چابهار؛ ظرفیتی نهفته برای توسعه اقتصاد ایران

به گزارش سرویس اقتصادی عصر هامون، استان سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان در ناحیه جنوب شرقی کشور واقع شده است، وجود مرز خاکی با دو کشور پاکستان و افغانستان و 300 کیلومتر مرز آبی در کرانه‌های شمالی دریای عمان و از شمال به استان خراسان جنوبی، از جنوب به دریای عمان، ‌از شرق به کشورهای پاکستان و افغانستان و از غرب به استان‌های هرمزگان و کرمان موقعیت سیستان و بلوچستان را ممتاز کرده است.
شهرستان‌های چابهار و کنارک با دارا بودن 315 کیلومتر ساحل با دریای عمان بین تمام شهرستان‌های کشور موقعیت منحصر به فردی دارند، این مقدار خط ساحلی حدود یک ششم کل مرزهای جنوبی کشور است، اما امتیاز چابهار نسبت به سایر بنادر و جزایر خلیج فارس، تماس مستقیم و بدون واسطه سواحل مکران با آب‌های آزاد است.
بندر چابهار تنها بندر اقیانوسی جمهوری اسلامی ایران است که خارج از منطقه پرتنش خلیج فارس قرار دارد و با آب‌های آزاد جهان از طریق اقیانوس هند نزدیک‌ترین فاصله را داراست، وجود آب‌های عمیق و بریدگی‌های طبیعی خلیج چابهار فضایی مناسب را برای اسکله‌سازی با عمق‌زیاد و مختصات لنگرگاهی مطلوب برای پهلوگیری کشتی‌های بزرگ اقیانوس‌پیما فراهم آورده به طوری که یکی از 10 بندر مهم جهان که قابلیت تبدیل به بندر بزرگ را دارد، به شمار می‌رود لذا باید چابهار را دروازه ترانزیت شرق ایران دانست.
از مسیرهای ترانزیتی محور شرق می‌توان به مسیر ترانزیتی میلک در سیستان و بلوچستان اشاره کرد که با ساخت پل ابریشم و گمرک زرنج افغانستان توسط جمهوری اسلامی ایران و تجهیز و تکمیل آن؛ افزایش مراودات تجاری میان دو کشور را سبب شده و همچنین محور ترانزیتی دوغارون و مسیر ترانزیتی به آسیای مرکزی از سرخس که توسط یک شرکت ایرانی ساخته شده تا شمال قرقیزستان را به جنوب متصل کند.
چابهار سهم مهمی در تجارت بین‌المللی دارد
چابهار به عنوان یکی از بنادر مهم کشور در بخش شمالی دریای عمان واقع شده و از دیر باز کانون داد و ستد، تجارت و دریانوردی بوده است، از نظر مبادلات بازرگانی بندر چابهار به علت موقعیت استراتژیک و دستیابی به آب‌های آزاد بین‌المللی جایگاه ویژه‌ای در انجام مبادلات کشور با سایر کشورهای منطقه دارد.
بندر چابهار با توجه به شرایط جغرافیایی و منطقه‌ای خود و نیاز کشورهایی همانند افغانستان و همسایگان شمالی کشور می‌تواند به عنوان تنها دروازه تأمین کننده ارتباط این کشورها با آبهای آزاد و دسترسی به سایر کشورهای جهان مطرح باشد.
رئیس کمیته برنامه‌ریزی علوم جغرافیایی وزارت علوم که چندی پیش برای کنگره آمایش سرزمین هزار سوم به سیستان و بلوچستان سفر کرده بود در زمینه مزایای سواحل مکران اظهار کرد: مقام معظم رهبری دستور داده‌اند که به مکران رسیدگی شود و ایده رسیدن به مکران و اهمیت داشتن این منطقه یک توجیه قوی علمی و تخصصی دارد.
محمدرضا حافظ‌‌‌نیا با بیان اینکه آینده کشور با وضعیت سواحل جنوب شرق کشور پیوند خورده است ادامه داد: دیروز کشور سرنوشتش در خوزستان رقم خورده، امروز در بوشهر و فردا در هرمزگان و پس فردا در ساحل مکران تعیین می‌شود.
