سیستان، این سرزمین محروم سالها است گویی در سکوت به سمت فراموشی سوق داده شده است چرا که دیگر توفان ها و هوای آلوده ۳۵ برابر استاندارد جهانی کسی را رنج نمی دهد که برایش دلسوزی کند.
تاریخ انتشار :سه شنبه ۵ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۱۲:۳۳
توفان شنی که ۱۸ سال دردها و سختی هایش را مردمان این دیار در دل هایشان نگه داشته و با آن خو گرفته اند و یا به تعبیری ساده تر نسلی در این ۱۸ سال با گرد و خاک و توفان بزرگ شدند، پس این فرزندان خاک به خوبی درد توفان شن را می فهمند.
چند روزی است که در پی وزش توفان شن در جای جای ایران زمین، همگان بسیج شدند تا مرهمی بر دردهای مردم باشند، دردی که سال ها در سیستان وجود دارد اما گویی غبار غربت روی آن را گرفته است.
به گفته محمد شهرکی این پیرمراد روزگار در روستای بدیل عباسی بخش جزینک سیستان، اگر صبر کنی شاید اتفاق دهانه غلامان برای سیستان هم تکرار شود و در سالهای آینده کهنه بادی کشف منطقه ای به نام سیستان را برای مردمان آن زمان به ارمغان بیاورد چرا که با گذر زمان روز به روز شن های روان خانه ها و کاشانه های مردم را به زیر خاک می برند.
وی گفت: روزگاری این خطه انبار غله ایران و خاورمیانه بود اما اکنون به انبار شن و خاک و مرکز تولید بیماری های سل و تنفسی تبدیل شده است اگر به هامون عشق توجه شود شاید عاشقان آرام بگیرند.
توفان شن، گرد و غبار، خشکسالی، پيشروی بيابان، گسترش بيماری های تنفسی از جمله مشکلات عمده سيستان است که سال ها مردمان اين منطقه را درگير کرده است اما تنها مرهم دردشان ایجاد مرکز تخصصی ریوی و گاه و بیگاه توزیع اندک ماسک رایگان بود و بس
از دیروز صبح نیز این مهمان همیشگی سیستان وسعت مهمانی اش را گسترش داده و با سرعت بیش از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت مهمان خانه ها و ریه های مردمان زاهدان شد.
بر اساس اعلام هواشناسی سیستان و بلوچستان اکنون باد با سرعت ۶۰ کیلومتر در منطقه سیستان در حال وزیدن است.
بادهای موسوم به ۱۲۰ روزه که اين سال ها بعد از خشکسالی هاي چندين ساله تا خيلی بيشتر از ۱۲۰ روز ادامه می يابد، جاری شدن شن های روان در خانه و کاشانه و زندگی مردم و ده ها مشکل و خسارت ديگر تنها بخش هايی از مشکلات اين مردم است که در صورت زنده شدن هامون و جاري شدن آب در رگ های خشکيده هيرمند، اين منطقه جانی تازه می گيرد و زندگی مطلوب برای مردم رقم خواهد زد.
همه اين مشکلات سال هاست زنگ خطری را به صدا درآورده که بايد اقدامات اساسی و دراز مدت به صورت کارشناسی برای حل اين مشکل و ضايعه طبيعی صورت گيرد.
وزش توفان گرچه به نظر می رسد با زندگی مردم سيستان آميخته شده اما معضل آلودگی هوا وافزایش غلظت گرد و غبار به ۳۵برابر استاندارد جهانی نشان داد که شرق کشور و استان سيستان و بلوچستان نيز با بحران بهداشتی روبه رو هستند و بايد براي اين بحران چاره انديشی کرد.
منطقه سيستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هيرمند، هامون و نیمروز است که در ۲۲۰ کیلومتري زاهدان مرکز سيستان و بلوچستان واقع شده است.
بادهای موسمی ۱۲۰روزه سيستان از شهرت خاصی برخوردار است بطوری که در برخی مواقع سرعت اين بادها به بيش از ۱۰۰کيلومتر در ساعت نيز می رسد.
خشکسالی های يک دهه گذشته اين منطقه، نه تنها موجب افزايش سرعت توفان و گرد و غبار ناشی از آن شده بلکه مدت زمان وزش بادها را نيز از چهار ماه به پنج تا ۶ ماه افزايش داده است.
