تاریخ انتشار :چهارشنبه ۷ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۰۷:۴۲
گزارش عصر هامون از فرصتی برای توسعه سیستان و بلوچستان ؛

حمل و نقل ريلی الفبای توسعه پايدار

سيستان و بلوچستان با داشتن يکی از قديمی ترين خطوط ريلی کشور، جهت توسعه استان نیازمند به خطوط ریلی ترانزیتی است.
حمل و نقل ريلی الفبای توسعه پايدار
حمل و نقل ريلی الفبای توسعه پايدار
به گزارش خبرنگار اجتماعی عصر هامون، راه‌آهن به عنوان شريان ارتباط مؤثر، جايگاه ويژه‌ای در رشد و توسعه اقتصادی تمامی كشورهای دنيا دارد.  قابليت توان حمل بار انبوه و جابجايی مسافر، صرفه‌جويی در مصرف انرژی و ايمنی بسيار بالا، پيشگيری در آلودگی محيط زيست و... از اهميت خاص این صنعت است که نقش اساسی حمل و نقل در رشد اقتصادی و توسعه پايدار را به خود اختصاص داده است.
از این رو يكی از اهرمهای توسعه ملی، توجه به عوامل زيرساختی است كه در رأس آنها شبكه سراسری حمل و نقل ريلی قرار دارد، در این زمینه بسياری از كشورهای جهان، تحول بنيادی اقتصادی خود را مديون اين ابزار كارآمد هستند.
همچنین صنعت حمل و نقل به عنوان پيش‌نياز و زيربنای توسعه پايدار نقشی اساسی و كارآمد در باروری امكانات و استعدادهای بالقوه جوامع داشته كه از طريق جابجايی بار و مسافر، پيوند ناگسستنی بين عوامل مختلف رشد و توسعه را فراهم می‌آورد و موجب برقراری و تقويت هرچه سريعتر بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشورها می‌شود كه بدين ترتيب نقش و اهميت خود را به عنوان يكی از موثرترين شاخص‌های رشد و توسعه نمايان می‌سازد.
به این علت است که توسعه حمل ونقل ريلی به عنوان امن ترين، ارزان ترين، کم مصرف ترين و پاک ترين سيستم حمل ونقل ضرورتی اجتناب ناپذير است.
براساس سند چشم انداز 1404، ايران بايد به کشوری توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه تبديل شود و مبتنی بر نظام نامه تدوين شده در بخش حمل ونقل اين سند، ايران بايد «با اولويت دادن به حمل ونقل ريلی»ضمن برقراری تعادل و تناسب بين زيرساخت ها و ناوگان و تجهيزات ناوبری و تقاضا با افزايش بهره وری تا رسيدن به سطح عالی به سهم بيشتری از بازار حمل ونقل بين المللی دست پيدا کند.
از اين رو نقش و اهميت صنعت ريلي بر هيچ کس پوشيده نيست و صنعت ريلی به عنوان ايمن ترين سيستم حمل و نقل در جهان شناخته می شود.
در واقع کشور ایران مانند یک چهار راهی است که با شمال و جنوب و شرق و غرب به آسانی ارتباط دارد و نقش مهمی در توسعه راه‌آهن‌های منطقه خاورمیانه دارد.
سيستان و بلوچستان نيز با داشتن يکی از قديمی ترين خطوط ريلی کشور، از اين قاعده مستثنا نيست و در چند سال گذشته با تمرکز بر توسعه استان بر توسعه اين صنعت تاکيد شده است.
 
