سیستان و بلوچستان بهشت گونه های جانوری ایران/ منطقه حفاظت شده "بیرک" بهترین محل زندگی یوز پلنگ ایرانی

به گزارش عصرهامون، کشور ایران به خاطر تنوع جغرافیایی و اقلیمی خاص خود میزبان شمار زیادی از گونه های مختلف جانوری و گیاهی بسیار ارزشمندی  است، براساس آخرین بررسی و گزارشات کارشناسان محیط زیست چیزی در حدود هزار و 131 گونه جانوری اعم از پستاندار، پرنده خزنده و دوزیستان در اکوسیستم های خشکی و آبهای داخلی ایران زیست می کنند .
در این میان استان پهناور سیستان و بلوچستان نیز به دلیل تنوع آب و هوایی بی نظیر و دارا بودن همه زیست گاه های جانوری اعم از دریا، جنگل، کوهستان، بیابان و دشت به تنهایی دارای کلکسیون ویژه ای از حیوانات و پرندگان است که هزاران سال با همزیستی مسالمت آمیز در کنار ساکنین این دیار زندگی کرده و تکثیر شده اند.
 
سیستان و بلوچستان زیستگاه امن گونه های جانوری 
تاکنون صدها گونه جانوری شامل ۳۴۰ گونه پرنده، ۶۴ گونه پستاندار و حدود ۱۱۰ گونه خزنده و دوزیست به همراه صدها گونه ماهیان آب شیرین و شور در این استان گزارش و شناسایی شده‌است و در حال حاضر گونه‌های جانوری از قبیل پلنگ، خرس سیاه بلوچستان، پلنگ، گربه شنی، سگ آبی، سنجاب بلوچی ،قوچ و میش، کل و بز و جبیر به همراه پستانداران دریایی و پرندگان همچون عقاب، شاهین‌ها، هوبره، پلیکان خاکستری، زاغ بور و تمساح پوزه کوتاه رودخانه سرباز، لاک‌پشت‌های خشکزی و آبزی به همراه بزمجه بنگال هم در گروه خزندگان جانوران حمایت شده ‌استان هستند.
این زندگی مسالمت آمیز و دوستانه در برخی مناطق تاجایی پیش رفته است که برخی گونه های جانوری برای مردمان این استان قابل احترام نیز شده اند که زندگی دوستانه گاندو این تنها گونه تمساح ایران در کنار مردمان بلوچ جنوب سیستان و بلوچستان را میتوان به عنوان نمونه بارزی از این همزیستی مسالمت آمیز عنوان کرد.
گاندو تاجایی در میان مردمان بلوچ قابل احترام است که اگر به هر دلیلی وارد خانه یکی از ساکنین جنوب استان شود، افراد آن خانه کاری به آن نداشته و زمان خروج حیوان از منزل خارج می شوند و منتظر میمانند تا این گونه نادر تمساح مردابی با میل خود از منزلشان خارج شود.
 

گاندو در فرهنگ مردمان این دیار نیز جایگاه ویژه ای دارد و حتی این حیوان را به عنوان نگاه بان آب و زندگانی میشناسند، خرس سیاه بلوچستان نیز که در زبان محلی به "مم بلوچی" معروف است نیز دارای جایگاه خاصی در بین مردم سیستان و بلوچستان و کرمان است، تا پیش از سال 1386 تصور می شد که این حیوان نادر و در خطر انقراض به صورت کامل در ایران منقرض شده است اما خوشبختانه این خرس باز هم در روستای داروکان از توابع نیکشهر مشاهده شد و پس از آن تلاش برای حفاظت از " مم بلوچستان" آغاز شد.
 این گونه نادر نیز همچون گاندو که نماد شهرستان سرباز است در میان مردم دارای محبوبیت خاصی بوده و حتی مجسمه ای از آن در روستای داروکان نصب شده تا خرس سیاه نیز به عنوان نماد این منطقه زیبا شناخته شود.
 
منطقه حفاظت شده "بیرک" بهترین زیستگاه‌های یوز پلنگ ایرانی
یوز پلنگ ایرانی نیز که این روزها بیش از همیشه از آن صحبت به میان می آید نیز این استان پهناور را به عنوان خانه خود انتخاب کرده است، شاید باورش سخت باشد اما در سیستان و بلوچستان بیش از هر نقطه دیگری از ایران میتوانیم پلنگ ایرانی را ببینیم و همواره نام این حیوان با عظمت را در رسانه های محلی مشاهده کنیم اما خشکسالی‌های بی‌سابقه دو دهه اخیر در کنار کمبود غذا در سیستان و بلوچستان موجب شده تا نژاد پلنگ ایرانی که در منطقه حفاظت‌شده بیرک به‌عنوان یکی از بهترین زیستگاه‌های این حیوان زندگی میکنند را با خطر نابودی و انقراض مواجه شود تاجایی که در ماه های اخیر شاهد حمله این حیوانات به دام های اهلی و حتی انسان بوده ایم.
 

