آینده ۱.۵ میلیون ایرانی قربانی ضعف دیپلماسی/ حق آبه هامون؛ پشت سد دیپلماسی یا بی عدالتی؟

به گزارش عصرهامون، سال هاست سیستان با مشکل کم آبی و خشکسالی دست و پنجه نرم می کند، معضلی که پیامدهای زیان بار زیادی را در معیشت، اشتغال و محیط زیست به همراه داشته و مهاجرت گسترده آن ها را رقم زده است.
 
همه این اتفاق ها در حالی رقم خورده است که از سال ها قبل معاهده ای مبنی بر تخصیص 850 میلیون مترمکعب آب از رودخانه هیرمند به سیستان به عنوان حق آبه میان ایران و افغانستان منعقد شد، تفاهم نامه ای که کشور همسایه به آن پایبند نماند، از سویی نقشه های ماهواره ای پرآبی رودخانه مرزی هیرمند را نشان می دهد.
 
به تازگی نیز این کشور با احداث سازه های آبی در حوضه آبریز هیرمند و اقدام هایی مبنی بر تغییر مسیر رودخانه به تعهدات بین المللی خود برای تأمین حق آبه ایران مندرج در معاهده آب هیرمند در قبال جمهوری اسلامی ایران عمل نکرده است.
 
اتفاقی که خشکی تالاب بین المللی هامون و در نهایت افزایش آلودگی شدید و حجم ریزگردها را به همراه دارد، معضلی که سال هاست مردم سیستان گرفتار آن شده اند و برخی را هم به مهاجرانی تبدیل کرده است، اما گویا گوش شنوایی برای شنیدن فریادشان وجود ندارد.
 
متاسفانه طی این سال ها دیپلماسی قوی را از سوی وزارت امور خارجه برای پایان دادن به این معضل شاهد نبودیم، در حالی که آینده زندگی قریب به یک میلیون و پانصد هزار ایرانی به تأمین آب از رودخانه هیرمند وابسته است که انتظار می رود تدابیر جدی و فوری در این باره از سوی وزارت نیرو و وزارت امور خارجه اتخاذ شود.
 

 
نیمی از جمعیت سیستان و بلوچستان وابسته به رودخانه هزار بند هیرمند
 
حبیب الله دهمرده، نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: موضوع رودخانه هیرمند و سیستان تاریخی است، متاسفانه آب زاهدان هم به طور کلی به این رودخانه وابسته است، چراکه منبع دیگری وجود نداشت و امروز بیش از نیمی از جمعیت سیستان و بلوچستان به رودخانه هیرمند که خودش هزار بند دارد وابسته هستند.
 
وی ادامه داد: مردم امیدی به منطقه ندارند، چراکه پیوسته دچار این گرفتاری می شوند و شغلی برای آن ها وجود ندارد، در گذشته نوع اشتغال مردم کشاورزی سنتی بوده که به شدت تحت تاثیر بی آبی قرار گرفته است، مرز هم بسته شده و تجارت، صنعت و کارخانه ای هم وجود ندارد.
 
نماینده مردم سیستان در مجلس اضافه کرد: البته مقام معظم رهبری دستور اجرای طرح 46 هزار هکتاری انتقال آب به دشت سیستان را دادند و مقرر شد 400 میلیون مترمکعب آب از چاه نیمه ها با لوله به این اراضی منتقل شود تا زندگی شرافتمندانه ای برای مردم ایجاد شود.
 
وی با بیان این که جلسات متعددی با وزیر نیرو داشتیم که در نهایت به این جمع بندی رسیدیم که منافع هر 2 کشور تامین شود، اضافه کرد: از چند سال قبل در قانون مجلس شورای اسلامی برای جلوگیری از تبخیر آب، ردیف اعتباری وجود دارد، برای اولین بار در تاریخ قانون جمهوری اسلامی آب ژرف نیز ردیف گرفت و برای انتقال آب از دریای عمان هم ردیف نیم بندی در نظر گرفته اند.
 
دهمرده اذعان کرد: طبق آمار وزارت نیرو سالانه 400 میلیون مترمکعب آب در چاه نیمه ها تبخیر می شود، در حالی که یک مترمکعب آن در این منطقه غنیمت است، هدف از اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان نیز به معنی واقعی وابستگی را از افغانستان کم می کند، طرح چاه های ژرف هم مراحل آزمایشی را طی می کند.
 
وی گفت: در این راستا باید راه آهن زابل – زاهدان در راستای تامین منافع 2 کشور تسریع شود، با توجه به ظرفیت بادهای 120 روزه در این منطقه می توانیم حداقل هزار مگاوات برق تولید کنیم که می  طلبد از این ظرفیت استفاده شود.
 
نماینده مردم سیستان در مجلس افزود: بنابراین وزارت نیرو، امور خارجه، نفت و راه و شهرسازی باید برای رفع مشکلات این منطقه نقش خود را ایفا کنند.

 
احیای هامون با دیپلماسی قوی
 
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و نماینده مردم زاهدان هم در این باره گفت: انتظار می رود موضوع آبگیری بند کمال خان بر رودخانه هیرمند و احداث کانال انحرافی از رودخانه اصلی جهت کنترل سیلاب ها از مسیر تاریخی توسط دولت افغانستان از سوی وزارت امور خارجه پیگیری شود.
 
وی با بیان این که دستگاه دیپلماسی کشور نباید در مقابل احداث سد کمال خان و تحرکات جانبی منفعلانه عمل کند، ادامه داد: با توجه به اینکه طبق قوانین بین المللی احداث هر گونه مسیر انحرافی از رودخانه اصلی قابل قبول نیست، این موضوع باید به صورت دیپلماسی قوی در دستور کار وزارت خارجه قرار گیرد.
 
وی با اشاره به این که حق آبه این دریاچه از طریق مجامع بین المللی قابل پیگیری است، تصریح کرد: در تعریف جدید موضوع خشکسالی مرگبار، دریاچه هامون را به عنوان یکی از زیباترین تالاب های دنیا باید جدا تعریف کرد، چراکه ثبت شده جهانی بوده و سازمان ملل موظف است دولت افغانستان را وادار کند که هامون مشترک را از این بدبختی نجات دهد و مشترک بین 2 کشور این دریاچه زیبا را احیا کند.

انتهای پیام/