توانمندی ها و دستاوردهای راه آهن جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب 
مديرکل راه آهن جنوب شرق کشور نيز در گفت و گو با خبرنگار عصر هامون با بیان اینکه وقوع انقلاب اسلامی ایران از نظر صاحبنظران و تحلیل گران بی بدیل ترین رخداد قرن بیستم به شمار می رود، اظهار داشت: متاسفانه بدلیل سالها حکومت رژیم ستمشاهی و طاغوت پیش از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران هیچ برنامه ای جهت توسعه و گسترش حمل و نقل بویژه شبکه ریلی کشور وجود نداشت به گونه ای که از آغاز ساخت راه آهن سراسری کشور در سال 1306 تا سال 57 تنها 4هزار و 565 کیلومتر راه آهن در کشور ساخته شد در صورتیکه پس از پیروزی انقلاب 6 هزار کیلومتر راه آهن در کشور ساخته شده و صدها کیلومتر راه آهن هم در حال ساخت است .
مصطفی داوودی با اشاره به اینکه روند ساخت راه آهن نشان دهنده توجه ویژه دولت مردان جمهوری اسلامی ایران به مقوله توسعه حمل و نقل و ارتباطات بویژه از طریق راه آهن است، افزود: با توجه به موقعیت استراتژیک کشورمان که پل ارتباطی میان شرق و غرب بوده و از سالیان دور کالاها از طریق جاده های معروفی مثل جاده ابریشم، جاده مروارید و جاده هندوستان که از ایران عبور می کردند، در این راستا با ساخت راه آهن های مشهد- بافق-  بندرعباس و زاهدان – بم – کرمان و در آینده نزدیک مشهد – زاهدان – چابهار زمینه ایجاد کریدورهای بین المللی ترانزیت از طریق راه آهن و اتصال کشور های آسیای مرکزی ،دریای سیاه ،قفقاز و اتحادیه اروپا با شبه قاره هند، خاور دور و کشورهای جنوب شرقی آسیا شده است، که در این میان شهر زاهدان و راه آهن جنوب شرق کشور بدلیل قرار گرفتن در مسیر کریدورهای ترانزیتی شرق به غرب و شمال به جنوب از اهمیت بین المللی برخوردار است به گونه ای که مورد تایید سازمان های بین المللی از جمله سازمان اکو و سازمان اسکاپ قرار گرفته است. 
 
پیشینه صنعت ریلی در سیستان و بلوچستان
وی درباره پيشينه و تاريخچه صنعت ريلی استان گفت: راه آهن در سال 1298 هجری شمسی به زاهدان رسيد. از ابتدا مقرر شده بود اين راه آهن تا سرخس ادامه پيدا کند و برای جابه جايی ادوات جنگی و نظامی مورد استفاده قرار گيرد اما با پايان جنگ در همان سال توسعه راه آهن نيز متوقف شد.
این مقام مسئول بیان کرد: تا سال 1348 راه آهن زاهدان را پاکستان اداره می کرد و تحت نظارت اين کشور بود اما در سال 1348 از نقطه صفر مرزی تا شهر زاهدان به ايران واگذار شد.
وی در ادامه گفت: از سال 1373 کلنگ راه آهن زاهدان به کرمان به زمين زده شد اما به دليل تخصيص نيافتن به موقع اعتبارات، اين خط آهن در سال 1389 به بهره برداری رسيد.
داوودی بیان کرد: خط آهن زاهدان به کرمان تا سال 1384 تنها 30 درصد پيشرفت داشت و از سال 1389 به طور رسمی بهره برداری از راه آهن زاهدان به کرمان آغاز شد البته از همان ابتدا نواقص زيادی در اين بخش وجود داشت.
وی تصریح کرد: احداث خط آهن برعهده شرکت ساخت و توسعه زيربناهای حمل و نقل کشور است که زيرنظر وزارت راه و شهرسازی فعاليت می کند و راه آهن تنها به عنوان بهره بردار از اين شرکت راه آهن را تحويل می گيرد.

