سواحل مکران؛ بهشت گردشگری و اقتصاد دریایی ایران/چابهار کریدور تجارت جهانی و اتصال جنوب-شمال

به گزارش عصرهامون، چند سالی است که سیستان و بلوچستان و سواحل مکران مورد توجه مسئولین قرار گرفته و حتی مردم نیز این  مکانی جذاب را برای گردشگری انتخاب می کنند و هر روزه تعداد علاقه‌مندان به دیدن این منطقه کمتر شناخته‌شده، بیشتر از قبل می‌شود، شاید برخی به درستی این منطقه را نشناسند اما  این استان گنجینه‌ای ناشناخته است که جاذبه‌های بسیاری را در خود جای داده که سواحل مکران تنها یکی از آنهاست.

هرچند برخی دولت ها تاکیدهایی بر توسعه جنوبی ترین منطقه کشور داشته اند، و حتی سخن از ساخت و ساز این نقطه از کشور به میان آورده اند اما این سیاست گذاری ها روی کاغذ ماند و هیچ گاه به مرحله اجرا در نیامد، اما این موضوع  پس از آنکه در بند ۲۱ سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه از سوی مقام معظم رهبری به دولت ابلاغ شد به طور جدی مورد پیگیری قرار گرفته و  توسعه محور چابهار- خرمشهر با تاکید بر توسعه سواحل مکران مورد توجه دولت و سازمان های دیگر قرار گرفت.

مکران مروارید فراموش شده ایران
مَکران، مُکران یا مکوران از نظر تاریخی سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران بلوچستان و جنوب غربی پاکستان به حساب می‌آید که در طول خلیج عمان از رأس‌الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده‌است. البته در بعضی منابع اروپایی قرن‌های ۱۶ تا ۱۸ از ایالت مکران نیز نام برده شده است، این ساحل علاوه بر زیبایی‌ها و جاذبه‌های گردشگری بسیاری که دارا است و افراد بسیاری را به سمت خود می‌کشاند، از نظر جغرافیایی و موقعیت استراتژیکی از موقعیت منحصر به فردی برخوردار است.

از گذشته دور تاکنون این منطقه خودمختار و تحت اداره خوانین محلی قرار داشته است که گاهی خود را رعایای دولت ایران می‌نامیدند و گاهی نیز به دنبال استقلال بوده و خود را کشوری جدا می دانستند، کوه‌های خشک و بایر کرانه‌های مکران از دید جغرافیای طبیعی دنباله کویر است، که تا آنجا گسترش یافته است اما در چند صد سال گذشته این منطقه بسیار بیشتر از اکنون سرسبز و حاصلخیزتر بوده و حتی دارای جنگل های انبوهی نیز بوده است، هرودوت (مورخ یونانی ۴۸۴ تا ۴۲۵ ق. م) که کار نگارش اخبار و تاریخ این منطقه را بر عهده داشته نیز در کتاب سوم تاریخ خود از تعداد۲۰ ساتراپی  یا به تعبیری استان  برای حکومت هخامنشی نام برده است که چهاردهمین این استان ها مکا یا مکران بوده است.

برپایه نوشتارهای به جا مانده از هردوت در این سرزمین بزرگ و حاصلخیز که در زمانی حتی انبار غله ایران نیز جزئی از آن بوده علاوه بر سکنه بلوچستان کنونی زرنگیان نیز می‌زیسته‌اند و این به آن معناست که از ابتدای پیدایش این منطقه تاکنون همواره دو قوم بزرگ سیستانی و بلوچ در یک استان واحد زندگی میکرده اند. از هردوت که بگذریم در سنگ‌نوشته‌های روزگار هخامنشی نیز میتوان به زیبایی نشانه هایی از این منطقه یافت به گونه ای که این از محل به عنوان مکه یا مکران نام برده شده و حتی  در کتیبه بیستون که یکی از بزرگترین کتیبه‌های به جامانده تاریخ جهان است و در ۴۰ کیلومتری شرق کرمانشاه واقع گشته است نیز داریوش اول  سرزمین مکا یا مکران را یکی از ۲۳ ایالت شاهنشاهی خود دانسته و به آن اشاره کرده است.

