کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

سود زعفران‌کاران به جیب دلال‌ها می‌رود؛

بازار زعفران در دست مافیای خرید/ تفاوت 10 برابری قیمت زعفران در داخل و خارج کشور

9 تير 1399 ساعت 12:55

درحالی که کشاورزان تمام زحمت تولید زعفران را متحمل می شوند اما سود اصلی در جیب دلالان و مافیای خرید می رود.


به گزارش عصرهامون  به نقل از خاورستان، ارغوانی‌های عقیق پرور خراسان جنوبی، حالا شهره عام و خاص است، هر جا بروی زعفران قاینات بهترین کیفیت را یدک می‌کشد، این را تحقیقات آزمایشگاهی هم به اثبات رسانده است. کیفیتی که حاصل دسترنج کشاورزان سختکوشی است که به عنوان حلقه اصلی تولید محصول؛ آن هم با زحمت فراوان، اما در نهایت سهم چندانی از چمدان فروش ندارند. در حالی که در فصل کاشت و بخصوص برداشت، متحمل سختی ها و هزینه های زیادی می شوند اما دسترنجشان به قیمت مفت از چنگشان در آمده و با قیمت های ده برابری در آن سوی مرزها به فروش می رسد. سودهای هنگفتی که فقط نصیب دلالان بازار است و دست کشاورز از آن کوتاه مانده. متاسفانه هیچ برنامه و سازوکار جامعی هم برای این بازار وجود ندارد و مشکلات زعفران کاران همچنان اندرخم یک کوچه باقیست. 

 
متاسفانه مسئولان متولی هم به جای ارائه راهکار و تلاش برای حل مشکلات، همیشه در قامت کشاورزان درآمده و تنها از مشکلات می گویند. گویا انگیزه و برنامه ای برای فرار از وضعیت موجود و توسعه این کشاورزی و صنعت ارزشمند وجود ندارد.
 
فعال نبودن ظرفیت کامل فراوری و بسته بندی زعفران
غلامرضا قوسی مدیرکل جهادکشاورزی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خاورستان، سطح زیرکشت زعفران استان را 16 هزار و 800 هکتار با ظرفیت تولید 63 تن اعلام کرد و گفت: هم اکنون 38 هزار بهره بردار در زمینه تولید این محصول فعالیت می کنند.
 
وی افزود: برای بهره وری بیشتر از این محصول استراتژیک هم اکنون 4 واحد فراوری با ظرفیت 7.5 تن راه اندازی شده که در این خصوص نیازمند صدور جواز برای 24 تن زعفران دیگر نیز هستیم. همچنین تاکنون برای 32 واحد بسته بندی با ظرفیت 70 تن هم مجوز صادر شده که بیش تر از ظرفیت تولید است.
 
مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه علی رغم صدور مجوز در زمینه فراوری و بسته بندی، اما از همه ظرفیت تعیین شده استفاده نمی شود و فعال نیست، تصریح کرد: دلیل غیرفعال بودن و عدم استفاده از تمام ظرفیت این واحدها هم عمدتا بروز نبودن ماشین آلات، مشکلات فروش و نبود بازار مناسب، نیاز واحدها به تسهیلات و سرمایه در گردش و ... است که فعالیت این واحدها را با محدودیت مواجه کرده است.
 
قوسی افزود: برای رفع مشکلات این واحدها، ارائه  تسهیلات ارزان قیمت، نوسازی ماشین آلات فرسوده و استفاده از دستگاه هایی بر اساس تکنولوژی جدید، بهره گیری از کارشناسان متخصص و ورود دانش جدید به صنایع، آموزش و ترویج استفاده از محصولات فراوری شده، تسهیل روند صادرات محصولات فراوری شده و ... ضروری است.
 
 
توسعه صنعت زعفران استان با معرفی جهانی آن
 
وی تاکید کرد: برای صادرات محصولات فرأوری شده، باید یک کار بین المللی صورت گیرد و این محصولات با برند جغرافیایی یا منطقه ای ایران، در سطح جهانی معرفی شود. در این خصوص نیاز است تا فرایند صادرات تسهیل و مشوق هایی هم برای صادرکنندگان در نظر گرفته شود که با این اتفاق، صنعت زعفران بخصوص در خراسان جنوبی که پس از گلخانه ها؛ بر اساس محاسبه میزان هزینه و درآمد، رتبه دوم ارزش اقتصادی را دارد، توسعه پیدا می کند.
 
