نرخ مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از تکالیف قانونی هر سال تعیین تکلیف میشود و طبق قانون برنامه پنجم توسعه، هر سال یک درصد به نرخ مالیات بر ارزش افزوده باید اضافه شود که این میزان با توجه به مصوبه مجلس در سال ۹۳، به ۲ درصد افزایش پیدا کرد.
به گزارش سرویس اقتصادی عصرهامون، در حالی که در روزهای گذشته مسوولان سازمان امور مالیاتی تاکید داشتند که نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال آینده افزایش نمییابد و روی عدد ۸ درصد میماند، اما لایحه بودجه ۱۳۹۴ تقریبا همه اصناف را غافلگیر کرد. در یکی دو ماه گذشته با داغ شدن مباحث بودجهریزی در دولت، گمانههایی درباره نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال آینده نیز مطرح میشد؛ برخی از افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده صحبت میکردند و گروهی نیز عنوان میکردند که نرخ مالیات بر ارزش هیچ تغییری نخواهد کرد و روی عدد ۸ درصد میماند.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از تکالیف قانونی هر سال تعیین تکلیف میشود و طبق قانون برنامه پنجم توسعه، هر سال یک درصد به نرخ مالیات بر ارزش افزوده باید اضافه شود که این میزان با توجه به مصوبه مجلس در سال ۹۳، به ۲ درصد افزایش پیدا کرد. در حال حاضر نرخ مالیات بر ارزش افزوده ۸ درصد است که ۷ درصد آن نرخ عمومی مالیات و عوارض ارزش افزوده و یک درصد آن مربوط به مالیات سلامت است.
البته براساس قانون برنامه پنجم توسعه، نرخ ماليات بر ارزش افزوده در پایان برنامه و در سال ۹۴ بايد به هشت درصد برسد، اما دو سال قبل از پايان برنامه، در بودجه سال ۹۳ نرخ اين ماليات هشت درصد تعيين شد.
بر این اساس، به نظر میرسید که دولت در بودجه سال ۱۳۹۴ نرخ مالیات بر افزوده را تغییر ندهد و افزایشی در این نرخ مالیاتی نداشته باشیم. آن هم در شرایطی که فضای اقتصادی کشور همچنان در رکود به سر میبرد و بالا رفتن نرخهای مالیاتی، حوزههای مختلف اقتصادی را با چالشهای جدیدی مواجه خواهد کرد. در این فضای مبهم و در مقابل نگرانی اصناف، در هفتههای گذشته رییسکل سازمان امور مالیاتی از عدم افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده خبر داده بود. علی عسکری عنوان کرده بود: «دیدگاه وزارت اقتصاد بر این است که نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال آینده افزایش نیابد و طبق نرخ فعلی قانون اجرا شود.» همچنین علیرضا طاریبخش، معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی گفته بود: «نرخهای بالا برای مالیات بر ارزش افزوده مناسب نیست و حتی برخی از کشورها که از ابتدا نرخ بالا در نظر گرفته بودند، بعدا نرخ مالیات را کاهش دادند.»
آرامش قبل از طوفان مالیات بر ارزش افزوده زمانی که این خبر از سوی بالاترین مقام سازمان امور مالیاتی اعلام شد و وی از نظر منفی وزارت اقتصاد درباره افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده، تقریبا آرامشی در دل مالیاتدهندگان ارزش افزوده نشست؛ این در حالی بود که این آرامش، آرامش قبل از طوفان بوده است.
دولت در روز یکشنبه هفته جاری در هنگام تقدیم لایحه بودجه ۱۳۹۴ به مجلس تقریبا تمام اصناف را شوکه کرد. دولت در لایحه بودجه سال آینده پیشنهاد کرده بود تا مالیات بر ارزش افزوده با توجه به قانون برنامه پنجم توسعه، یک واحد درصد افزایش یابد.
بر این اساس با توجه به اینکه نرخ مالیات بر ارزش افزود در سال جاری ۸ درصد مصوب شده بود، در صورت موافقت مجلس با اضافه شدن یک درصد مالیات بر ارزش افزوده در سال آینده به نظر میرسد که این نرخ به حدود ۹ درصد برسد.
در حالی در لایحه بودجه سال ۱۳۹۴ نرخ مالیات بر ارز افزوده افزایش یافته که همچنان معاون سازمان امور مالیاتی تاکید دارد که «همچنان نظر وزارت اقتصاد و سازمان امور مالياتي بر نرخ ۸درصدي ماليات ارزش افزوده در سال آينده است، اما با این وجود سازمان امور مالياتي تابع مصوبات مجلس است.»
بازار کشش افزایش نرخ مالیات را ندارد در این شرایط اما اصناف معتقدند که افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده، بیشتر به تعمیق رکود در بازار کمک میکند. علی فاضلی، رییس اتاق اصناف ایران در همین باره در گفتوگو با «افکارنیوز» اظهار داشت: «قرار بود هیچگونه افزایشی در نرخ مالیات بر ارزش افزوده لحاظ نشود، ولی نمیدانم چرا این اتفاق افتاد.» به گفته وی، «یقینا بازار کشش افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده را نخواهد داشت و این موضوع بازار را متلاطم میکند.»
