تاریخ انتشار :شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۰۴
یکی از مهم ترین پروژه های مطرح حال حاضر در سطح کشور، طرح انتقال آب از دریای عمان به استان های نوار شرقی است. پروژه ای بزرگ و پیچیده که اجرای آن مستلزم برنامه ریزی دقیق و در نظر گرفتن ابعاد و پیامدهای خرد و کلان در عرصه های گوناگون است.
پرونده «در مسیر آب»| سهم استان های شرق کشور از آب دریای عمان
به گزارش عصرهامون، در بخش اولیه پرونده ویژه بوسه آبدار چابهار خلاصه ای از طرح جامع تامين و انتقال آب شرب و صنعت استان های نوار شرقی کشور (سيستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی) از دريای عمان و ساير منابع جانبی و برآورد منابع و مصارف آب شرب و صنعت در استان های شرقی کشور تا افق 1420 و همچنین مقایسه ای از نیاز و کمبود شرب طرح همیاران (سازگاری با کم آبی) با مصوبات آب و فاضلاب کشور ارائه شد.

همان طور که در بخش قبل اشاره شد، هدف اصلی پروژه حاضر، تأمین آب شرب و صنعت در استان های شرقی کشور است که برای اهداف توسعه صنعتی، گردشگری و زیارتی محدوده موردنظر، ضروری بوده و با توجه به کاهش منابع آبی در سال های اخیر و پیش بینی ادامه و حتی تشدید روند ذکرشده در سال های پیش رو اهمیت ویژه ای یافته است. در این راستا و به منظور تأمین پایدار و دائمی آب با کیفیت مناسب از دریا، نخست باید موقعیت بهینه آبگیری از دریای عمان در طول سواحل مورد نظر تعیین شود. در این مطالعات محدوده ای با شعاع 50 کیلومتری شهر چابهار جهت جانمایی تأسیسات نمک زدایی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

با در نظر گرفتن این محدوده و بررسی ها و بازدیدهای میدانی صورت گرفته نه پاره ساحل جهت جانمایی تأسیسات نمک زدایی انتخاب شد. این پاره ساحل ها به ترتیب از غرب بندر چابهار تا شرق آن مطابق با شکل «3-الف» نام گذاری شده است.
 

با در نظر گرفتن ظرفیت نهایی تأسیسات نمک زدایی (750 میلیون مترمکعب در سال معادل 25/2 میلیون مترمکعب در روز با کارکرد 335 روز در هرسال)، این ظرفیت به 3 مدول مساوی تقسیم شده و در فازهای مختلف زمانی، اجرایی خواهند شد. مطابق با طرح سایت نمک زدایی پیشنهادی در سال افق طرح شامل نمک زدایی هیبرید غشایی- حرارتی و نیروگاه تولید برق بوده که در شکل «3-ب» بلوک دیاگرام کلی پیشنهادی این تأسیسات ارائه‌ شده است.
 
https://www.asrehamoon.ir/images/docs/000117/117329/images/02Capture.PNG
در فاز اول احداث این طرح، نمک‌زدایی به میزان سالانه 250 میلیون مترمکعب به روش اسمز معکوس مدنظر است. در طرح پیشنهادی از مدول‌های اسمز معکوس به ظرفیت 100 هزارمترمکعب در روز (مطابق با جدول «3-الف») استفاده شده است. بدین ترتیب به هشت مدول اسمز معکوس در فاز اول طرح نیاز بوده که با توجه به انرژی موردنیاز قابل‌توجه در مدول‌های اسمز معکوس، بایستی ساخت نیروگاه تولید برق نیز همزمان با این مدول‌ها مدنظر قرار گیرد.
 

سامانه انتقال
اجرای مدول اول خط انتقال آب به استان‌های شرقی کشور، علاوه بر اینکه بستری آماده به‌منظور اجرای مدوله‌ای بعدی را ایجاد خواهد نمود، باعث ایجاد رونق اقتصادی و توسعه صنایع وابسته به آب گردیده و زمینه مشارکت و جلب اعتماد صاحبان صنایع در بخش خصوصی و ایجاد بازار آب را فراهم خواهد نمود.

علاوه بر تنش‌های آبی موجود، شرایط ویژه استراتژیک استان‌های نوار شرقی کشور، لزوم احداث خط انتقال آب در این منطقه را از منظر ایجاد بستری پایدار جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی و حفظ پایداری سیاسی و امنیتی دوچندان نموده است.

مطابق با مسیریابی و بازدیدهای میدانی صورت گرفته، قطعه اول خط انتقال آب به طول حدود 305 کیلومتر و قطر 2 هزار و 200 میلی‌متر تا شهر ایرانشهر ادامه می‌یابد.