مدیرکل جهادکشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به راه اندازی بورس زعفران خراسان جنوبی با حمایت صندوق توسعه بخش کشاورزی؛ از سال گذشته، بیان کرد: بورس بستر امنی برای معاملات اقتصادی است و ورود زعفران خراسان جنوبی به بازار بورس و قرار گرفتن نام آن در تابلوهای معاملاتی، سبب شده تا دست دلالان از بازار این محصول کوتاه شود و این محصول به قیمت روز و توافقی بین خریدار و فروشنده بصورت نقدی معامله شود.
 
قوسی با بیان اینکه به دلیل فراهم نشدن ظرفیت ها، صادرات زعفران از خراسان جنوبی، صورت نمی گیرد، گفت: با توجه به اینکه صادرات زعفران به سمت مرز افغانستان انجام نمی شود و بهترین بازار برای صادرات آن، بازارهای اروپایی است، هم اکنون زعفران خراسان جنوبی از طریق استان های همجوار از جمله خراسان رضوی و تهران که این فرایند و بستر در آن فراهم است، انجام می شود.
 
کشت زعفران به قیمت نابودی باغ زرشک
 
علیپور یکی از زغفران کاران قاینی در گفت‌وگو با خاورستان، با اشاره به اینکه در منطقه قاین بیشتر روستائیان و کشاورزان به علت بازار نامناسب زرشک و سایر محصولات، به سمت کشت زعفران روی آورده اند، اظهارکرد: خودم هم یکی از کشاورزانی هستیم که چند سال قبل، باغ زرشک دو هزار متری‌ام را به علت بازار فروش نامناسب، نابود و مجبور به قطع درختان شدم و به جای آن زعفران کشت کردم.
 
وی افزود: در حالی که اکنون بازار فروش زرشک و همچنین همه محصولات کشاورزی رونق گرفته است، اما متاسفانه زعفران بازار فروش خوبی ندارد و در برخی موارد حتی شاهد کاهش قیمت آن هم هستیم.
 
کشاورز قاینی ادامه داد: این در حالی است که منبع درآمد کشاورزان این منطقه فقط زعفران و تمام امیدشان به بازار فروش این محصول است و هیچ درآمد دیگری ندارند.
 
از قیمت 40 تا 400 هزار تومانی زعفران!
 
علیپور با اشاره به ورود دولت برای خرید زعفران کشاورزان، گفت: با انجام خرید دولتی، اما بازهم قیمت ها به صرف نیست، گفت: علاوه بر آن خرید مدت دار و سه ماهه سبب شده تا بسیاری از کشاورزان مجبور باشند برای تامین هزینه نهاده ها و کود، پول کارگر و آب و ... محصولشان را به همان دلال بفروشند. در حالی که اگر قیمت خرید دولت بالاتر و نقدی باشد، دلال هم مجبور می شود تا قیمت خریدش را بالا ببرد.
 
وی با بیان اینکه قیمت خرید زعفران سرگل از کشاورز 31 هزار تومان و فروش آن در بازار 40 هزار تومان است، افزود: اخیرا یکی از اقوام بنده در ترکیه، قیمت فروش زعفران در این کشور را هر مثقال 400 هزار تومان عنوان کرد.
 
سود کشاورز به اندازه دلال هم نیست
 
زعفران کار قاینی با بیان اینکه سهم اصلی ارزش افزوده زعفران نصیب دلالان می شود، اظهار کرد: در حالی که کشاورز تمام رنج و زحمت تولید زعفران را به جان می خرد، اما به اندازه یک دهم دلال هم سود نمی برد.
 
وی تاکید کرد: اگر شرایطی فراهم شود که زعفران پس از خرید، به صورت مستقیم صادر شود، سود اصلی نصیب کشاورز می شود، اما متاسفانه همین مقدار صادراتی هم که در زمینه زعفران انجام می شود، روند طولانی دارد و ابتدا از استان به مشهد، تهران و اصفهان ارسال شود و در پایان هم مثلا به نام اصفهان که یک درصد تولید زعفران را هم ندارد، صادر می شود و هیچ نامی از خراسان جنوبی و قاینات به میان نمی آید.
 
