ms']['section_id'] =0; ?>ms']['section_id'] =0; ?> عصر هامون - سیستان و بلوچستان رکورددار ازدواج و طلاق کودکان/از افزایش ازدواج های ثبت نشده تا خردسالانی که ناخواسته مادر می‌شوند - نسخه قابل چاپ

کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

گزارشی از نواقص قانونی ازدواج کودکان؛

سیستان و بلوچستان رکورددار ازدواج و طلاق کودکان/از افزایش ازدواج های ثبت نشده تا خردسالانی که ناخواسته مادر می‌شوند

عصرهامون , 15 دی 1397 ساعت 8:25

مرثیه تلخ دختران خردسالی که عروسک به دست عروس شده و پسرانی که هنوز پشت لب‌شان سبز نشده، لباس دامادی بر تن می‌کنند حکایت این روزهای کودکان سیستان و بلوچستان است که با پایانی تلخ چون مرگ مادران خردسال، طلاق و خیانت زوجین به پایان می‌رسد.


به گزارش عصرهامون، انتخاب همسر، تشکیل زندگی مشترک و ورود به دنیای جدید زندگی متاهلی از زمان پیدایش بشر تا امروز همواره به عنوان یکی از دغدغه های اصلی هر زن و مردی بوده است به طور کلی این امر مقدس و الهی در هر منطقه از این کره خاکی و در میان هر قوم، دین و تفکری دارای آداب و رسومی خاص بوده اما همگان آن را مهمترین عامل برای رسیدن به کمال میدانند، در ایران نیز آداب و رسوم خاصی در هر منطقه از کشورمان در موضوع ازدواج به چشم میخورد که برخی زیبا و برخی نیز گاهی موجب بروز معضلات بیشماری برای فرد و اجتماع می شود، به طور کلی ازدواج در کشورمان همواره با فراز و نشیب های زیادی مواجه بوده و حتی در برخی موارد شاهد بروز مشکلات و حتی حوادث و اتفاقات عجیب و نادر بوده است.

این روزها چه در میان دختر پسران جوان که به سن ازدواج رسیده اند و چه در میان مسئولانی که دغدغه این روزهای شان شده است ازدواج جوانان و از کمتر شدن تمایل جوانان رسیده به سن ازدواج، از سوی دیگر دختران و پسرانی که به سن ازدواج رسیده اند به ظاهر از ازدواج و تشکیل زندگی ترسی عجیب به دل داشته وبه بهانه های مختلف خود را از این موضوع دور می کنند به گونه ای که حتی این کم شدن تمایل به ازدواج بیش از اینکه در میان مردم فقیر و دارای مشکلاتی چون بیکاری به چشم بخورد در میان تحصیل کردگان و شاغلان دیده می شود.

انگار دیگر این جوانان با شغلهای خود ازدواج کرده و از زندگی مشترک دوری میکنند اما در نقطه مقابل ازدواج رو به رشد دختران و پسرانی که هنوز به بلوغ فکری و جسمی نرسیده اند، روی دیگر داستان ازدواج است و این معضل بزرگ در مناطق مختلف کشور روندی رو به رشد به خود گرفته است.

این معضل بزرگ هراس از ازدواج در کشور همه گیر شده تا جایی که در برخی موارد این جوانان تحصیل کرده با وجود داشتن تمامی امکانات اولیه زندگی و توان مالی برای اداره زندگی مشترک را دارند اما هنوز هم تمایلی به زندگی مشترک ندارند و حتی رسیدن به سن ازدواج برای دانش آموزان نوجوان کشورمان به کابوسی عظیم تبدیل شده و آن را سدی محکم در برابر خوشبختی خود می دانند، اما در نقطه مقابل ازدواج رو به رشد دختران و پسرانی که هنوز به بلوغ فکری و جسمی نرسیده اند، روی دیگر داستان ازدواج است و در حقیقت عده ای از این طرف بام افتاده و با اجبار خانواده ها و رسوم غلط موجود در محل زندگی، در کودکی تشکیل زندگی می دهند، تاجایی که ازدواج رو به رشد دختران و پسرانی که هنوز به بلوغ فکری و جسمی نرسیده اند و به اجبار یا خواست خود وارد فضای ناشناخته زندگی مشترک می شوند روی دیگر داستان ازدواج در ایران است.