ریزگردها، مهمان مردم سیستان
وزش توفان همراه با شن و ماسه و گرد و غبار مشکلات متعددی برای ساکنان اين منطقه به وجود آورده است که گسترش بيماری سل و کسب مقام نخست در ابتلا به اين بيماری از دستاوردهای اين مهمان ناخوانده برای سيستان است.
گرد و غبار ناشی از اين توفان ها همواره با وزش باد از منطقه خارج می شد يا فروکش می کرد اما بروز پديده جديد بر مشکلات مردم افزوده است.
به قول یکی از دوستان اهل رسانه سیستان را باید سرزمین موج های خاکی دانست چرا که هامون خشک شد و دارد نفس های آخرش را می کشد و ریزگردهای نیز دیگر از هوای آسمان خسته شدند و گاه و بیگاه مهمان خانه ها و سفره ها و ریه های مردم شده اند.
سیستان سال ها است که خوزستان است
پدر علم کویرشناسی ایران چندی پیش در اظهار نظری جالب خطاب به معاون رییس جمهوری و رییس سازمان محیط زیست کشور گفت که سیستان سال ها است که خوزستان است این سرزمین را نیز ببینید.
پروفسور پرویز کردوانی در مورد تفاوت ریزگردهای غرب با شرق کشور گفته است: «توفان‌های اهواز قابل مقایسه با توفان‌های زابل نیست، سرعت توفان‌های زابل ۱۴۸ کیلومتر بر ساعت است و میزان شدت باد به حدی است که شب‌های توفانی برخی از مردم خارج خانه می‌خوابند چرا که ممکن است در خانه پلمپ شده و باز نشود. لذا اگر یک سیستانی در توفان‌های امروز اهواز به این شهر برود تصور می‌کند اینجا ییلاقی و خوش آب و هوا است. »
برخی مسئولان در سیستان و بلوچستان اجازه نمی دهند صدای اعتراض مردم بلند شود
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: این قدر مردمان سیستان بر زیر توفان های شن بوده اند که انگار برای مسوولان استانی و کشوری عادت شده است.
سید باقر حسینی افزود: چند وقت پیش آلودگی هوای سیستان چندین برابر استانداردهای جهانی شد، مطابق قانون که در مواقع بحرانی استاندار اختیار تعطیلی ادارات را دارد این موضوع را برای حفظ سلامت مردم خواستم اما متاسفانه جوابی نشنیدم.
وی اضافه کرد: در این هنگام با تماس با معاون وزیر کشور در کمتر از نیم ساعت ادارات و مدارس سیستان تعطیل و مردم برای حفظ سلامتیشان به خانه رفتند، این به خوبی نشان دهنده عدم همراهی مناسب در استان به منظور حمایت از مردم سیستان است.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی یاد آور شد: مردم سیستان به خاطر شرایط خاص حاکم بر سیستان و بلوچستان و به منظور جلوگیری از سوء برداشت های از سوی دشمنان و تفرقه انگیزان، سکوت را پیشه می کنند اما این دلیلی نمی شود که کسی صدای این مردم مظلوم را نشنود.
وی با انتقاد از بی مهری برخی از مسوولان درون استانی اضافه کرد: ۱۸ سال است که خشکسالی بر مردم سیستان تحمیل شده اما برخی از مسوولان به جای درک تلخی های موضوع گاهی کارشکنی هایی می کنند.
حسینی یاد آور شد: تا زمانی که فراکسیون نجات تالاب هامون را در مجلس رسما اعلام نکردند و تشکیل آن رسمی نشد در داخل هر چه فریاد زدیم کسی توجه نکرد و هیچ کس صدایمان را نشنید، اما به محض تشکیل فراکسیون و رسانه ای شدن موضوع، صحبت به رسانه های خارج از کشور رسید و از آن به بعد بود که داخل کشور تازه صدای ما را شنیدند.
نماینده مردم سیستان افزود: باید کسی باشد که فریاد بزند و مردم هم باید همراهی کند اما متاسفانه در سیستان علی رغم فریاد های بسیار در مجلس این همراهی وجود ندارد.
وی تاکید کرد: بارها در مجلس گفته ام، اگر در تهران و پایتخت غباری می نشیند سریعا ستاد بحران تشکیل می شود و میلیارد ها تومان بودجه برای رفع مشکل اختصاص داده می شود، این در حالی است که ما سال ها خاک می خوریم اما کسی نیست که از ما خبری بگیرد و روز به روز بر بیماران چشمی و ریوی سیستان افزوده می شود.