وی ادامه داد: با توجه به اینکه زعفران قاینات به دلیل کیفیتش معروف است، اما برای شناخته شدن آن و بهره وری کشاورزان، مسئولان هیچ اقدام خاصی انجام نداده اند، در حالی که این محصول؛ تنها منبع درآمد کشاورزان این منطقه است.
 
ثبات قیمت زعفران در مقابل جهش 6 برابری دلار!/ چه مافیایی در کار است؟
 
اکبری یکی دیگر از کشاورزان قاینی نیز در گفت‌وگو با خاورستان، با اشاره به اینکه در خصوص محصول زعفران مشکلات متعددی در حوزه کشت، فروش و فراوری وجود دارد، گفت: مهم ترین مشکلی که کشاورزان در حوزه کشت با آن روبرو هستند، افزایش چشمگیر و حدود سه برابری قیمت نهاده ها است، در حالی که قیمت زعفران تغییری نداشته است.
 
وی افزود: در این خصوص در حالی که زعفران به عنوان یک محصول صادراتی، با ارز 19 هزار تومانی است و قیمت نهاده ها هم با افزایش قیمت ارز، گران شده است، اما برخلاف افزایش هزینه های کشت، قیمت خود محصول اصلا افزایشی نداشته است.
 
این کشاورز قاینی با تاکید بر اینکه اکنون دلار 3200 تومانی با جهش 6 برابری به 19 هزار تومان رسیده، اما قیمت زعفران 1.5 برابر هم نشده است، گفت: اگر این محصول صادراتی با دلار جابجا می شود، اکنون باید قیمت این محصول 8-10 میلیون تومانی، 30 میلیون تومان باشد. اما چرا قیمت آن تغییری نداشته؟ چه مافیایی در کار است که قیمت زعفران هیچ افزایشی نداشته است.
 
ادامه کشاورزی سنتی به دلیل سود پایین کشاورز
 
اکبری با تاکید بر اینکه مهم ترین دلیل کشت سنتی زعفران در استان، عدم افزایش قیمت آن است، افزود: اگر قیمت زعفران هم متناسب با افزایش قیمت دلار و نهاده های مصرفی افزایش یابد، کشاورز از بهترین کود و بهترین تکنولوژی روز  استفاده خواهد کرد چون برایش سود دار خواهد بود. اما زمانی که برایند کار ضعیف باشد و قیمت و سود پایین باشد، کشاورز هم به اندازه درآمدش هزینه خواهد کرد و تا زمانی هم که بحث ارزش افزوده و قیمت برای کشاورز اصلاح نشود، هیچ اتفاقی در این حوزه نخواهد افتاد.
 
وی با بیان اینکه در کشور افغانستان با سطح زیرکشت پایینی که وجود دارد اما از روش های کشت و برداشت پیشرفته استفاده می شود و به همین دلیل میزان برداشت محصول از هر هکتار، 16 کیلوگرم است، افزود: اما میزان برداشت از سطح مزارع خراسان جنوبی که قدمت دیرینه ای در تولید زعفران دارد، در عالی ترین نوع خود، حدود 7-8 کیلوگرم است، چون هنوز هم از روش کشت و داشت سنتی استفاده می شود. در حالی که کشت گلخانه ای و عمودی این محصول، به طور قابل توجهی میزان بهره وری از سطح را افزایش می دهد. 
 
این زعفران کار بیان کرد: در خصوص محصول پسته که قیمت آن متناسب با قیمت ارز افزایش پیدا کرده و به کیلویی 200-300 هزار تومان هم رسیده است، اکنون در باغات رفسنجان از بهترین تکنولوژی روز استفاده می شود، دلیل آن هم این است که درآمد و سود بالایی دارد. اما متاسفانه چون این فرایند در خصوص زعفران وجود ندارد، کشاورزان ما به سمت روش های نوین حرکت نکردند.
 
اکبری تصریح کرد: برای انجام کشاورزی نوین و ارزش افزوده بالای محصول، اولین قدم حمایت از کشاورز و قیمت گذاری متناسب با قیمت صادراتی است. اما اگر قیمت محصول اصلاح نشود و حتی فراوری هم انجام شود، برای کشاورز هیچ آورده ای نخواهد داشت.
 
