مردم شناسی؛ دانشی بین بخشی برای توسعه فرهنگ و گردشگری/ مردم شناسان انتقال دهنده آیین ها و آداب و رسوم هستند

به گزارش عصرهامون؛ در مطالعات علوم اجتماعی شاخه ای به نام انسان شناسی وجود دارد که شامل دو بخش انسان شناسی جسمانی و فرهنگی است.
 
مردم شناسی هویت، تاریخ، فرهنگ و سیره زندگی انسان را با توجه به آیین ها مورد بررسی قرار می دهد و مردم نگاران آنچه که به عنوان قوم ‌نگاری مطرح می‌شود ثبت و ضبط  می کنند و بدون تحقیق و بررسی فرهنگ ها جمع آوری و در اختیار مردم شناسان برای ارزیابی نظریه قرار می‌دهند.
 
بر این اساس و با توجه به اهمیت این شاخه از علوم، در تقویم ملی ۱۳ شهریور ماه به نام روز مردم شناسی نام گرفته است، شاخه‌ای از علوم انسانی که زندگی انسان‌ها آداب و رسوم، خُلق و خو، باور‌ها و زندگی آن‌ها را مورد بررسی و مطالعه قرار می‌دهد.
 
در جامعه امروز مردم شناسی به آن شکلی که باید مورد توجه قرار نگرفته است، این علم برای ما آنطور که باید باز نیست و به اهمیت آن پرداخته نشده است، به همین دلیل بسیاری از مردم اگرچه از آن استفاده می کنند، اما آشنایی چندانی با آن ندارند.
 
بزرگترین مردم شناسان، مردمان یک دیار هستند
 
محمدعلی ابراهیمی، کارشناس مردم شناسی و پژوهشگر میراث فرهنگی در این زمینه به خبرنگار ما اظهار کرد: تاریخچه علم مردم شناسی در دنیا به اوایل سده اخیر می‌رسد، ولی در ایران در اوایل قرن چهارم وپنجم ابوریحان بیرونی با تحقیقات میدانی و کتب ارزشمندی که به یادگار گذاشته است نشان می دهد که ایران در این رشته سابقه دیرینه دارد.
 
وی تصریح کرد: ناصرخسرو نیز راه ابوریحان را ادامه داده و در شاهنامه نیز بخشی به عنوان مردم شناسی دیده می‌شود که توسط فردوسی ثبت و ضبط شده است.
 
کارشناس مردم شناسی گفت: مردم نگاران، دانشمندان و محققان بخشی از آثار و تالیفات خودشان را به شناخت فرهنگ و تاریخچه زندگی انسان ها پرداختند، بزرگترین مردم شناسان مردمان آن دیار هستند و هر قومی مردم شناسی را انجام داده‌اند به طوری که آیین ها، رفتارها و فرهنگ جامعه را سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل و آن را ثبت و ضبط کردند و کار مردم شناسی انجام دادند.
 
ابراهیمی تصریح کرد: در سیستان و بلوچستان زندگی و آداب و رسوم که زیر مجموعه ای از مردم شناسی است به بهترین شکل توسط مردم ثبت و ضبط شده، به طوری که اگر به حضور بازدیدکنندگان و گردشگران نگاه بیندازیم می بینیم که از ظرفیت‌های ویژه زندگی شهری و روستایی این دیار بازدید می کنند که مملو از خرده فرهنگ ها و آداب و رسوم است.
 
وی گفت: می توان با استناد به این شاخه مردم شناسی، آداب و رسوم و خرده فرهنگ ها را بهتر ثبت و ضبط و از آن در توسعه گردشگری پایدار استفاده کنیم.
 