وی گفت: کشور هیچ گریزی ندارد که اتصال خودش را از طریق این مسیر با دنیا برقرار کند و حیات ملی ما به اینجا بستگی دارد.
حافظ‌نیا بیان کرد: در آینده اقتصادهایی که به دریاهای آزاد پیوند بخورند موفق هستند و تنها شانسی که ایران دارد همین دریای آزاد است و باید ساختار ملی خودش را با سواحل عمان و اقیانوس هند پیوند بزند.
رئیس کمیته برنامه‌ریزی علوم جغرافیایی وزارت علوم افزود: منابع آب ایران دچار مشکل است و تنها منبع پایدار ایران علاوه بر مدیریت بهینه آب دریای عمان است.
ایران باید در حوزه دریا اقتدار لازم را پیدا کند
این مسئول تصریح کرد: اگر ایران بخواهد در این زمینه توان دریایی حرفی برای گفتن داشته باشد چاره ندارد که در حوزه دریا اقتدار لازم را پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: این منطقه ظرفیت شیلاتی بالایی و همچنین ظرفیت توریستی فوق‌العاده‌ای دارد و نیز برای ایمنی ساختار انرژی ایران هم این منطقه فوق‌العاده است.
ایران‌شناس برجسته کشور نیز که چندی پیش به سیستان و بلوچستان سفر کرده بود در زمینه توسعه سواحل مکران اظهار کرد: طرح جامع توسعه محور شرق از زمان فعالیت تاکنون طرح‌هایی مانند سازمان آزاد تجاری -صنعتی چابهار، سازمان عمران سیستان، بازارچه‌های مرزی و بررسی‌هایی در زمینه نظام خدمات روستایی طرح‌های اسکان عشایر، ایجاد آگاهی‌های جغرافیایی استان، شناخت سرچشمه‌های طبیعی دشت سیستان و غیره را انجام داده است.
ایرج افشار سیستانی افزود: ایجاد و راه‌اندازی منطقه آزاد چابهار در کرانه دریای مکران، به تنهایی سهم ارزشمندی در پدیدآوردن نهان در خور تولید پایدار و غیر پایدار بازرگانی داشته و دارد که خود یکی از دستاوردهای اجرایی‌ کردن بخشی از راهبردهای میان‌مدت و بلندمدت گسترش جنوب خاور ایران و نقش‌آفرینی بندر چابهار در نقش‌بندی کار ملی، منطقه‌ای و بازرگانی است.
وی ادامه داد: در شرایط امروزی خلیج‌فارس تنها راه پیونده ایران به جهان است، یعنی ایران از راه خلیج‌فارس به سیستم جهانی پیوند می‌خورد.
به گفته مسئولان برنامه توسعه بندر چابهار در دستور کار قرار گرفته به گونه‌ای که پایان شهریور 94 ظرفیت بندر چابهار از 2/5 میلیون تن به 6 میلیون تن خواهد رسید و امکان پهلوگیری کشتی‌های 80 هزار تنی در آن مهیا باشد، همچنین فاز نهایی ظرفیت این بندر 86 میلیون تن تعریف شده است که بندر چابهار را به بزرگ‌ترین بندر کشور تبدیل می‌کند.
در حال حاضر عزم مسئولان برای احداث دو کارخانه پتروشیمی، فولاد و کارخانه لاستیک‌سازی در استان جزم است، ضمن اینکه هاپ سوم خودروسازی کشور نیز در این استان قرار دارد.
تدوین اسناد توسعه بخش‌های مختلف از جمله صنعت و معدن، کشاورزی و شیلات، تکمیل راه آهن- چابهار- زاهدان و توسعه بنادر همه و همه در راستای تاکید مقام معظم رهبری و رئیس جمهور برای توسعه چابهار به عنوان دروازه ترانزیت کشورهای شرق ایران است.
انتهای پیام/9031 https://www.asrehamoon.ir/vdciruaq.t1apv2bcct.html

منبع : فارس