قصه پرغصه بحران کم آبی خاش/ گذر از بحران آب تدبیر می‌طلبد

کاهش بسیار شدید میزان بارندگی در چندماه اخیر باعث شده تا پدیده وارونگی آب و هوایی به خشک سالی و سبب بحران شدید آب شود و مشکلاتی برای حیات مردم به وجود آورد.

این بحران نیز گریبانگیر شهرستان خاش شده است و این شهرستان به دلیل برخورداری از نعمت چشمه‌ها و رودخانه‌های متعددی که در مناطق مختلف آن وجود دارد، نباید دچار بحران آب شود چرا که این امر بر کشاورزی به ویژه در شهرستان خاش که رتبه نخست کشاورزی استان را دارد، تأثیرگذار خواهد بود.

این بحران روز به روز عمیق‌تر می‌شود و به نظر می‌رسد تنها راه حفاظت از منابع آبی، مصرف بهینه و صرفه‌جویی و جلوگیری از هدر رفت آب در این مناطق است.

نداشتن برنامه و تدبیر برای مهار آب‌های سطحی و چشمه‌ساران زلال در شهرستان خاش و به هدر رفتن این ظرفیت‌های عظیم و بالقوه باعث شده تا در شرایط‌ ویژه آب و هوایی و کاهش نزولات آسمانی با مشکل کم‌آبی و بعضاً بی‌آبی در این منطقه مواجه شویم، در صورتی که با شناسایی و برنامه‌‌ریزی صحیح همراه با زمان‌بندی تعریف‌شده برای اجرای پروژه‌های مهار آب‌های سطحی و چشمه‌ساران و نیز هدایت اصولی آن برای مصارف مختلف مورد نیاز، بحران آب در شهرستان خاش برای همیشه برطرف شود.

به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و خشک‌شدن منابع آبی و در نتیجه متضرر شدن کشاروزان در روستاها اغلب روستاییان مجبور به ترک زادگاه خود شده‌اند، اما می‌توان با دور اندیشی، تصمیمی درست، ایجاد صنایع تبدیلی در روستاها و همچنین کاشت محصولات سازگار با محیط‌های کم آب،کشاورزان را به ماندن در روستاها ترغیب کرد.

کارشناسان بر این باورند که آنچه موجب کاهش منابع آبی و افزایش میزان درجه هوا طی سالیان اخیر شده است تخریب باغات، حفر چاه‌های غیرمجاز، مصرف بیش از حد آب، سنتی بودن کشاورزی و استفاده از کشت‌های پرمصرف آبی و همچنین تخریب قنوات و غیره بوده که نیازمند بازبینی و توجه به اصلاح الگوی مصرف توسط مردم، کشاورزان و چاره‌اندیشی مسئولان در این زمینه است.

در این خصوص مسئولان نیز بارها بیان کرده و اخطار داده‌اند و علاوه بر شهر خاش روستاهای این شهرستان نیز به شدت با کمبود منابع آبی روبه ‌رو شده‌اند و زندگی روستائیان به تنگ آمده است و اکنون بسیاری از این روستاها از طریق تانکر آبرسانی و حتی گاه با جیره‌بندی آب روبه رو می‌شوند.

انتشار اخبار و مستندات آماری درباره روند رو به گسترش خشکسالی و کم‌آبی در این شهرستان نشان می‌دهد که روزهای سختی در انتظار است.

* حفاظت از منابع آب اراده جمعی را می‌طلبد

فرماندار خاش نیز در این خصوص اظهار کرد: بهره‌برداری بیش از حد و بی رویه از منابع آبی اثرات بسیار مخرب زیست محیطی فراوانی در بر داشته که به آسانی قابل جبران نیست.

محمداکبر چاکرزهی با تاکید بر بحرانی بودن وضعیت آبی شهرستان خاش، افزود: این مسئله نیازمند چاره اندیشی جدی از کشور است و اگر تدبیر و برنامه ریزی به سرعت اتخاذ نشود احتمال تخریب اکوسیستم ما وجود دارد.

وی با بیان اینکه حفاظت از منابع آب همواره از اهمیت بسزایی برخوردار و از مسائل استراتژیک و اساسی کشوری است، گفت: حفاظت از منابع آبی اراده و همت جمعی را می‌طلبد.

چاکرزهی بر ضرورت صرفه‌جویی اصولی در آب تأکید و اظهار کرد: دغدغه سال جاری ما بحران کم‌آبی و بعضا در بعضی نقاط بی‌آبی است که به همین منظور کارگروهی در این‌باره از قبل از عید نوروز تشکیل شد تا نسبت به نحوه مدیریت بحران آبی که با آن مواجه هستیم، برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی صورت گیرد.

وی بر ترغیب کشاورزان و تشویق آنان به صرفه‌جویی و رعایت مصرف آب از طریق کشاورزی مدرن و الگوی مصرف صحیح تأکید کرد و افزود: ترویج آبیاری قطره‌ای و کشاورزی مکانیزه بهترین راه برون‌رفت از معضل کم‌آبی و استفاده نادرست و زیاده‌روی در مصرف آب در مزارع است.