یک سال از سفر روحانی گذشت اما طرح هایش اجرایی نشد
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی افزود: دولت در سفر فرودین ماه امسال به سیستان و بلوچستان، تثبیت شن های روان در هزار هکتار از کانون های بحرانی سیستان را مصوب کرد تا از شدت ریزگرد های بکاهد اما متاسفانه این طرح علی رغم تخصیص بودجه تا کنون اجرایی نشده است.
حسینی خطاب به دولت گفت: دولت آقای روحانی باید پاسخگو مردم باشد چرا که اگر حل بحران هامون به دیپلماسی خارجی مربوط می شود، تثبیت شن های روان و از بین بردن کانون های بحرانی گرد و غبار در سیستان که داخلی است چرا اقدامی نمی شود!؟
وی از دولتمردان خواست که اگر مسوولان به واسطه مشکل خوزستان به کشور عراق سفر کردند، ای کاش یک بار هم حاضر می شدند به خاطر سیستان نیز به کشور افغانستان سفر کنند و نبود امنیت را بهانه نمی کردند چرا که فکر نکنم عراق شرایط بهتری از افغانستان داشته باشد.
حسینی تاکید کرد: مردم چشم انتظار اجرای طرح های پیشگیرانه در برابر ریزگردها هستند چرا که در آینده ای نزدیک دوباره فصل آغاز بادهای ۱۲۰ روزه که اکنون به بیش از ۱۵۰ روز رسیده است در سیستان شروع می شود و نباید گذاشت آن مشکلات و روزهای سیاه و تاریک و آلوده برای مردمان مرزنشین سیستان تکرار شود.
جامعیت طرح احیای تالاب هامون دچار دیرپردازی شده است
احیای هامون یکی دیگر از راهکارهای مهار ریزگردها است که باید با تمام توان مسوولان ملی و بین المللی در این زمینه کوشا باشند هر چند که نگاه به احیای این تالاب به کندی است و بعضا در محفل هایی انتقاد استاندار سیستان و بلوچستان را نیز در بر داشت که گفت: جامعیت طرح احیای تالاب هامون دچار دیرپردازی شده است و این ضعف باید هر چه زودتر رفع شود.
علی اوسط هاشمی در کمیته تخصصی مباحث زیست محیطی سیستان و بلوچستان بیان کرد: جامعیت طرح احیای هامون باید ۶ماه پیش آماده می شد که تا کنون به تاخیر افتاده است.
وی تصریح کرد: اگر به دنبال رفع دغدغه هامون و افزایش امید به زندگی در سیستان هستیم، باید این دیرپردازی را پایان دهیم و هر چه زودتر جامعیت اجرای این طرح که همه نهادهای مسوول را در بر می گیرد در زندگی مردم مشاهده شود.
نماینده عالی دولت در سیستان و بلوچستان افزود: باید سازمان حفاظت از محیط زیست کشور هر چه زودتر جامعیت این طرح را تا پایان سال ۹۳ به پایان برساند تا در سال ۹۴ شاهد اجرای آن باشیم.
این سخن استاندار در حالی در پایان سفر مسوولان کشوری در روز جهانی تالاب ها مطرح شد که به گفته نخبگان این همایش بیش از آنکه رنگ و بوی خدمت داشته باشد رنگ و بوی سیاسی داشت به طوری که به گفته نخبگان دانشگاهی حضور ۱۵ دقیقه ای معاون رییس جمهوری پس از دیدار با دانشگاهیان و سمن ها که به نام هامون برگزار شد، اما هیچ سخنی برایش مطرح نشد، در اتاق شیشه ای تالار امام رضا (ع) خود گواه این ادعا است.
انتقال خط دوم لوله انتقال آب از زابل به زاهدان اشتباهی آشکار بود
نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به بحران آب در سیستان و بروز پدیده خشکسالی در سیستان و با توجه به اجرایی شدن خط لوله دوم آب از منطقه سیستان به زاهدان افزود: در زمینه اجرای این طرح انتقاد داریم، چرا که نه تنها سودی برای ما نخواهد داشت بلکه جدای از وابستگی سالیانه ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب به سیستان، شرایط سیستان را بحرانی تر خواهد کرد.
شهریاری که در کرسی آزاد اندیشی دانشگاه سیستان و بلوچستان شرکت کرده بود، افزود: سیستانی که خود برای تامین آب مورد نیازش وابسته است چگونه می تواند این حجم مصرف را تامین کند، این درحالی بود که اگر انتقال آب از دیگر جاهای استان به زاهدان در نظر گرفته می شد به خوبی می شد از این میزان آب برای توسعه کشاورزی با استفاده از تکنیک های نوین آبیاری در سیستان بهره برد.
