دستگاه فقه شیعه تا قبل از آنکه ایدئولوژیک شود یک نهاد اجتماعی و مدنی است که می کوشد از طریق نهاد مرجعیت و نیز مدارس و مساجد تحت اشرافیت مرجعیت به رشد و تبلیغ فرهنگ اسلامی بپردازد و اصرار فقیهان شیعه بر استقلال مدارس و مساجد از دولت ها، رمز تداوم آنها بوده است!.