کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

عصر هامون گزارش می دهد؛

"حشرکشی" رسم کهن و نماد فرهنگ همکاری و تعاون در سیستان

29 دی 1393 ساعت 13:57

بادهای 120 روزه نظام هماهنگ و پیچیده ای جهت لایروبی انهار از ورودی آب هیرمند در جاریکه تا نیزار هامون به نام "حشر" به وجود آورده است.


به گزارش خبرنگار اجتماعی عصر هامون، وجود اراضی حاصلخیز حاصل از آبرفتهای رودخانه هیرمند که تنها شریان حیاتی و زندگی بخش دشت اسطوره ای سیستان می باشد باعث شده است که طی قرون متمادی تمدن عظیم و دیرپای سیستان تشکیل و شکوفا شود، در این بین رسوبات حمل شده  توسط آب هیرمند و وزش بادهای 120 روزه که میلیونها تن گل و لای و شن و ماسه روان را با خود به همراه دارد، نظام هماهنگ و پیچیده ای جهت لایروبی انهار بزرگ و کوچک از ورودی آب هیرمند در جاریکه تا نیزار هامون به نام "حشر" به وجود آورده است کشاورزان سیستانی در حرکتی کم نظیر هر ساله به مدت سه ماه متمادی پس از برداشت گندم در خرداد ماه تا ابتدای سال زراعی بعد در مهر ماه اقدام به لایروبی دستی انهار میکنند، این امر از انهار کوچک شخصی شروع و از به هم پیوستن گروهها و دسته ها به نهرهای اصلی و رودخانه ختم می شده است. 
حشر بارزترین مصداق تلاش و اتحاد مردم در مبارزه با عوامل خشن طبیعت سیستان است. مردان سخت کوش سیستانی با ذکر مقدس "یا علی" برزبان و تیشه های معروف زابلی بر دوش به امید لطف خدا قرنها با دستانی زمخت و پینه بسته با خشکسالی های خانمان سوز و سیلاب های ویرانگر و طوفان های 120 روزه مبارزه کرده اند تا سربلند زندگی کنند. 
هرچند گذر زمان و تغییرات فرهنگی حاصل از پیشرفتهای تکنولوژی باعث کم رنگ شدن نقش حشر در لایروبی انهار شده است، اما همانگونه که مولا علی (ع) می فرمایند که (بهترین تفریح کار است) تشکیل حشر و لایروبی دستی انهار علاوه بر اشتغال موقت جوانان در سطح منطقه و جلوگیری از مهاجرت به سایر نقاط کشور برای یافتن کار، باعث ایجاد نشاط و امیدواری، همبستگی و اتحاد، احیاء سنتها و فرهنگهای کهن بومی و انگیزه در جوانان منطقه برای تلاش در راه آبادی زمینهای زراعی میگردد. 
رضا نجفی مدیر جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی عصر هامون با بیان اینکه در سال زراعی جاری دشت سیستان پس از مدتی وقفه شاهد حضور پیران سالخورده و جوانان سرزنده ای بود که تیشه بر دست مشغول لایروبی انهار درجه 3و 4 خود بودند، اظهار داشت: لایروبی دستی انهار علاوه بر فواید اجتماعی فراوان از نظر فنی نیز برتری قابل ملاحظه ای نسبت به کار با بیل مکانیکی دارد که از جمله آنها اصلاح شیب و کاهش زبری کف کانال می باشد که بهره وری از آب را افزایش میدهد. 
وی ادامه داد: طرح لایروبی انهار به صورت دستی در سال جاری در پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز در مدت دو ماه آبان و آذر انجام که طی آن 769 نهر به طول 2 هزار و 714 کیلومتر با حجم200 هزار نفر روز و هزینه 40 میلیارد ریال به انجام رسید. 
نجفی اضافه کرد: هرچند که در این عملیات تقریبا نیمی از انهار درجه 3و4 دشت مورد لایروبی قرار گرفت، در عین حال تحرک و نشاط ایجاد شده در سطح منطقه یاد آور روزگاران خوش و آباد نه چندان دوری بود که هرچند امکانات رفاهی زندگیهای امروزی برای مردم فراهم نبود اما شادی و امید در بین مردم همواره عامل تحمل سختی ها و تلاش برای ادامه حیات میگردید. 
مدیر جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان تصریح کرد: اجرای این طرح در سال جاری با این وسعت و مشارکت مردمی ثابت نمود که هنوز مردان زحمتکش سیستانی با تکیه بر فرهنگ غنی و دیرپای خویش برای آبادانی میهن عزیزمان متحد و یکپارچه حضور دارند و گرما، سرما و طوفان هیچکدام مانع تلاش و کوشش آنها نمی شود. 
وی بیان کرد: علاوه بر لایروبی دستی  انهار کوچک، انهار درجه 3 و انهاری که امکان لایروبی دستی آنها وجود ندارد با اعتباری بالغ بر 6 میلیارد و 850 میلیون ریال در سال جاری  و با حجم 600 هزار متر مکعب عملیات خاکی توسط بیل مکانیکی مورد لایروبی و بازگشایی قرار گرفته است. 
نجفی گفت: لایروبی انهار در منطقه سیستان باعث ایجاد اشتغال در کل پهنه دشت به میزان 200 هزار نفر روز بدون سرمایه گذاری اولیه،  ایجاد نشاط و امید به زندگی ، احیاء آداب و رسوم و سنت حشر کشی در حال نابودی که میراث غیر ملموس خاص مردم سیستان بوده و انتقال تجربیات نسلهای گذشته به نسل جوان، جلوگیری از مهاجرت مردم  منطقه از روستاها به شهرهای دور و نزدیک و خالی شدن منطقه مرزی و حساس دارالولایه سیستان ،ترغیب جوانان به احیاءاراضی و باغات انگور یاقوتی با ایجاد زمینه دسترسی آسانتر به آب توزیع شده چاه نیمه ها ، لایروبی انهار مزرعه (درجه 5) که حلقه نهایی انتقال آب به مزارع بوده و امکان لایروبی آنها با بیل مکانیکی وجود ندارد، جلوگیری از افزایش عمق و عرض انهار درجه 3و4 که لایروبی با بیل مکانیکی ممکن است  ایجاد نماید و  باعث ماندابی و تلفات آب در انهار گردد، کاهش قابل ملاحظه ضریب زبری کانال که باعث افزایش سرعت حرکت آب و بالارفتن راندامان انتقال آب در نهرها می شود و افزایش ضریب امنیت اجتماعی که ارتباط مستقیم با بیکاری داشته و تامین آن مستلزم صرف هزینه های بسیار شده است.  
انتهای پیام/9031
 
  


کد مطلب: 64174

آدرس مطلب :
https://www.asrehamoon.ir/news/64174/حشرکشی-رسم-کهن-نماد-فرهنگ-همکاری-تعاون-سیستان

عصر هامون
  https://www.asrehamoon.ir