قطعه دوم خط انتقال با قطر 2200 میلی‌متر و طول 317 کیلومتر در استان سیستان و بلوچستان واقع بوده و دبی موردنیاز شرب و صنعت مقطع میان‌مدت این استان (افق سال 1405) به میزان MCM 70 در این استان از خط برداشت می‌گردد.

پس از تحویل آب مورد نیاز شرب و صنعت استان سیستان و بلوچستان در شهر زاهدان، قطعه سوم خط انتقال با قطر ترکیبی 2هزار و هزار و 800 میلی‌متر و طول 537 کیلومتر مسیر استان خراسان جنوبی را؛ مرکز این استان (شهر بیرجند) طی می‌نماید؛ و تا مرز استان خراسان رضوی ادامه می‌یابد. برداشت آب این استان در محل شهر بیرجند و به مقدار MCM 70 در این محل صورت می‌پذیرد.

قطعه چهارم خط انتقال نیز با قطر 1هزار و 600 میلی متر، مسیر 355 کیلومتر را تا شهر مشهد (مرکز استان خراسان رضوی) طی و دبی معادل MCM 110 جهت مصارف شرب و صنعت مقطع میان مدت این استان را در موقعیت شهر مشهد تأمین می کند.

مطابق با تحلیل های هیدرولیکی انجام شده، مشخصات هیدرولیکی خط انتقال به شرح جدول «4-الف» بوده و همچنین خلاصه نتایج طراحی خط انتقال در جدول «4-ب» ارائه شده است.

در طراحی انجام‌گرفته برای این خط انتقال، ظرفیت لحظه‌ای مشابه با مشخصات خطوط لوله بزرگ در ایران و جهان، بر اساس 335 روز کارکرد لحاظ شده است. همچنین به منظور کاهش تعداد ایستگاه های پمپاژ در مسیر و استفاده از انرژی موجود در خط انتقال، حداکثر فشار کاری مسیر معادل 40 بار در نظر گرفته شده است. بر این اساس ضخامت ورق لوله های فولادی موردنیاز طرح با توجه به فشار داخلی و در نظر گرفتن حداکثر 3 متر بار خارجی خاک روی تاج لوله در برآوردهای اقتصادی لحاظ شده است.
 

پلان مسیر خط انتقال که با استفاده از نقشه های ماهواره ای، بازدیدهای میدانی و ارزیابی های فنی و اقتصادی انتخابی در شکل «4» ارائه شده است. مطابق با نقشه و پروفیل هیدرولیکی پیشنهادی خط انتقال، تعداد ایستگاه های پمپاژ طرح در مسیر برابر 23 ایستگاه با مشخصات ارائه شده در جدول «4-ب» است. در این جدول توان مورد نیاز مجموع ایستگاه های پمپاژ نیز به تفکیک هر قطعه و انرژی سالانه مصرفی آن ارائه شده است. در مجموع برای تأمین انرژی مصرفی ایستگاه های پمپاژ و تأسیسات نمک زدایی، 4 نیروگاه هر یک به ظرفیت 160 مگاوات در طرح پیشنهاد شده است.
 
https://www.asrehamoon.ir/images/docs/000117/117329/images/05Capture.PNG

بر اساس مطالعات انجام گرفته در بخش بیلان و مصارف، میزان تأمین آب از دریای عمان برای شهرهای مهم استان های شرقی کشور به‌ صورت جدول شماره «5» پیشنهاد شده است.
 








هزینه های سرمایه گذاری اولیه و سنجه های مالی طرح
 





دوره ساخت طرح 5 سال و دوره بهره برداری معادل 20 سال منظور شده است.

تغییرات حجم مخزن آبخوان های 3 استان
با استفاده از جداول هیدروگراف واحد، ضریب ذخیره و مساحت شبکه تیسن در هر یک از محدوده های مطالعاتی، تغییرات حجم مخزن متوسط 10 ساله (85-84 لغایت 94-93) در هر یک از آبخوان ها محاسبه شده. در جدول شماره «7» مجموع متوسط تغییرات حجم مخزن در هر استان ارائه شده است.
 

توصیه می کنیم برای مطالعه سلسه گزارشات «در مسیر آب» که در قالب پرونده ویژه ارائه می شود در روزهای آتی با ما همراه باشید.

در ادامه خواهید خواند:
ارائه آمار مفصل از صنایع فولادی منطقه طرح

انتشار: 2 آذر 1398

انتهای پیام/ https://www.asrehamoon.ir/vdcfmedymw6dyma.igiw.html
نام شما
آدرس ايميل شما

مهم ترین اولویت دستگاه اجرایی در استان از نگاه شما چه باید باشد؟
توجه به زیرساخت ها در استان
توزیع عادلانه ارزاق عمومی و کالاهای اساسی
مرتفع نمودن مشکلات فرهنگی و آسیب های اجتماعی
برخورد با مفاسد اقتصادی و ویژه خواری ها