در حالی زمزمه های از منتفی شدن سومین قطب خودرو سازی کشور به گوش می رسد که معاون رئیس جمهور می گوید برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در چابهار مصمم هستیم و این موضوع منتفی نشده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی عصرهامون، از اولین بار که وزیر صنایع و معادن وقت از شرکت گسترش و نوسازی صنایع ایران خواست شرایط را برای ایجاد قطب سوم خودروسازی کشور فراهم کند، شش سال می گذرد در آن زمان علی اکبر محرابیان اعلام کرد که در سال 1390 سومین قطب خودروسازی ایران متولد خواهد شد. هر چند در آنها سال در کنار یکه تازی ایران خودرو و سایپا ورود یک قدرت نوظهور سخت بود اما محرابیان وزیر وقت صنایع خواستار ایجاد چنین خودروسازی علاوه بر دو خودروساز موجود شده بود. اما در آن هنگام و با رفتن محرابیان ایجاد این پروژه در هاله ای از ابهام قرار گرفت و برنامهریزیهای محرابیان برای راهاندازی قطب سوم خودورسازی درست از آب درنیامد. با وجود اینکه قرار بود سال ۱۳۹۰ ایران شاهد تولد این خودروسازی بزرگ در اصفهان باشد، این پروژه به دلیل اما و اگرهایی در نهایت به عنوان یک پروژه شکستخورده در تاریخ ثبت شد.
انتخاب چابهار به عنوان قطب سوم خودرو سازی کشور در هاله ای از ابهام اما با روی کار آمدن دولت روحانی اکبر ترکان دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری بار دیگر ایجاد قطب سوم خودروسازی کشور را مطرح کرد او که به نظر می رسید موافق طرح محرابیان است، این بار چابهار را برای ایجاد هاب سوم خودرو سازی کشور انتخاب کرد. ترکان با موج رسانه ای زیادی این طرح را در کشور مطرح کرد در ابتدا تصمیم بر این بود که راهاندازی قطب سوم خودروسازی ایران در چابهار دیگر از تصدی دولت خارج شود و بخش خصوصی این بار در این تولید بزرگ عرض اندام کند اما به تدریج زمزمه منتفی شدن راهاندازی قطب سوم خودروسازی شنیده شد. با واکنش نعمتزاده نسبت به این طرح رویکرد دولت یازدهم تا حدودی در این باره عیان می شود. اظهارات نعمت زاده تا حدود زیادی برنامه دولت یازدهم را برای ایجاد قطب سوم خودرو سازی کشور برملا کرد و نشان داد مانند دولت گذشته این طرح در حد همان وعده خواهد ماند. وی در گفتوگویی به صراحت اعلام کرد که دولت برای راهاندازی قطب سوم خودروسازی هنوز تصمیمی ندارد و این تصمیم در حد حرف است. نعمتزاده به جریان انداختن چنین موضوعی را تنها علاقمندی مسوولان مختلف دانست که هر چند وقت یکبار صحبتهایی درباره راهاندازی این خودروسازی در استانها مختلف مطرح میکنند. با این موضع گیری دولت مردان کابینه تدبیر و امید به نظر می رسد این طرح بازهم هم باید در کشوی میزهای مدیران خاک بخورد. اما در کنار این موضوع و با توجه به تاکید ترکان به راه اندازی سومین قط تولید خودرو کشور در چابهار، استاندار سمنان در سومین نمایشگاه صنعت خودرو و قطعات وابسته از تولد سومین قطب خودروسازی در این استان خبر داد. به گفته او برای راهاندازی چنین خودروسازی در این استان برنامهریزیهایی شده و با بهرهبرداری از طرحهای در دست اجرا، قرار است قطب سوم خودروسازی کشور استان سمنان باشد.
سومین قطب خودرو سازی کشور در بن بست جانمایی شاید این تصویر سومی از تولد قطب خودروسازی ایران باشد اما همچنان سرنوشت این قطب یا رقیب دو خودروساز دولتی در هالهای از ابهام است. اما با این اظهار نظر های دو پهلو به نظر می رسد هنوز آینده سومین قطب خودرو سازی کشور هنوز در بنبست جانمایی سرگردان است.