قانونی عجیب برای مرثیه ازدواج  کودکان
شاید عجیب باشد اما در واقع ازدواج کودکان کاملا قانونی است! براساس قانون مدنی ایران، با وجود اینکه برای دختران سن 15 سالگی و برای پسران 18سالگی سن قانونی برای ازدواج تعیین شده است اما در ماده ١٠۴١ قانون مدنی برای آن دسته از افرادی که قصد ازدواج در سن پایینتری را دارند نیز راهی پیش بینی شده که به گونه ای که بر اساس این ماده قانونی دیگر مشکلی برای عقدکردن کودکان وجود ندارد و به تعبیری دیگر دختر قبل از رسیدن به سن ١٣ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ١۵ سال تمام شمسی می توانند با داشتن اجازه ولی قانونی و به شرط رعایت مصلحت که آن نیز با تشخیص دادگاه صالح بلا مانع است می توانند به راحتی به جمع متأهلین بپیوندند.

کودکان ساکن در سیستان و بلوچستان، کردستان، خراسان و دیگر استان های جنوبی کشور را باید آسیب پذیرترین قشر از این قانون دانست به گونه ای که این قانون موجب شده تا بسیاری از کودکان زیر سن قانونی در این استان ها به خصوص در سیستان و بلوچستان به دلایل مختلفی همچون حفظ آبرو، فقر، نداشتن سرپرست، سنت های موجود در بین مردم منطقه و اعتیاد والدین خود مجبور هستند تا تن به ازدواجی تلخ با افرادی بسیار بزرگتر از خود می شوند و سالهای سال با درد آن زندگی می کنند.

از سوی دیگر این قصه دردناک روی دیگری نیز دارد، مرثیه ازدواج در زیر سن قانونی برای آن دسته از کودکانی که حتی هنوز به سن 10 سال نیز نرسیده اند و به ناگاه از اتاق بازی با عروسک های رنگی به حجله وارد می شوند بسیار سوزناکتر است، دخترکانی معصوم که هنوز بدن های کوچک و نحیف آنها نه تنها هنوز برای ورود به دنیای غریب زندگی مشترک آماده نبوده بلکه به هزاران دلیل ناگفته هیچ اطلاعی از اعمال زندگی زناشویی ندارند و به ناگاه خود را در آغوش همسرانی تاچندین برابر سن خود می بینند و این موضوع موجب می شود تا بسیاری از آنها جان خود را در راه این رسم غلط از دست داده و یا با آسیب های غیرقابل جبران جسمی و روحی روانه مراکز درمانی شوند.
 
افراد با دور زدن قانون با دختران خردسال ازدواج می کنند
ثبت نشدن ازدواج به وضوح زنان را از حقوق قانونی آنان محروم می کند و به مردان این آزادی را می دهد که به راحتی و بدون هیچ منع قانونی این زنان را طلاق بدهند.

بر اساس دستور العمل ثبت احوال، دفاتر ثبت ازدواج و طلاق مجاز به ثبت ازدواج افراد زیر سن قانونی نیستند و این موضوع سبب شده تا ازدواج در سنین پایین تنها به صورت شرعی در مناطق مختلف انجام شود.

همچنین بیشتر دخترانی که در سنین پایین ازدواج می کنند خانواده های متمولی ندارند و مجبور به ازدواج با فردی به عنوان همسر دوم، سوم یا چندم وی می شوند که برای ثبت قانونی آن نیاز به اجازه همسر اول دارد و با توجه به اینکه در بسیاری موارد همسر اول مرد رضایت ندارد، افراد از ثبت آن خودداری می کنند.

همچنین در برخی موارد انگشت شمار این افراد با استفاده از برخی بندهای قانونی می توانند مجوز ازدواج دختران را در سنین پایین کسب کنند به این صورت که از دختران در دادگاه برخی سوالات شرعی شده و در صورت پاسخ صحیح، دادگاه اجازه ازدواج را صادر می کند. البته در این موارد تنها برخی نکات شرعی به دختر دیکته می شود و او نیز در دادگاه بازگو می کند.

نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها نیز در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون، با اشاره به رشد چشمگیر ازدواج کودکان در جنوب شرق کشور، اظهار کرد: در روستاها اکثر دخترها فقط تا پایه ششم ادامه تحصیل می‌دهند و بعد خانه‌نشین می‌شوند. از آنجا که امکانات کافی وجود ندارد و به علت تعصبات مذهبی، دختران در این منطقه از سن ۱۴ الی ۱۵ سالگی به بعد شوهر داده می‌شوند و در برخی روستاها نیز شاهد ازدواج دختران ۹ ساله هستیم.

سیستان و بلوچستان رکورد دار ازدواج کودکان در کشور
برای گرفتن آماری از این گونه ازدواج های ناخواسته به سراغ مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان میرویم اما وی نیز آماری رسمی در خصوص ازدواج کودکان به ما نداده و فقط می گوید: به طور کلی تنها میتوانیم بگوییم که آمار ازدواج های زیر سن قانونی در سیستان و بلوچستان همچنان در صدر استان های ایران جای دارد اما نسبت به سال های گذشته با اندکی کاهش روبه رو بوده است.

رضا راحت دهمرده افزود: متاسفانه به دلایل مختلفی چون ثبت نشدن آمارهای اینگونه ازدواج ها و یا مراجعه نکردن زوج به دفاتر ازدواج هیچ گونه آمار واقعی در این خصوص در دست نیست و نمی توان رقمی را برای این ازدواج ها اعلام کرد اما میتوانیم با مراجعه به آمارهای دیگری چون وجود فرزندان بدون شناسنامه، آمار ثبت ازدواج های زمان قدیم و اکنون به این حقیقت دست یابیم که ازدواج های زیرسن قانونی در استان رواج زیادی دارد.

وی با اشاره به اقدامات این سازمان برای ثبت ازدواج های اعلام نشده در استان، تصریح کرد: تاکنون اقدامات زیادی در این راستا انجام گرفته است به گونه ای که ما برای ازدواج های ثبت نشده، افرادی را به روستاها و شهرستان های استان تا در محل اقدام به ثبت ازدواج های ثبت نشده کرده و همچنین برای افراد بدون شناسنامه، شناسنامه صادر کنند.

با وجود اینکه نهادهای زیادی برای ثبت چنین مواردی فعال هستند اما این که واقعاً آماری از ازدواج های زیر سن قانونی در استان وجود ندارد و هیچ سازمان و نهادی اماری از اینگونه ازدواج ها اعلام نمی کند کمی جای تامل دارد!

ازدواج زیرسن قانونی در فرهنگ مردم استان جای دارد
در همین رابطه کارشناس اداره فرهنگی اجتماعی معاونت پیشگیری دادگستری کل سیستان و بلوچستان هم در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون، با تاکید بر اینکه درست نیست به مسأله ازدواج کودکان نگاهی یک‌جانبه و کلی داشت باشیم، گفت: اگر می خواهیم در این باره کاری انجام دهیم در ابتدا باید تعریف درستی از کودکی و بزرگسالی داشته باشیم در واقع باید ببینیم که وقتی میگوییم کودک منظورمان چه سنی است و آیا قرار است اصلا این ازدواج یک قرارداد سوری و فرهنگی است و دختر و پسر قرار گذاشته تا به طور نمادین به ازدواج هم درآمده تا پس از رسیدن به سن قانونی و شناخت کافی وارد بعد بعدی زندگی شوند یا نه از همان ابتدا کاملا شکل زناشویی به خود می‌گیرد.

وی با گلایه از اینکه متاسفانه به دلایل مختلفی بسیاری از ازدواج های زیر سن قانونی ثبت نمی شود و کاملا به دور از چشم قانون و پنهانی است، افزود: تقریبا بیش از 90درصد از ازدواج های کودکان در مناطق روستایی و نواحی سنتی‌ سیستان و بلوچستان اتفاق میافتد و به هیچ عنوان در مرحله آغازی ثبت نمی شود تا پس از رسیدن دختر و پسر به سن قانونی به ثبت برسد که بی‌سوادی، فقر فرهنگی و اقتصادی نداشتن حامی و بسیاری دیگر از اینگونه مشکلات از عوامل اصلی رواج ازدواج کودکان در این استان محروم است که همچنان نیز ادامه داد.