نماینده مردم زاهدان در مجلس اظهار داشت: باید وزارت نیرو انتقال آب از تهلاب به زاهدان را با توجه به وجود منابع آبی بی شمار و فاصله ۹۰ کیلومتری به زاهدان را در دستور کار قرار دهد تا این وابستگی به منطقه راهبردی سیستان کمتر شود.
وی در ادامه به مشکل ریزگردها در سیستان اشاره کرد و گفت: تنها راه حل این بحران بزرگ پیگیری حقابه تالاب هامون از افغانستان است چرا که تا زمانی که آب وارد هامون نشود ریزگردها نیز مهمان ریه های مردم خواهند بود.
وی تاکید کرد: با تعامل دو نماینده سیستان، پیگیر طرح هایی برای رفع این مشکل هستیم حتی به شخصه سوالی را از وزیر امور خارجه در زمینه تسریع در پیگیری حقابه از طرف افغان مطرح کرده ام که منتظر اعلام وصول در صحن علنی مجلس هستم.
رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به تثبیت شن های روان در سیستان بیان کرد: از سویی باید دولتمردان در زمینه اجرایی کردن مصوبات سفر اخیر ریس جمهوری به استان کوشا باشند و امید رفته از زندگی مردم را بازگردانند.
شهریاری یاد آور شد: رفع مشکل های داخلی از سوی دولت احساس نمی کنم با توجه به نگاه رهبری معظم انقلاب به سیستان، نیازمند گذر زمان باشد چرا که گذر هر ثانیه زمینه ساز مرگ امید و زندگی در سیستان می شود.
نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی افزود: باید دولت اجرایی کردن هر چه زودتر مصوبات به منظور حفظ سلامت مردم را در دستور کار خود قرار دهد.
کم کاری ها سیستان را به این وضع دچار کرد
امام جمعه زابل با اشاره به تحمل سختی های بیشمار از سوی مردم طی ۱۸ سال پیامد توفان شن گفت: فشارهایی روی مردم این منطقه است که نمی توان بدون دلیل گفت ضعف مدیریت است اما در حال حاضر نیز، مردم باور ندارند که مدیریت به نحو احسن در حال انجام است.
حجت الاسلام علی اکبر کیخا در گفتگو با خبرنگار افزود: در گذشته کارها نیمه کاره روی زمین رها شده و به هرحال کم کاری هایی صورت گرفته که روزگار سیستان به این وضعیت دچار شده است.
وی تصریح کرد: اثرات و ناملایمات طبیعی و جوی، نوع آب و هوا و مشکل کم آبی که سیستان دچار آن بوده باعث شده است که کار در سیستان سخت باشد و کسی که مسوولیت هر ارگان را بر دوش می گیرد احساس کند بار سنگینی بر دوش اوست که باید به سرمنزل مقصود برساند.
امام جمعه زابل افزود: از طرفی مسوولان باید این را به فال نیک بگیرند، اینکه مسوولی به این رشد و بالندگی رسیده باشد که سخن امام جمعه و سخن رسانه هایی که مشکلات را بیان می کنند تهدید نمی بیند بلکه این را فرصتی می بیند که کار خودش را جلو بیاندازد و حرکت خودش را تصریح کند بسیار ارزشمند و ستودنی است.
وی با اشاره به اینکه آب یکی از مشکلات مردم این منطقه است تصریح کرد: کشور افغانستان به یک سری اقلام نیاز دارد و اعلام نیازهم کرده است، ما می توانیم در کنار نیازهایی که برآورده می کنیم یکی از چیزهایی که از آنها می خواهیم حقابه سیستان باشد که تالاب هامون احیا شود و مشکل ریزگردها که یک قسمت آن مربوط به مشکل کم آبی و خشک بودن تالاب هامون است برطرف شود.
کیخا تاکید کرد: احیا کننده سیستان باشیم، احیا سیستان، احیا تمدن بزرگ جهان اسلام است و نباید گذاشت این خطه بر زیر خاک مدفون شود و مردمانش بر اثر سختی های غلظت گرد و غبار سختی ببینند.
گزارش:میلاد جهان تاب
انتهای پیام/9031 https://www.asrehamoon.ir/vdccxeqe.2bqpe8laa2.html
asrehamoon.ir/vdccxeqe.2bqpe8laa2.html