هیچ کار ارزنده‌ای برای فراوری زعفران نشده
 
وی اظهارکرد: برای بهبود روند تجاری سازی محصول هم نیاز است تا نقش حمایتی دولت و نهادهای مسئول مثل وزارت صمت و جهادکشاورزی پر رنگ تر باشد، اما علی رغم شهرت این محصول ایرانی، متاسفانه در خصوص فراوری و بسته بندی آن هیچ کار ارزنده ای حتی در سطح کشور انجام نشده و همچنان خام فروشی از ارزش افزوده اصلی آن می کاهد.
 
این کشاورز قاینی تاکید کرد: برای فراوری این محصول ارزشمند، حمایت دولت و ورود شرکت های دانش بنیان ضروری است، ولی اگر شرکت های دانش بنیان زعفران را با قیمت کم از کشاورز خریداری کنند و پس از فراوری، محصولاتی را وارد بازار کنند، سود خودشان را می برند؛ اما باز هم این کشاورز است که همچنان متضرر می ماند، به همین دلیل باید به سمت اصلاح قیمت و حمایت از کشاورز رفت.
 
درگیری‌های سیاسی مسئولان بجای نگاه توسعه‌ای
 
اکبری با اشاره به اینکه زعفران می تواند برای استان، ارزآوری و ایجاد اشتغال بالایی داشته باشد، افزود: باید استانداری با شرکت های دانش بنیان وارد قرارداد شود و طرح های علمی معرفی شود، اما متاسفانه استانداری و مسئولان استان بجای پرداختن به مسائل اصلی و توسعه ای، فقط درگیر بازی های سیاسی هستند.
 
وی ادامه داد: به طور مثال؛ در خصوص بیماری زنگ زرشک که طی سالهای قبل به صورت فراگیری ایجاد شده بود، تیم تحقیقاتی از تهران آماده بررسی و تحقیق این مشکل شدند که ابتدا مسئولان استان اعلام حمایت کردند، اما وقتی پای تامین هزینه ها به میان آمد، معلوم شد که حمایتشان در کلان کار و فقط در حد حرف است.
 
این زعفران کار با اشاره به مشکلات بیمه ای که وجود دارد، گفت: بیمه زمانی انجام می شود که کشاورز توانایی تامین هزینه ها و خسارت ها را نداشته باشد، اما اگر خود محصول به قیمت خوبی از کشاورز خریداری شود اصلا نیازی به بیمه نیست، چون خود کشاورز توانمند خواهد بود. در این خصوص هم حلقه گم شده همان قیمت گذاری محصول است.
 
وقتی مسئولان هم دلال می شوند!
 
اکبری با بیان اینکه در حالی که زعفران محصولی با قابلیت ارز آوری بالا است، اما مافیایی وجود دارد که در برهه خاصی خرید و برهه دیگری آن را به فروش می رسانند، افزود: به نظر می رسد این دلال ها، مال خود سیستم حوزه کشاورزی باشند، افرادی که به دلیل موقعیت یا رانتی که دارند، سیگنال هایی در خصوص افزایش قیمت زعفران یا امکان صادرات آن، دریافت و شروع به خرید کرده و دوباره با افزایش قیمت وارد بازار فروش می شوند. در اینجا سود عمده برای مسئول دلال است و نفعی برای کشاورز نخواهد بود.
 
رضایی کشاورز زعفران کار دیگری نیز گفت: متاسفانه سهم  بهره برداران زعفران استان از ارزش افزوده این محصول ارزشمند، بهای اندکی است که در مقابل هزینه های سرسام آور تامین آب و برق و خرابی چاه های کشاورزی و از سوی دیگر هزینه های تامین کود، نهاده، سم، برداشت و ...، واقعا به صرفه نیست و از این محصول صادراتی، فقط سختی و زحمت نصیب کشاورز می شود.
 
وی افزود: از سوی دیگر کشاورزان باید علاوه بر این مشکلات، حالا نگران بازار اشباع شده زعفران هم باشند، چرا که سایر شهرها هم، زعفران خود را با تقلب و به نام زعفران قاین به فروش می رسانند که مرغوبیت این زعفران را خدشه دار می کند.
 
انتهای پیام/


کد مطلب: 126381

آدرس مطلب :
https://www.asrehamoon.ir/news/126381/بازار-زعفران-دست-مافیای-خرید-تفاوت-10-برابری-قیمت-داخل-خارج-کشور

عصر هامون
  https://www.asrehamoon.ir