بادهای ۱۲۰ روزه همان گونه که منشا نعمات است طی سال های اخیر به منشا نقمات نیز مبدل شده است.
تاریخ انتشار :چهارشنبه ۲۸ تير ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۵۳
یادداشت/عباس نورزائی
بادهای ۱۲۰ روزه‌ی سیستان/ منشآ، نعمات و نقمات (قسمت دوم: نقمات/ بخش یکم)
وزش بادهای ۱۲۰ روزه مجدداً بخشی از این رسوبات را برداشت، حمل و مجدداً در نقاط مختلفی از مسیر رودخانه‌ی هیرمند، به آن تحویل می‌دهد و این چرخه، هزاران سال است تداوم دارد.
گاه شدت برداشت رسوب از آب‌کَندها به حدی است که سطح زمین را ناهموار می‌کند، بریدگی‌ها و تَلماسه‌ها، بهره‌برداری از زمین کشاورزی را ناممکن می سازد.
تأثير باد در فرسايش زمين( ايجاد كلوت،كلوتك) به ویژه در حوالی تاسوکی، كاملاً مشهود است، شدت وزش اين باد به حدي است كه هر گونه فعاليت را از انسان سلب مي کند، در وضع عمومي اختلال مي‌كند و چنان سطح زمين را مي‌سايد كه در فاصله‌ی چند ساعت، زمين‌هاي زراعتي و باغ‌ها را انباشته از شن و ماسه مي‌كند و تپه‌ها را نيز به سطح صاف ونسبتاً همواري تبديل مي‌سازد.
تأخیر در برداشت محصول و ضایعات تحمیلی به کشاورزان:
بادهای ۱۲۰ روزه با برداشت محصول عمده‌ی سیستان یعنی گندم، هم‌‌زمان است وزش باد باعث می‌شود تا این برداشت به تأخیر افتد، ساقه‌های گندم خشک می‌شود و این خشکیِ بیش از حد، ریزش دانه‌های گندم، خوابیدگی یا وَرس، هم‌چنین جابجایی دسته‌های گندم درو شده را به دنبال داشته و سالیانه حجم قابل توجهی از محصول را ضایع می کند یا بوته‌های جالیز را خشک می‌کند و برداشت زودرس را موجب می شود.
مسدود شدن جاده‌ها:
وزش باد اگر غبار آن غلیظ باشد، کاهش دید را موجب می‌شود که این امر مسدود شدن جاده‌ها را به همراه دارد.
گاهی نیز حرکت شن‌های روان، جاده‌ها را می‌بندد و تردد را ناممکن می‌سازد نقاط متعددی در این منطقه وجود دارد که ماشین‌آلات راه‌سازی و راهداری وزارت راه را به خود مشغول داشته است.
خسارت به كانال‌هاي آبرساني:
لایروبی انهار و رودخانه‌های سنتی سیستان، از دغدغه‌های بزرگ کشاورزان و سازمان آبیاری منطقه بوده و «نظام حََشَر» از دیرباز برای مقابله با همین بلیه ایجاد شده است. بادهای ۱۲۰ روزه، شن‌های روان را به داخل این رودخانه‌ها، انهار و کانال‌ها، هدایت می‌کند و باعث می‌شود تا سطح مقطع آنها برای عبور آب کاهش یافته و در موارد فراوانی مسدود شود بنابراین سالیانه امکانات، وقت، نیرو و اعتبارات زیادی را مصروف خود می‌سازد.
خسارت به ذخیره‌گاه‌های آب:
بادها باعث پرشدن مخازن ذخيره‌ی آب مي‌گردد. براساس داده‌های آماری، ميزان كل رسوبات حمل شده به مخازن چاه‌نيمه(دریاچه‌ی ذخیره‌گاه آب سیستان)، طي ۱۵ سال پنج میلیون و ۲۵۷ هزار و ۴۰۸ تن و در طي يك سال ۲۲۰ هزار مترمكعب بوده است.
برای احداث چنین ذخیره‌گاهی میلیاردها ریال هزینه شده تا حجم مفیدی قریب ۷۶۰ میلیون مترمکعب آب را در خود جای دهد، اما رسوبات بادی و آبی، نزدیک به ۲۰۰ میلیون مترمکعب از حجم مفید آن را به خود اختصاص داده و این ظرفیت را به حدود ۵۰۰ مترمکعب رسانده و تا کنون برای لایروبی آن هیچ اقدامی نشده، در نتیجه، پیش‌بینی می‌شود در دهه‌های آتی، نسل‌های آینده‌ی سیستان، این ظرفیت حیاتی را نیز از دست بدهند.
افزايش دما و كاهش رطوبت موجود در محيط :
در ماه‌هاي تابستان به علت تبخير فوق‌العاده بر اثر بادهاي ۱۲۰ روزه سطح درياچه‌ی هامون، به حداقل خود مي‌رسد. بر اساس اندازه‌گيري‌ها و آمارهاي موجود، ميزان متوسط تبخير در سيستان از سال ۴۲ به بعد حدود ۷/۴ متر در سال بوده است. بر اساس آمار هواشناسي با شدت اثر بادهاي ۱۲۰ روزه، ميزان تبخير و رطوبت‌نسبي هوا كاهش يافته است.
لغو پروازها و كاهش ديد:
بر اساس گزارش سازمان هواشناسي استان، نسبت به سال‌هاي ما قبل ميزان فاصله‌ی ديد كاهش زيادي يافته و سرعت باد نيز افزايش داشته است و پروازهاي بي‌شماري از منطقه لغو شده است.
ادامه دارد ...
انتهای پیام https://www.asrehamoon.ir/vdcevn8o.jh8pfi9bbj.html
asrehamoon.ir/vdcevn8o.jh8pfi9bbj.html