رییس اتاق اصناف ایران با بیان اینکه من به صلاح مجموعه اقتصادی کشور افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده را نمیدانم و این کار عقلایی نیست، تصریح کرد: «در کارگروهها بحث شد که این افزایش لحاظ نشود و وزیر اقتصاد اعلام کرده بود که برای سال آینده این اتفاق نمیافتد، اما اینکه حالا چه شده که بدون نظر کارشناسی این تصمیم گرفته شده است، نمیدانم.»
فاضلی تاکید کرد: «افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده در بازار اثر منفی میگذارد و در بحث خرید و فروش به رکود دامن میزند و باعث رونق و افزایش نرخ بهرهوری در اقتصاد نخواهد شد.»
هم مردم و هم دولت ضرر میبیند احمد وفادار، عضو هیات امنای صنف طلافروشان تهران نیز در گفتوگو با «افکارنیوز» اظهار داشت: «اصلا بازار کشش افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده را ندارد و به طور قطع نهتنها مردم ضرر میکنند، بلکه خود دولت هم ضرر میکند، چراکه بسیاری از واحدهای تولیدی و وارداتی و توزیعی تعطیل خواهند شد.» وی افزود: «در حال حاضر با وجود رکودی که در کشور وجود دارد، خیلی از واحدها دارند با نرخ ۸ درصد مالیات بر ارزش افزوده تعطیل میکنند.»
عضو هیات امنای صنف طلافروشان تهران با بیان اینکه این کار نه قانونی و نه عقلانی است، تصریح کرد: «تازه افزایش دو درصدی نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۳۹۳ غیرقانونی بود و قرار بود طبق قانون سالی یک درصد به مالیات بر ارزش افزوده اضافه شود؛ نه دو درصد. با این وضعیت به نظر میرسد که همه ضرر خواهند کرد.»
کلاه شرعی سر ما میخواهند بگذارند محمد آزاد، رییس اتحادیه کشوری آهنفروشان هم در گفتوگو با «افکارنیوز» با انتقاد از افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده در لایحه بودجه پیشنهادی دولت عنوان کرد: «من همینقدر میدانم که هم وزیر اقتصاد و هم رییسکل سازمان امور مالیاتی دو سه بار تکرار کردند که ما برای سال ۹۴ هیچگونه افزایشی روی نرخ مالیات بر ارزش افزوده نخواهیم داشت، برای اینکه بازار اصلا کشش ندارد.»
وی افزود: «حالا اگر در بودجه چنین چیزی را نوشتند، شاید برای این است که میخواهند بودجه تصویب شود و بعد بگویند مصوبه مجلس است و ما باید اجرا کنیم. یعنی کلاه شرعی سر ما میخواهند بگذارند. اما به طور کلی به دلیل اینکه تاکنون عملکرد قانون مالیات بر ارزش افزوده مطابق قانون نبوده است، سال آینده هم مشکلات برای مردم مضاعف خواهد شد.
رییس اتحادیه کشوری آهنفروشان متذکر شد: «مالیات بر ارزش افزوده را یکبار از واردات و تولیدات میگیرند و بعد از آن باید نسبت به ارزش افزودهاش مالیات بگیرند. اما الان این کار را نمیکنند و از نفر آخر هم کل مالیات بر ارزش افزوده را میگیرند. در واقع در سه، چهار مقطع، از تمام کالا میخواهند مالیات بر ارزش افزوده بگیرند که این موضوع با متن و روح قانون مغایرت دارد، اما به این صورت قانون را اجرا میکنند.» آزاد با تاکید بر اینکه این نرخ مالیات بر ارزش افزوده، بازار را وارد رکود عمیقتری میکند، تصریح کرد: «آهن که نیم تا حداکثر یک درصد سود داشته، از ما ۸ درصد مالیات بر ارزش افزوده را مطالبه میکنند. چطور میشود که یک نفر یک درصد سود داشته باشد، اما ۸ درصد کل بهای کالا را مالیات بدهد؟! در صورتی که باید از سود مالیات را بگیرند.»
وی تاکید کرد: «اضافه شدن یک درصد مالیات بر ارزش افزوده فشار مضافی به فعالان اقتصادی وارد میکند. تقریبا میشود گفت در حال حاضر ۵۰ درصد کارها به خاطر رکود فلج شده است و اگر این اتفاق بیفتد، شغلهای زیادی از رده خارج میشوند.»
اصناف وضع خوبی ندارند در همین حال، حسین اردوخانی، رییس اتحادیه فروشندگان اتومبیل تهران به «افکارنیوز» گفت: «این موضوع اثر نامطلوبی روی اصناف میگذارد.» وی با بیان اینکه به نظر نمیرسد افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده در مجلس تصویب شود، اما اگر این اتفاق بیفتد، کار اشتباهی است، عنوان کرد: «تازه تعیین خود این ۸ درصد نرخ مالیات بر ارزش افزوده هم اشتباه بوده است، چراکه اصناف وضعیت خوبی ندارند.
رییس اتحادیه فروشندگان اتومبیل تهران تصریح کرد: «در حال حاضر مالیاتهای زیادی گرفته میشود و سالی ۱۵ درصد هم به مالیاتهای مستقیم اضافه میکنند. حالا اگر ۹ درصد هم بخواهند مالیات بر ارزش افزوده بگیرند، ۲۴ درصد میشود. یعنی یک چهارم درآمدی که اصناف دارند، باید مالیات بدهند. بنابراین این اتفاق روز به روز اصناف را ضعیف میکند و در بازار ما خیلی اثر میگذارد.»