پژوهشگر میراث فرهنگی بیان کرد: باید در هر اداره و وزارتخانه ای مجموعه‌ای به نام مردم شناسی داشته باشیم، به عنوان مثال در آموزش و پرورش اگر مردم شناسی حضور داشته باشد می توان فرهنگ و تاریخ گذشتگان را به راحتی ضبط کرد و در اختیار دانش پژوهان و دانش‌آموزان قرار داد تا هویت ایرانی و غرور ملی ما حفظ شود و از این گذر باعث احساس هویت طلبی نسل جدید شد.
 
ابراهیمی اظهار کرد: امروزه گرایش به فرهنگ غربی، استعماری و خارجی بیشتر دیده می شود، در لباس پوشیدن، صحبت کردن، خوراک و هر زیر مجموعه‌ای از دانش اجتماعی، فرهنگ استعماری رشد کرده در حالی که فرهنگ اصیل گذشته ما بسیار مهم بوده است.
 
مردم شناسی؛ مطالعه رفتار، آداب و سنن نیاکان
 
وی با اشاره به برخی از ابعاد مردم شناسی بیان کرد: مثلاً در گذشته در سیستان و بلوچستان دانش بهره برداری از باد وجود داشته در حالی که الان طوفان ها و بادهای ۱۲۰ روزه به عنوان تهدید شناخته می شود.
 
کارشناس مردم شناسی ادامه داد: در گذشته نخستین آسبادهای دنیا را همان نیاکان ما ایجاد کردند و یا در بهره‌برداری از آب در بلوچستان قدیم، هوتگ و خوشاب ها و خندق ها در شکلهای مختلف وجود داشته است.
 
ابراهیمی گفت: همچنین یا ریشه های حل اختلاف در گذشته بسیار قوی بود، به طوری که اختلافات امروزه وجود نداشت، زیرا در فرهنگ قدیم از مردم داشته های اجتماعی خود استفاده و در زمینه های مختلف اختلافات را حل می کردند که این موضوع نشان دهنده اهمیت مردم شناسی است.
 
وی بیان کرد: بنابراین باید در دانشگاه‌های ما بیشتر به مردم شناختی پرداخت شود و دانشجویانی در این رشته گزینش شوند در صورت علاقه مندی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا کارهای آنها نیز هدایت شود، مقالات و پایان نامه ها در مسیری که سرفصل های آن توسط برنامه نویسان و تصمیم سازان حضور دارند مثلاً در اداراتی مثل میراث فرهنگی و گردشگری و مورد استفاده قرار گیرد.
 
مردم شناسی دانشی بین بخشی برای توسعه فرهنگ و گردشگری
 
پژوهشگر میراث فرهنگی بیان کرد: دانش مردم‌شناختی بین بخشی است که می تواند به تمام رشته ها کمک رسان باشد، در دانشگاه باید به این مورد بیشتر پرداخته شود اساتیدی که آن را تدریس می کنند باید پایان نامه ها را به سمت کارهای پژوهشی و کاربردی هدایت کنند.
 
ابراهیمی اظهار کرد: بهتر است در حوزه مردم شناسی در ادارات مختلف این زیرمجموعه راه اندازی شود که بتوانند بر اساس دانش قومی فرهنگ آن اداره را رشد دهند.
 
وی گفت: فارغ التحصیلان رشته مردم شناسی می توانند گروه ها، انجمن ها شرکت ها و باشگاه های پژوهشی را سامان بدهند به عنوان دانش پیوسته صنایع دستی و گردشگری برای هر پروژه و طرحی که در استان انجام می‌شود یک پروژه گردشگری و میراثی داشته باشند.
 
وی تصریح کرد: اقدامات مختلف در سطح جامعه می تواند با توجه به دانش مردم شناسی برنامه ریزی شود، فارغ التحصیلان رشته های مرتبط مثل مردم شناسی، جامعه شناسان، کسانی که در این حوزه‌ها رشد داشتند و علم اندوختند یک پیوست گردشگری و فرهنگی تنظیم کنند که بر اساس نیازهای فرهنگی یک جامعه ساخته و پرداخته شود.
 
انتهای پیام/