زیستگاه‌های گونه‌های جانوری و گیاهی استان در قالب ۱۱ منطقه حفاظت شده توسط محیط بانان محافظت دائم می‌شود به گونه ای که بیش از یک میلیون و ۳۴۴ هزار و ۳۷۵ هکتار معادل ۷۳ درصد از کل مساحت سیستان و بلوچستان منطقه حفاظت شده‌است، به منظور حفاظت از گونه‌های زیستی جانوری و گیاهی سیستان و بلوچستان طرح مناطق چهارگانه حفاظت شده زیر نظر اداره کل حفاظت محیط زیست استان به اجرا درآمده‌است، مناطق چهارگانه حفاظت شده ‌استان شامل مناطق حفاظت شده جانوری با وسعت بیش از ۷۵۸ هزار هکتار، مناطق حفاظت شده جنگلی با وسعت ۱۲۶ هزار و ۳۶۵ هکتار، مناطق شکار ممنوع با وسعت نزدیک به ۴۶۰ هزار هکتار و آثار طبیعی ملی با وسعت ۱۰ هکتار می‌شود.
با توجه به اینکه بیش از 73درصد از مساحت این استان به عنوان زیستگاه شماره یک حیوانات شناخته می شود در برخی موارد شاهد ورود این حیوانات به مناطق شهری و روستایی هستیم که این موضوع مشکلاتی برای ساکنین این استان و این حیوانات ایجاد میکند.
در روزهای اخیر شاهد اتفاقات تلخی بودیم که موجب شد تا کاربران فضای مجازی نسبت به آن موضع گرفته و خواستار پیگیری آن شدند، در اولین اتفاق عکسی از یک کودک منتشر شد که مشغول آزار یک بچه تمساح بود، هنوز ساعتی از انتشار این عکس نگذشته بود که خبر ورود یک قلّاده خرس سیاه به مناطق روستایی سرباز خبرساز شد، این حیوان به دلیل گرسنگی و کمبود غذا شبانه وارد روستاهای این شهرستان شده و به محصولات کشاورزی آسیب وارد کرده بود که با حضور به موقع محیط بانان به زیست گاهش باز گشت.
خبر کشته شدن مار شاخ دار در سرباز و مرگ لاکپشت های دریایی در کنارک و حمله دو قلّاده یوزپلنگ ایرانی به گله حیوانات اهلی در سرباز از دیگر اتفاقات تلخی بود که در کمتر از دو روز در استان خبرساز شد اما این هفته تنها با اخبار منفی در حوزه محیط زیست پر نشده بود چرا که حضور مجدد لک لک سیاه در آبهای دریاچه هامون به عنوان شیرین ترین اتفاق زیست محیطی کام تلخ مردم و محیط بانان این استان را کمی شیرین کرد.
 
مردم سیستان و بلوچستان دوست دار محیط زیست هستند
در همین رابطه مدیر کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون، با اشاره به اینکه حفاظت از گونه های جانوری استان اولویت اصلی ماست، اظهار کرد: مردم سیستان و بلوچستان هزاران سال است که در کنار این گونه های جانوری زندگی کرده و از آنان حمایت کرده اند که خوشبختانه این مهم موجب شده تا این استان پهناور به بهشتی برای انواع گونه های جانوری تبدیل شود.
 

وحید پورمردان افزود: با توجه به خشکسالی های اخیر و آغاز فصل سرما برخی حیوانات برای تهیه غذا به مناطق مسکونی نزدیک می شوند که برای جلوگیری از این اتفاق و حمایت از گونه های درخطر این سازمان اقدام به تهیه غذای مورد نیاز آنها کرده که در مناطق حفاظت شده پخش می شود.
وی با اشاره به اینکه مردم سیستان و بلوچستان هیچ آسیبی به حیوانات وحشی نمی رسانند، بیان کرد: تعداد حوادث زیست محیطی در این استان از هر نقطه دیگری در کشور پایینتر است و بیشترین مرگ و میر حیوانات وحشی در این منطقه مربوط به تصادفات جاده ای و حوادث غیرعمدی است و تنها در برخی موارد شاهد شکار غیرقانونی هستیم که این مورد نیز به صورت جدی پیگیری شده و با متخلفان برخورد می شود.
وی ادامه داد: از ابتدای سال تاکنون چیزی در حدود 42 پرونده مربوط به شکار غیرقانونی تشکیل شده و همکاران ما در همه بخش های سازمان با جدیت استان را رصد می کنند و با متخلفان به شدت برخورد قضایی می کنند.
پورمردان با تاکید بر اینکه تلاش داریم تا هیچ حیوانی در سیستان و بلوچستان گرسنه نماند، اذعان داشت: علوفه برای حیوانات علف خوار و گوشت برای گونه های گوشت خوار و دانه برای پرندگان تهیه و توزیع می شود تا همه گونه های جانوری استان در این خشکسالی و فصل سرد سال بتوانند غذای کافی داشته باشند.
این مسئول ضمن درخواست از مردم استان برای همکاری با محیط زیست و محیط بانان، خاطرنشان کرد: مردم استان تاکنون همکاری خوبی با محیط زیست داشته اند که این مهم جای تقدیر دارد، اما بازهم امید داریم ساکنین استان پهناور سیستان و بلوچستان بیش از گذشته با ما همکاری کرده و هرگونه شکار غیرقانونی، ورود حیوانات وحشی به مناطق شهری و روستایی و مشکلاتی از این دست را به همکاران ما در محیط زیست استان اطلاع دهند.
 
انتهای پیام/