مصرف و شیوه‌های کنشگری را در مقایسه با آنچه در دنیای واقعی بوده با قدرت روزافزون خود متمایز ساخته است، اذعان کرد: به این اعتبار می توان گفت حتی نمایش خیابانی جنبش‌های اجتماعی در بسیاری از کشورها و جوامع پیشرفته نیز، به نحوی متأثر از نقش تلفن‌های همراه هوشمند در کنشگری اجتماعی این رسانه هاست.

وی خاطرنشان کرد: همین اثرات است که در مدت زمان اندک، انبوهی اقلام مصرفی از فروشگاه‌های سراسر دنیا خالی شده و هجوم مردم برای مصرف وسایل بهداشتی داروخانه ها دچار کمبود اقلام مصرفی بیمارستان ها می کند، در ابتدا نقدی بر فرهنگ مصرف داخلی در جامعه ایران مبنی بر هجوم به فروشگاه‌ها و داروخانه ها مطرح بود اما با شیوع بیماری واگیردار جدید به روشنی دیده شد که استفاده از رسانه های مجازی در سرتاسر دنیا چگونه بر افکار مصرف اقلام ضروری بر مدعیان فرهنگ در غرب اثر گذار است و این تجربه ای جهانی در حوزه هجوم به فروشگاه و داروخانه هاست.



آگاهی بخش حوزه سلامت، خط مشی شبکه های مجازی

مداحی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین مؤلفه‌های توسعه، داشتن یک جامعه سالم است، تصریح کرد: آگاهی مردم در زمینه پیشگیری، برخورد و درمان بیماری کمک شایانی به سلامت جامعه خواهد کرد و باعث کاهش بار روانی و درمانی ناشی از برخورد با این بیماری می شود، امروز معنای سلامت بسیار فراتر از حوزه پزشکی است و علوم اجتماعی، روانشناسی و مطالعات ارتباطی را دربر میگیرد.

وی افزود: ارتباطات سلامت به عنوان ابزاری موفق برای ترویج و بهبود وضعیت سلامت از طریق افزایش دانش عمومی و آگاهی از موضوعات، مشکلات و راه حل های مرتبط با سلامت است، ارتباطات سلامت که از طریق شبکه های اجتماعی به سرعت و به راحتی قابل انتشار است، می تواند میزان درخواست های مطلوب برای دریافت خدمات بهداشتی را افزایش دهد و از سطح درخواست‌های نامطلوب و غیر ضروری که از سوی افراد مطرح می شود و در مواقعی فرصت سوزی از رسیدگی به دیگران را به دنبال دارد، بکاهد.

این دانشجوی دکترای جامعه شناسی  با بیان این مطلب که اطلاعات سلامت در رسانه‌های مجازی به عنوان راهی برای یادگیری مردم درباره سلامت شخصی هستند و سیاست سلامت عمومی می‌تواند از طریق رسانه ها تغییر کند، گفت: به نظر میرسد که تلاش برای استفاده از رسانه‌های مجازی برای ارتقای سلامت و ایجاد رویکردی جدید در برنامه های رسانه ها برای پرداختن به موضوع سلامت از اهمیت زیادی برخوردار باشد؛ چراکه آگاهی مردم در زمینه پیشگیری، برخورد و درمان بیماری کمک شایانی به سلامت جامعه خواهد کرد و باعث کاهش بار روانی و درمانی ناشی از مواجهه با این بیماری‌ها می‌شود.



حمایت رسانه ای و سلامت

مداحی ادامه داد: یکی از حوزه‌های ارتباطات سلامت که موضوعی بسیار مدرن و جدید است، موضوع حمایت رسانه‌ای است که شامل راهبردهای استفاده از رسانه به منظور شکل دادن به افکار عمومی، بسیج کردن فعالان اجتماعی و تأثیر گذاری بر تصمیم گیرندگان برای تغییر در سیاستها می باشد. امروز در الویت اصلی اثر گذاری بر رفتار کنشگران شبکه های اجتماعی و اینترنتی قرار دارد و می طلبد تا با سواد رسانه‌ای و استفاده از دانش روز اثر گذاری این تهدید استفاده را تبدیل به فرصتی برای آموزش به شهروندان کنیم.

وی بیان کرد: همان گونه که می بینید امروزه با شرایط به وجود آمده ظرفیت این شبکه ها به وسیله پمپاژ اخبار و راهکارها چه نقشی در محدودیت های رفتاری مردم جهان در پیشگیری از بیماری دارد، به گونه‌ای که سازمان بهداشت جهانی تیمی اختصاصی را با فعالیت شبانه‌روز به این شبکه‌ها اختصاص داده است.

این دانشجوی دکترای جامعه شناسی اذعان کرد: شبکه های اجتماعی در واقع باید باعث تعامل بیشتر بیماران با فراهم کنندگان مراقبت و یکدیگر شوند و هر روز این تعامل باید به شکل بهتر و بیشتری برقرار شود، نتایج مثبت درمان ها و نمایش آن به بیماران به جای انتشار اخبار کذب و منفی، انگیزه بیشتر برای پیگیری درمان و پیشگیری از بیماری می دهد.

وی با بیان دیگر نقش های قابل توجه شبکه های اجتماعی و رسانه های جمعی برای کاهش اضطراب و استرس ناشی از بیماری کرونا، خاطرنشان کرد: بر عهده داشتن مسئولیت مراقبت از خود بیمار و کاهش بار بر روی سیستم مراقبت های بهداشتی، به وجود آوردن بستری به منظور به اشتراک گذاری تجربه ها، شرکت در اجتماعات آنلاین، احساس خوب شدن، افزایش کنترل بیماری، توانمندسازی شخصی، افزایش سطح دانش پزشکی، کسب نتایج مطلوب روانی، بهبود در تصمیم گیری های درمانی و تغییر رفتار در جهت مثبت، کنترل بیماری های مزمن و دیگر مواردی از این دست از مهمترین اقداماتی است که می توان با استفاده از رسانه ها و شبکه های اجتماعی انجام دهیم.

مداحی تصریح کرد: هرچند در این میان نباید از محدودیت های این شبکه ها مانند حفظ حریم خصوصی در مورد اطلاعات جمع آوری شده، حفظ امنیت اطلاعات غافل شد، باید با توجه به این محدودیت ها از شبکه های اجتماعی در راستای پیشبرد اهداف استفاده کرد، نقش رسانه های اجتماعی در بخش های پزشکی و مراقبت های بهداشتی بسیار گسترده است و مدیریت در این حوزه بسیار با اهمیت است.

وی در پایان با تاکید بر اینکه شبکه‌های اجتماعی و مجازی به بازیگرانی پر رنگ در صحنه زندگی بشریت تبدیل شده اند، گفت: اسب چموش شبکه‌های مجازی را اگر افسار گریخته، رها کنیم با هدایت افراد نا آگاه و معاند به شکل بسیار بیرحمانه‌ای به پمپاژ اخبار منفی و کذب در حوزه سلامت می‌پردازند و روحیه همبستگی و مشارکت بالا و ستودنی مردم  را نشانه می روند و مادامی که این اسب چموش را رام و هدایت کنیم میتواند به خدمت رسانی فراوان در حوزه‌های آگاهی بخشی، پیشگیری و درمان به شکل مناسب و اثر گذاری عمل کند.
 

انتهای پیام/