مریم بجدی بیان کرد: وقتی پای صحبت این کودکان می نشینیم و یا در بزرگسالی از زندگی گذشته خود سخن می‎گوییند می‌بینیم که متاسفانه در بسیاری از مواقع نکته کلیدی و عامل اصلی چنین ازدواج هایی فقر خانواده هاست، در برخی مواقع این کودکان مجبورند در قبال بدهی و یا مبالغی به خانواده‌ای داماد واگذار شده و بر آن اسم ازدواج گذاشته می‌شود که در اینگونه ازدواج ها حتی پس از فوت شوهر، دختر مجبور به ازدواج با برادران داماد و یا یکی از اقوام نزدیک اوست.

وی ادامه داد: نوع دیگری از اینگونه ازدواج ها که باز هم در مناطق جنوبی کشور به چشم خورده و در برخی مواقع به دور از چشم قانون انجام میگیرد ازدواج در قبال خون بهاست، در اینگونه ازدواج ها این کودکان به عنوان نوعی اتحاد و یا نوعی خون‌بها و رفع کدورت میان قبایل و فامیل های مختلف به عقد فردی دیگر از قبیله خون خواه در آمده تا آبی باشند بر آتش خشم قبیله، این کودکان باید تا ابد پای زندگی اجباری خود سوخته و برای حفظ جان اقوام خود گلایه نکنند.

باید قوانین ازدواج تغییر کند
بجدی با اشاره به اینکه با توجه به اطلاعات محدودی که ما داریم ازدواج کودکان در کشور همچون کوه یخی است که بیش از 90درصد آن زیر آب بوده و از دید جامعه پنهان است، گفت: در چنین شرایطی نه تنها آمار درستی از اینگونه ازدواج ها دردست نداریم بلکه حتی نمی توانیم به درستی از این افراد حمایت کرده و جلوی آسیب بیشتر به آنان را بگیریم.

وی با تاکید بر اینکه باید قوانین حاکم بر ازدواج تغییر کند، اذعان کرد: به هیچ عنوان نمی توان 13سالگی را سن درستی برای ازدواج بدانیم چراکه به عقیده بسیاری از روانشناسان کاملا اشتباست به طور کلی ممکن است تعدادی از دختران اصلا تا این سن و حتی سال های بعد از آن نیز بلوغ جنسی را تجربه نکرده باشند علاوه بر آن حتی اگر به بلوغ جنسی هم رسیده باشند این کودکان به بلوغ روحی و روانی نرسیده اند، امروزه می بینیم که بسیاری از دختران 16 ساله کشور و یا 20ساله هم آمادگی مادر شدن و همسرداری را ندارند بعد چه گونه می توانیم از کودکی زیر سن 13 سالگی انتظار داشته باشیم حتی کمترین آمادگی در این باره داشته باشد.

این کارشناس ارشد روانشناسی با اشاره به اینکه مجلس باید فکری برای این کودکان معصوم کرده و در قوانین بازنگری کند، تصریح کرد: حتی با اضافه شدن چند سال به حداقل سن ازدواج بازهم این مشکل حل نخواهد شد به طور کلی باید تعیین کننده حداقل سن ازدواج به شورایی متشکل از روانشناس زن و مرد و روانپزشک و جامعه‌شناس متخصص در این زمینه سپرده شود تا آنان در یک اقدام کاملا علمی این موضوع را برسی کنند و پیش از ازدواج نیز باید آمادگی دختر و پسر از سوی اینگونه کارشناسان تایید شود هرچند این مقوله مهم با تصمیم گیری و اجازه ولی چیزی را حل نمی‌کند و حتی ممکن است در آینده موجب ضرر و زیان‌های اجتماعی بالایی شود همانگونه که در حال حاضر شاهد افزایش چشمگیر طلاق هستیم.
 

انتهای پیام/


کد مطلب: 107143

آدرس مطلب :
https://www.asrehamoon.ir/news/107143/سیستان-بلوچستان-رکورددار-ازدواج-طلاق-کودکان-افزایش-های-ثبت-نشده-خردسالانی-ناخواسته-مادر-می-شوند

عصر هامون
  https://www.asrehamoon.ir