ایجاد قطب قطعهسازی به جای خودروسازی در این زمینه، امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت معتقد است که راهاندازی قطب سومی در صنعت خودرو امکانپذیر نخواهد بود. چرا که با وجود دو قطب فعلی که از تولید بالای خودرو برخوردار نیستند، ادغام بهتر از ایجاد قطبی دیگر است. این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه برنامهریزی برای صادرات خودرو در قطب سوم به صلاح نیست، افزود: قطب سوم خودروسازی در کشور نباید تنها بر صادرات تمرکز شود و بیشتر باید موازات با تولید داخلی ایجاد شود. کاکایی افزود: احداث کارخانههایی که با وعدههای مسوولان هر بار در استانی صورت میگیرد تنها باعث هدر دادن هزینههای ملی خواهد شد و معقول به نظر نمیرسد. در واقع موضوع قطب سوم بیشتر استفاده تبلیغاتی دارد. عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه ایجاد چنین قطب سومی تنها باعتث متضرر شدن سرمایهگذار خواهد بود، گفت: هر سرمایهگذاری میتواند برای راهاندازی قطب سوم خودروسازی ورود پیدا کند اما ایجاد این قطب به لحاظ کارشناسی اقتصادی نیست و با سرمایهگذاری در آن تنها سرمایهگذار زیان میبیند. کاکایی افزود: راهاندازی قطب سوم خودروسازی باید همه جانبه بررسی شود و باید برای جانمایی، مدت زمان راهاندازی و مسائل اقتصادی آن برنامهریزی شود. نمیتوان قطب سوم خودروسازی را با وعدههای دولتمردان راهاندازیکرد بلکه چنین اقدامی در صنعت خودرو باید هدفمند باشد. او با بیان اینکه احداث سومین قطب خودروسازی از نظر اقتصادی اتلاف سرمایهها را در پی دارد، گفت: در شرایط فعلی صلاح در این است که زنجیرههای ضعیف تولید تقویت شوند. به همین دلیل ایجاد قطب قطعهسازی را پیشنهاد میکنم که باعث تامین نیاز خودروسازی در کشور خواهد شد و میتوان زمینههای صادرات قطعات را به وجود آورد. عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه رقابت در تولید ایجاد نمیشود و در بازار شکل میگیرد، افزود: در کشورهایی مانند ژاپن و آمریکا تلاش دارند قطبهای موجود خود را حفظ و تقویت کنند تا قطبی جدید ایجاد کنند اما در ایران خلاف این است. او افزود: راهاندازی قطب سوم پس از اینکه تکلیف جانمایی آن مشخص شود، نیازمند سرمایهگذارهای کلان است به همین دلیل ایجاد آن به راحتی صورت نمیگیرد.
کرمان عملا قطب سوم خودروسازی کشور است با توجه به فعالیت های گسترده صنعت خودرو سازی در کرمان و تولیدات این خودرو ساز سهم به سزایی از بازار خودرو را تصاحب کرده است. علاوه بر این استان کرمان با افزایش سهم خود در تولید انواع خودرو کره ای، آلمانی و چینی در سال های گذشته، عملا به قطب سوم خودروسازی کشور تبدیل شده است.
قطب سوم خودروسازی منتفی نشده است پس از کش و قوس های فراوان نسبت به منتفی شدن ایجاد قطب سوم خودرو سازی کشور در چابهار اکبر ترکان دبیر شورای عالی مناطق آزاد آخرین وضعیت ایجاد قطب سوم خودروسازی کشور را تشریح کرد و گفت که مذاکره با بزرگان صنعت خودرو دنیا برای قطب سوم در دستور کار قرار گرفته است. اکبر ترکان گفت: چندی پیش که موضوع ایجاد قطب سوم خودروسازی در چابهار رسانه ای شد، با شرکت هایی در حال مذاکره بودیم که در شرایط تحریمی قادر باشند با ما همکاری کنند که با به ثمر رسیدن تلاش های دیپلماتیک برای حل مساله هسته ای این مذاکرات قطع شد. او گفت: برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در چابهار مصمم هستیم و این موضوع منتفی نشده است بلکه با توجه به فرصت هایی که در پساتحریم به وجود آمده ترجیح بر این است از همه فرصت های بین المللی استفاده کنیم. لذا تحمل کرده ایم تا موعد برداشته شدن تحریم ها فرا برسد، آن وقت برای ایجاد قطب سوم خودروسازی، از همه پتانسیل ها و امکانات موجود، بهره ببریم و بتوانیم تصمیمی بگیریم که بهترین تصمیم باشد. ترکان افزود: مذاکرات به گونه ای پیش می رود تا از بهترین ها در قطب سوم استفاده کنیم به همین دلیل با صبوری پیش می رویم تا بتوانیم در انتخاب شرکای تجاری یا سرمایه گذاران دقت کافی را داشته باشیم و بعدها نگوییم که ای کاش صبر کرده بودیم تا فضا بازتر شود. دبیر شورای عالی مناطق آزاد در حالی از قطب سوم خودروسازی سخن می گوید که کارشناسان بر این باورند با توجه به سرمایه گذاری های صورت گرفته در کرمان موتور، استان کرمان با افزایش سهم خود در تولید انواع خودرو کره ای، آلمانی و چینی در سال های گذشته، عملا به قطب سوم خودروسازی کشور تبدیل شده است. گفتنی است رئیس جمهور سال گذشته از ایجاد قطب سوم خودرو سازی کشور پرده برداشت و با انتقاد تلویحی از دو خودروساز بزرگ کشور گفت که آنها نباید از ورود رقبای جدید هراس داشته باشند. پس از آن بود که اکبر ترکان سخن از ایجاد قطب سوم خودروسازی در چابهار به میان آورد و گفت که این قطب احتمالا با مشارکت سپاه در این منطقه ایجاد خواهد شد.