فرماندار خاش با تاکید بر اینکه فرهنگ‌سازی و مدیریت در مصرف آب جدی گرفته شود، اظهار کرد: باید فرهنگ‌سازی و مدیریت صحیح‌تر در مصرف آب مورد توجه قرار گیرد و البته دراین‌ باره روحانیون مساجد از طریق تربیون های نمازجمعه کمک بسیار زیادی می‌توانند بکنند.

* شناسایی بیش از ۸۰۰ فقره چاه غیر مجاز در خاش

مدیر امور آب شهرستان خاش اظهار کرد: آب یک کالای استراتژیک است که جایگزین ندارد و در حال حاضر بعنوان یک مولفه قدرت نیز محسوب می شود که می تواند استقلال اقتصادی و کشاورزی یک کشور را رقم بزند.

فرشاد گرگیچ افزود: به دلیل اهمیت آب باید برای صیانت از این منبع حیاتی برنامه مدونی داشته باشیم و بر اساس آن جلو برویم.

 وی خاطرنشان کرد: جلسات مختلفی با مسئولان مربوطه برگزار شد تا با هم‌فکری بیشتر برای فصل تابستان، مردم به‌ سهولت این گرما را تحمل و از سر رد کنند.

وی کاهش در مصرف آب را برای هر فرد لازم دانست و تأکید کرد: اگر هر شخصی تنها یک لیتر آب کمتر مصرف کند، به‌راحتی آب مورد نیاز همه مردم خاش تأمین می‌شود.

گرگیچ بیان کرد: میزان بارندگی بلند مدت سالانه طی چند سال اخیر در خاش ۱۵۰ میلی متر بوده و این میزان بسیار ضعیف است.

وی با بیان اینکه ۸۶۵ حلقه چاه کشاورزی در شهرستان فعالیت می کند، گفت: یک هزار و ۶۷۷ نفر جهت ثبت چاه غیرمجاز مراجعه کردند که این رقم در استان بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است.

* انسداد دو حلقه چاه و توقیف ادوات حفاری غیر مجاز

مدیر امور آب شهرستان خاش گفت: تاکنون دو چاه غیر مجاز در عمق ۱۸ و ۴۰ متر پلمپ شده و تعداد زیادی چاه دیگر نیز منتظر دستور مقام قضایی جهت پلمپ هستند.

گرگیچ با بیان اینکه از این پس تخصیص چاه های برداشت آب باید در جلسه شورای حفاظت از آب شهرستان مطرح شود، تصریح کرد: ماهیانه ۱۰ سانتی متر از آب سفره های زیرزمینی کاهش پیدا می کند که این مسئله فاجعه بزرگی است.

وی از نصب کنتور هوشمند بر روی چاههای کشاورزی جهت مقابله با بحران بی آب برشمرد و اظهار کرد: در حال حاضر بر روی ۳۱۷ حلقه چاه کنتور نصب شده و برای ارتقاء و نصب ۱۵۵ کنتور برنامه هایی وجود دارد که برای نصب مودم پرونده شان به تهران ارسال شده است.

* وضعیت قرمز در بخش مرکزی خاش/ بحران شدید آب در روستاها

بخشدار مرکزی خاش نیز در ادامه صرفه‌جویی در مصرف آب را در شرایط بحرانی امروز تنها راه جلوگیری از هدر رفت مابقی منابع آب شرب دانست و اظهار کرد: فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی به مردم در راستای محقق شدن این مهم بسیار ضروری است.

مجتبی شجاعی بر دقت در نظارت و برداشت‌های بی‌رویه و غیرقانونی منابع آبی به ویژه آب شرب و برخورد جدی در صورت بروز این اقدام تأکید کرد و خواستار جلوگیری از استفاده از آب شرب برای مصارف کشاورزی و دیگر موارد شد.

وی افزود: در بخش مرکزی به آبفار و دستگا‌ه‌های متولی ماموریت داده شد تا پیگیری‌های لازم را انجام دهند و آنچه که چالش‌ها و موانع بر سر راه قرار دارد را برطرف کنند.

بخشدار مرکزی خاش تصریح کرد: در بخش مرکزی خاش وضعیت آب از نظر کمی مطلوب نیست و در چند دهستان با بحران آب مواجه هستیم که در برخی از این روستاها آب سهمیه‌بندی شده است، به‌طوری که در برخی از روستاها دو روز درمیان نیم‌ساعت آب شرب دارند و بنابراین انتظار می‌رود تا آبفای روستایی نسبت به چنین وضعیتی توجه بیشتری داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: مصرف بهینه آب از خود ادارات باید آغاز شود تا مردم هم به تبعیت از ادارات به کم کردن مصرف آب تصفیه‌شده، اهمیت دهند.

شجاعی اظهار کرد: عواملی چون فرسودگی لوله‌های آب و غیره ۱۵ درصد آب را هدر و غیرقابل استفاده می‌کند، ولی درصد بالایی از مصرف آب به درست مصرف کردن مردم بستگی دارد.

انتهای پیام/9031