کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

بکر‌ترین تالاب ایران منشا گرد و غبار کشور شد/ سایه سدهای بزرگ هلیل رود و بمپور بر روی جازموریان سنگینی می کند

دلگان و ایرانشهر جز شهرهای درگیر با گرد و غبار می شوند

5 آبان 1397 ساعت 11:16

سایه سدهای بزرگ هلیل رود و بمپور در حالی بر روی جازموریان سنگینی می کند که بکر‌ترین تالاب ایران منشا 20درصد از گرد وغبار کشور محسوب می‌شود و در حال تبدیل شدن به هامونی دیگر است.


به گزارش عصرهامون، بکر‌ترین تالاب ایران در حالی منشا 20درصد از گرد وغبار کشور محسوب می‌شود که گسترش اراضی کشاورزی بدون ملاحظات توسعه پایدار در بالادست و سدهای احداث شده روی رودخانه بمپور و هلیل‌رود از اصلی‌ترین دلایل خشک شدن جازموریان محسوب می‌شود.
جازموریان تالابی بین‌المللی با 69هزار و 600کیلومترمربع وسعت است که در میان استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان واقع شده و با استان هرمزگان نیز هم‌مرز می باشد.
تالابی که با خشکسالی های اخیر به کانون بحرانی زیست محیطی دیگری برای سیستان وبلوچستان پس از تالاب هامون تبدیل شده و زنگ‌خطر حرکت شن های روان را به سمت دلگان، ایرانشهر و روستاهای اطراف نواخته و این تهدید مستقیما حیات، اقتصاد و فرهنگ و غیره مردم منطقه را نشانه گرفته است .
این منطقه در حالی مرکز تنظیم اکوسیستم های شرق و غرب این دو استان است که متاسفانه بخش قابل توجهی از این دریاچه و مراتع اطراف آن کاملا خشک شده و هر روز بر شدت خسارت ها افزوده می شود به طوری که طی سال های 2012 تا 2015 تقریبا آبی وارد پهنه آبی این دشت نشده است که این امر باعث برهم خوردن چرخه  مهاجرت پرندگان به این تالاب شده و حضور پرندگان سیبری در این تالاب را به قدر کمرنگ کرده که می توان گفت تقریبا به صفر رسیده است.
 
 
تالاب جازموریان در حال تبدیل شدن به کانون گرد و غبار
در پی تماسی که خبرنگار اجتماعی عصرهامون با وحید پورمردان مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان داشت، وی در این خصوص ضمن تشکر از این پایگاه خبری مبنی بر پیگیری وضعیت تالاب جازموریان اظهار کرد: اصولا در سیستان وبلوچستان وقتی اسم از تالاب به میان می آید تالاب هامون مطرح می شود، بر این اساس برای جلوگیری از ایجاد تالاب های هامون دیگر در استان باید به سایر موارد هم توجه کرد چرا که تالاب جازموریان در شرف تبدیل به یک کانون گرد و غبار است.
 
احداث سازه های آبی مهمترین علل خشک شدن تالاب
وی مهمترین علل خشک شدن تالاب جازموریان را احداث سازه های آبی(سد، بند خاکی و برداشت آبهای سطحی ) در بالا دست حوضه آبخوان؛ برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی منطقه؛ خشکسالی های اخیر تغییر کاربری اراضی عنوان کرد و افزود: تالاب دستخوش خشکسالی و تغییر اقلیم کلی کشور است، توسعه اراضی کشاورزی در پایین دست سد باعث شده آب کمتری به کل تالاب برسد و برخی نقاط تالاب به کانون گرد و غبار تبدیل شود.
 
دلگان و ایرانشهر جز شهرهای درگیر با گرد و غبار  می شوند
 پورمردان تفاوت تالاب هامون با جازموریان را این گونه توصیف کرد که در تالاب هامون کنترلی در آب نداریم و افغان ها آب را نمی دهند که باید برای حقآبه برنامه ریزی کرد، اما متاسفانه در تالاب جازمویان کنترل آب و منابع آبی به دست خودمان و تمام پهنه این تالاب در خاک ایران و مشترک بین استان های سیستان وبلوچستان و کرمان است.
وی ادامه داد: با ورود محیط زیست به موضوع خشکسالی تالاب تاکنون اقداماتی انجام شده که برخی از آن ها شامل برگزاری دو کارگاه آموزش جوامع محلی و تحلیل ذینفعان و کاربری تالاب ها است، مطالعات کلی پوشش های جانوری و گیاهای در دست انجام از دیگر اقدامات می باشد، همچنین قرار است کارگاه سوم در دلگان تا آذر ماه برگزار شود که دستاورد برگزاری چنین کارگاه هایی، مدیریت برنامه جامع می شود که بعد از تصویب شورای برنامه ریزی استان به آن تخصیص اعتبار هم صورت می گیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان با بیان این مطلب که اگر خشکسالی رخ دهد شهرستان های دلگان و ایرانشهر جز شهرهای درگیر با گرد و غبار خواهند بود، افزود: همانطور که آموزش در محیط زیست نقش مهمی ایفا می کند برگزاری کارگاه های آموزشی هم مهم است تا با آموزش مدیریت در آب، بهره برداری را کنترل و منابع آبی را تحت فشار قرار نداد.
 