مشکلات سر راه توسعه صنعت ریلی در استان
مديرکل راه آهن جنوب شرق کشورگفت: اداره کل راه آهن جنوب شرق از سال 1388 مکرر نواقص موجود را به شرکت ساخت و توسعه گوشزد می کرد اما متأسفانه اين نواقص به موقع برطرف نشد و بهره برداری از اين محور به صورت دستوری از سال 89 آغاز شد.
وی خاطرنشان کرد: در ابتدای بهره برداری قطار زاهدان – تهران با سرعت متوسط 70 کيلومتر در ساعت و طی مدت 28 ساعت در اين مسير تردد می نمود که پیمایش قطار در این مسیر با اقدامات انجام شده  طی22 ساعت انجام می شود.
وی ادامه داد: با وجود مکاتبات زياد با شرکت ساخت و توسعه و با اين که مقرر شده بود اين نواقص در سال 1390 برطرف شود، کاستی ها تا اين لحظه يعنی سال 1394 از سوی اين شرکت برطرف نشده است.
وی افزود: برآوردها نشان داد که برای رفع اين نواقص که شامل آماده نبودن ساختمان ايستگاه ،مشخص نبودن خطوط برق در طول مسير و سرعت حرکت قطار است، مبلغی برابر با 300 ميليارد تومان نياز است.
مديرکل راه آهن جنوب شرق اظهار داشت: راه آهن کشورمنتظر رفع نواقص از سوی شرکت توسعه و ساخت نماند و تا آنجا که مربوط به کيفيت خدمات باری، سرعت حرکت قطار،واگن ها و.... بود، اقدامات درخوری انجام داد.
وی اذعان کرد: در مسيرهايی که با مشکل حرکت ماسه روبه رو بوديم، يعنی از زاهدان تا شورگز اگرچه سرعت 70 کيلومتر در نظر گرفته شده بود اما عملاً سرعت حرکت قطار به 30 کيلومتر رسيده بود که با تمهيدات راه آهن کشور اکنون سرعت حرکت در محدوده هايی که درگير با ماسه نيست 110 کيلومتر و در مسيرهای ماسه گير به 70 کيلومتر در ساعت رسيده است.
داوودی بیان کرد: در حال حاضر تنها راه آهن استان در دو محور زاهدان- میرجاوه و دیگری زاهدان- بم و کرمان، که یکی از طریق زاهدان به خط ریلی کشور با عرض خط استاندارد جهانی و خطوط نرمال متصل است و دیگری نیز با اتصال به خطوط ریلی کشور پاکستان از طریق مرز میرجاوه در حال فعالیت می باشد که خطوط آنها عریض و بیشتر از عرض خطوط نرمال است. 
وی در ادامه گفت: هر چند بواسطه وجود تحریم ها با کمبود واگن مسافربری در کشور مواجه هستیم ولی با پیگیری های انجام شده در حال حاضر تعداد واگن هایی که برای جابجایی مسافران مورد استفاده قرار می گیرد پاسخگوی نیاز شهروندان است و هم اکنون واگن های6 تخته،4 تخته، واگن حمل خودرو همراه با مسافر وهم واگن حمل بارتوشه بامسافر در مسیر قطار زاهدان – تهران با امکانات رفاهی خوب در حال ارائه خدمات می باشد.

اقدامات اثرگذار و رفع پاره ای از مشکلات
مديرکل راه آهن جنوب شرق اظهار کرد: مشکل مهمی که در بحث سوخت استان وجود داشت که با راه اندازی جايگاه تخليه فرآورده های نفتی با همکاری شرکت نفت این مشکل نیز با ظرفيت روزانه يک ميليون و 100 هزار ليتر گازوئيل برطرف شد.
وی افزود: قبل از این اقدام اين حجم گازوئيل از طريق 50 دستگاه تريلی از شهرهای ديگر به زاهدان منتقل می شد که با انتقال اين حجم سوخت از طريق قطار مشکلات و سوانح جاده ای کاهش یافت و در بحث سوخت نیز صرفه جویی به عمل آمد. 
وی در ادامه با بيان اين که راه آهن استان ظرفيت انتقال روزانه 6 ميليون ليتر سوخت را نيز دارد، تاکید کرد: تدبير ايجاد خط فرعی تخليه گاز مايع که در 30 کيلومتری زاهدان واقع شده است نيز برای مقابله با بحران کمبود گاز انديشيده شد و هم اکنون بيش از 90 درصد گاز مايع خانگی با واگن های ريلی حمل می شود.
داوودی راه اندازی نخستین قطار باری برنامه ای را در مسیر زاهدان به کویته پاکستان از دیگر اقدامات عنوان کرد و افزود: با راه اندازی این قطار از اين پس تجار وبازرگانان می توانند بار خود را از ميرجاوه تا کويته پاکستان منتقل کنند.
وی در این خصوص گفت: اين قطار هر پنجشنبه از کويته حرکت می کند و شنبه در زاهدان تخليه بار انجام می دهد و مجددا بارگیری و به سمت کويته پاکستان حرکت می کند.
 
ايستگاه مسافری راه آهن زاهدان توسعه پيدا می کند
 مديرکل راه آهن جنوب شرق در این خصوص اظهار داشت: ايستگاه مسافری فعلی راه آهن زاهدان ظرفيت و گنجايش مناسبی ندارد و اين اداره کل اعتبار لازم برای تجهيز اين ايستگاه را اخذ کرده است. 
داوودی افزود: با توجه به فضای کوچک و نبود تاسيسات و امکانات مورد نياز مسافران قطار، اعتباری بيش از 50 ميليارد ريال برای ساخت و توسعه ايستگاه راه آهن زاهدان و در کنار آن ساخت نمازخانه، محوطه سازی، فضای سبز، زيباسازی و نورپردازی اين ايستگاه در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: اين ايستگاه بعد از تکميل طرح از جمله بهترين و زيباترين ايستگاه های مسافری کشور خواهد شد.
تاثیر توسعه راه آهن در بندر ترانزیتی چابهار
مصطفی داودی با اشاره به اینکه بندر چابهار به عنوان یکی از بنادر مهم در جنوب ایران و در بخش شمالی دریای عمان قرار گرفته اظهار داشت: بندر چابهار به علت نزدیکی به کشورهایی نظیر افغانستان، پاکستان و آسیای میانه در آینده‌ای نزدیک با اتصال به شبکه ریلی کشور اهمیت ویژه‌ای در ترانزیت کالا به این کشورها خواهد داشت همچنین این بندر به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، یکی از نقاط کلیدی در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بوده و در کریدور شمال ـ جنوب نقش مهمی ایفا خواهد کرد.
وی افزود: بندر چابهار که در جنوب استان سیستان و بلوچستان واقع شده در مسیر ترانزیتی شرق ـ غرب قرار گرفته و به دلیل استقرار در کنار دریای عمان از دیر باز کانون داد و ستد و تجارت و دریانوردی بوده که موجب فوریت‌های مختلف اقتصادی و جغرافیایی در زمینه ترانزیت می شود.
 