مکران  کریدور شمال-جنوب
بی شک اگر کریدور شمال - جنوب را که در واقع مهمترین حلقه تجارت بین آسیا و اروپا بوده را حذف کنیم چنین حلقه ای کامل نیست به اعتقاد بسیاری از کارشناسان امر این کریدور در مقایسه با مسیرهای سنتی از نظر مسافت و زمان تا ۴۰ درصد کوتاهتر و از نظر هزینه تا ۳۰ درصد ارزانتر بوده و می تواند به عنوان یکی از مسیرهای مهم ترانزیتی در آسیای میانه باشد که کشورهای مسیر این کریدور را منتفع کرده و جاده ابریشم جدیدی خواهد بود.

هرچند با وجود اینکه کریدور شمال - جنوب  در سال ۱۹۹۳ و همزمان با برگزاری اجلاس کمیسیون اروپا توسط وزرای حمل و نقل کشورهای عضو، تصویب شد، اما به دلایل مختلف سیاسی و اقتصادی هیچ کشوری نتوانست از این موقعیت استفاده کند، از سوی دیگر وقتی این کریدور ارتباط ترانزیتی کشورهای شمال اروپا و روسیه را از طریق ایران و دریای خزر به کشورهای حوزه اقیانوس هند ، خلیج فارس و جنوب آسیا برقرار کند دیگر یک راه مستقیم برای و اتصال خلیج  فارس و دریای عمان به دریای خزر استفاده از ظرفیت تنها بندر اقیانوسيه ایران یعنی بندر چابهار است.

به اعتقاد اکثر کارشناسان سیاسی و اقتصادی با راه اندازی کامل این مسیر کشورهای آسیایی و اروپایی می توانند در مسیر کریدور شمال ـ جنوب کالاهای خود را با هزینه کمتر و سرعتی حدود دو برابر در مقایسه با مسیر کانال سوئز مبادله کنند. این امر با توجه به ایجاد کشورهای جدید در منطقه آسیای میانه و نیز شکل گیری بازارهای جدید جهانی در حوزه اقیانوس هند و خلیج فارس ، برای هر دو قاره آسیا و اروپا دارای اهمیت فراوانی است و میتواند بازار گسترده این تجارت را بیش از پیش مهم جلوه دهد.

بهره مندی از فرست ارزنده سواحل مکران برای ایران
معافیت بندر چابهار از تحریم های غربی و توجه زیاد کشورهای منطقه به استفاده از این کریدور  استراتژیک بیش از پیش بر اهمیت این منطقه افزوده است، در سال های گذشته بارها در صحبت های مقام معظم رهبری و همچنین برخی از فرماندهان نظامی ارشد به توسعه سواحل مکران که نقطه اتصال کریدور شمال- جنوب را ایفا می کند تاکید شده است و با وجود اینکه در سال های قبل از ظرفیت های این منطقه مهم و استراتژیک غفلت شده و این منطقه از کشور از رونق چندانی برخوردار نیست و عدم توجه برخی دولت های گذشته و اوج محرومیت های موجود در دوران ستم شاهی موجب شده تا برخی مشکلات چون معظلاتی مثل بیکاری ، فقر ، قاچاق و از همه خطرناک تر نفوذ برخی گروهک های تروریستی از پاکستان بر حساسیت های موجود در این نقطه اضافه شود.

استارت توجه ویژه به این منطقه پس از آنکه مقام معظم رهبری در دیدار خود با فرماندهان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۹ آذر ۱۳۹۳ فرمودند:" مسئله آبادسازی سواحل مکران نیز جزء همین کارهای اساسی است که باید با همکاری دولت، برنامه‌های مورد نظر در این منطقه با سرعت بیشتری دنبال شود" زده شود تا اینک که چهار سال از آن روز میگذرد بخش هایی از آن ه ثمررسیده و به بار نشیند.