سنگینی سایه سدهای بزرگ هلیل رود و بم پور بر روی تالاب جازموریان
مجتبی شجاعی فرماندار دلگان در گفت وگو با خبرنگار عصرهامون سد جیرفت را عامل مهم مشکلات زیست محیطی هامون جازموریان دانست و اظهار کرد: تالاب جازموریان به عنوان مرکز تنظیم اکوسیستم های شرق کرمان و غرب سیستان و بلوچستان که سابقا آب آن شیرین بود، بر اثر یک جانبه گرایی استان همجوار و عدم‌حساسیت مسئولین سیستان و بلوچستان در گذشته ها و احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه های استان کرمان از جمله هلیل رود و خشک شدن بخش اعظمی از این دریاچه و مراتع اطراف آن‌ و آسیب های زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و غیره زیادی را ایجاد کرد.
وی بیان کرد: آب رودخانه هلیل رود باید پس از پیوستن رودخانه های دیگر و سیلابها و روان آبهای دیگر و علاوه بر آبیاری جیرفت و کهنوج، وارد هامون جازموریان شود و مناطقی از سیستان و بلوچستان را منتفع سازد که در جیرفت بر روی آن سد احداث شده و حیات تالاب را به خطر انداخته به گونه ای که بیشترین دود آن به چشم مردم کشاورز و دامدار دلگان می رود.
 

این مسئول ادامه داد: زنگ‌خطر حرکت شن های روان به سمت دلگان و نقاط شهری و روستایی مجاور و حتی ایرانشهر، بعد از نواخته شدن زنگ نابودی تدریجی تالاب به صدا در آمده و این تهدید مستقیما حیات، اقتصاد، فرهنگ و غیره‌ مردم منطقه را نشانه گرفته است؛ در این زمینه باید حق آبه دلگان در بخش زیست محیطی تعیین شود تا خطراتی که متوجه اکوسیستم منطقه و ناشی از تاثیر تالاب جازموریان است به حداقل برسد. همچنین باید کار گروه مربوطه متشکل از مسئولین ذیربط دو استان تشکیل و با مطالعات لازم بدون فوت وقت نسبت به ترتیب بندی و حقوق ساکنین بلوچستان که در حاشیه این تالاب سکونت دارند و ارتزاق می کنند چاره اندیشی شود.
وی افزود: باید تاثیرات و خطرات خشکسالی تالاب در دلگان و مناطق بمپور، محمدان، شهرستان ایرانشهر و مناطق اسپکه، لاشار،شهرستان نیکشهر، مسکوتان و مناطقی از شهرستان فنوج بررسی و برنامه ریزی لازم با حساسیت انجام و سپس اقدام مشترک در داخل استان شکل گیرد، همچنین باید در اولین مرحله جلو حفاری های غیرمجاز گرفته و چاه های غیرمجازی که طی سال های اخیر حفر شده نیز مسدود شوند.
به گزارش عصرهامون جازموریان تالابی که روزگاری مملو از درختان جاز بود و سرسبزی آن شهرت جهانی داشت و پای کمتر انسانی به آنجا رسیده بود حالا به بیابانی تبدیل شده است که در آن به ندرت خار می روید و به چارگاه شترهای منطقه تبدیل شده است. بنا به گفته ساربانان محلی خشکسالی در این منطقه چنان سخت شده است که حتی دیگر برای چرای شترها نیز مناسب نیست و از جمعیت این حیوان نیز کاسته شده است.
در سیستان و بلوچستان که بستر هامون و هیرمند کانون اصلی ریزگردها هستند و امان از مردم زابل ربوده اند حالا بستر جازموریان نیز موجب تشدید ریزگردها شده و در استان کرمان نیز مردم جنوب و شرق استان کرمان با وزش هر بادی شاهد بروز گرد و غبار هستند، از سوی دیگر شهر کرمان به عنوان بزرگترین مرکز جمعیتی جنوب شرق نیز آسمانش مملو از ریزگردهای جازموریان شده و شهر بندرعباس به عنوان مهمترین مرکز تجاری منطقه هم زیر چتری از گرد و غبار قرار گرفته است.
 
انتهای پیام/


کد مطلب: 105652

آدرس مطلب :
https://www.asrehamoon.ir/report/105652/بکر-ترین-تالاب-ایران-منشا-گرد-غبار-کشور-سایه-سدهای-بزرگ-هلیل-رود-بمپور-روی-جازموریان-سنگینی-می-کند

عصر هامون
  https://www.asrehamoon.ir