اتصال بندر چابهار به شبكه راه‌آهن، موجب رونق كريدور ترانزيتی شرق کشور است
داودی گفت: اتصال بندر چابهار به شبكه راه‌آهن و امتداد آن تا مشهد، موجب رونق كريدور ترانزيتی شرق کشور و توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق شرقی كشور می‌گردد و بدليل عدم دسترسی مستقيم كشورهای آسيای مركزی و افغانستان به آبهای بين‌المللی، اين بندر می‌تواند به عنوان يك نقطه راهبردی، رابط اين كشورها به آبهای آزاد باشد و نقش ايران را در مجموعه فعاليتهای اقتصادی در منطقه آسيای مركزی، روسيه و اروپا تقويت نمايد.
 مدیرکل راه آهن جنوب شرق در خصوص پروژه احداث راه آهن چابهار –  زاهدان –  مشهد گفت: اتصال چابهار به شبکه ريلی کشور از مسیر زاهدان و مشهد يکی از پروژه هايی است که در دست اجرا می باشد و در اين راستا دولت تدبیر و امید نگاه ويژه ای به شرق کشور دارد. 
 داودی افزود: احداث راه آهن چابهار از  اساسی ترین زیرساخت و دغدغه اصلی منطقه است و با تکمیل مراحل ساخت این پروژه، تحول اقتصادی عظیمی در سطوح منطقه ای و ملی در انتظار چابهار خواهد بود.
وی اظهار داشت: رویکرد راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در سیستان و بلوچستان تسهیل خدمت رسانی و افزایش رفاه مردم بوده است به‌گونه‌ای که در این مدت کوتاه خدمات بسیار خوبی به مردم استان ارائه شده است که این مهم از برکت همدلی کارکنان و پیگیری‌های این اداره کل بوده است.
وی تصریح کرد: عمليات اجرايی طرح جديد خط ريليی چابهار به زاهدان شروع و در پروسه 5 ساله انجام خواهد شد که راه اندازی اين خطوط باعث تحول در تمام حوزه ها می شود.
داودی در ادامه به گزارشی اجمالی از پروژه احداث راه آهن چابهار – زاهدان پرداخت و خاطرنشان کرد: امیدواریم در سال جاری شاهد پیشرفت خوبی در زمینه احداث راه آهن چابهار – زاهدان باشیم چرا که این پروژه از سال 92 به صورت رسمی کلید خورده و در حال حاضر پیشرفت های فیزیکی مناسبی نداشته و در برنامه زمان بندی که به صورت 5 ساله مصوب شده بایستی سالانه شاهد پیشرفت 20 درصدی باشیم که به نظر میرسد تاکنون پیشرفتی کمتر از 2 درصد داشته ایم و در عرض یکسال حدود 18 درصد از برنامه عقب می باشیم که پیش بینی می شود انشاا... با شروع عملیات اجرایی ایرانشهر – زاهدان و اجرای عملیات روسازی این عقب ماندگی هم جبران گردد.
مدیرکل راه آهن جنوب شرق در پایان اظهار داشت: با توجه به اهمیت تسریع در روند تکمیل مسیر ریلی   چابهار – زاهدان - مشهد و نقش کلیدی احداث آن در توسعه استان ضروری است تا در فرآیند مطالعات قطعه دوم راه آهن از زاهدان به سمت شمال این موضوع مورد توجه مشاور و مجری پروژه قرار گیرد.
انتهای پیام/9031 https://www.asrehamoon.ir/vdccomqm.2bqso8laa2.html
نام شما
آدرس ايميل شما