بی تدبیری در دیپلماسی اقتصادی آتش به جان تجارت مرزی زد/ بدبختی معیشتی؛ سهم مرزنشینان از سیاست های بانک مرکزی و وزارت صمت

به گزارش عصرهامون، مرز ظرفیت ویژه ای برای تجارت با کشورهای همسایه است، صادرات و واردات کالا از این طریق می تواند زمینه را برای رونق کسب و کار مرزنشینان و بهبود فضای کسب و کار فراهم کند.

استفاده از ظرفیت بازارچه های مرزی به عنوان گذرگاه هایی که امکان تجارت خرد را فراهم می کند و نیازی به پرداخت مالیات و عوارض ندارد می تواند زمینه را برای اشتغال مرزنشینان و صادرات کالاهای ایرانی و ورود کالاهای مورد نیاز از کشورهای خارجی فراهم کند.

در این میان اگرچه استان های زیادی در کشور از مزیت مرز برخوردار هستند، اما سایه شوم تصمیمات غلط و ضعف در دیپلماسی اقتصادی موجب شده است تا این استان ها به رغم داشتن یکی از مهم ترین ظرفیت های اقتصادی از مشکلات زیادی در این حوزه رنج ببرد.

سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان کشور از این موضوع مستثنی نیست، به رغم داشتن مرزهای هوایی، زمینی و دریایی و همجواری با 2 کشور افغانستان و پاکستان که بازار گسترده ای برای صادرات محصولات ایرانی محسوب می شوند هنوز نتوانسته است از این ظرفیت به درستی استفاده کند.

شاید بتوان گفت در سال های اخیر این ظرفیت بیش از گذشته نادیده گرفته شده و بیکاری جوانان مرزنشین در این خطه از کشور هم گواه همین موضوع است.

 

افغانستان و پاکستان بازار هدف مصرف

سروش کیانی قلعه سرد کارشناس مسائل اقتصادی در این زمینه به خبرنگار ما بیان کرد: به لحاظ اقتصادی افغانستان و پاکستان از دو لحاظ برای کشور ما دارای اهمیت هستند، نخست بطور مستقیم و با هدف بازار مصرفی و دوم به شکل غیرمستقیم و واسطه ای با هدف بازاررسانی محصولات.

وی ادامه داد: به لحاظ نقش بازار مصرفی این دو کشور مجموعا با بیش از 250 میلیون نفر جمعیت، بازار بسیار مستعدی برای تقاضا محصولات و خدمات ایران بوده که می تواند نقشی مهم و اثر گذاری در بازاررسانی این محصولات و خدمات داشته باشد که به ویژه در بعد خدمات نادیده گرفته شده است.

کیانی قلعه سرد تصریح کرد: دوم به لحاظ ایفای نقش واسطه ای و ترانزیتی که این دو کشور می­ توانند برای بازاررسانی محصولات ایرانی به دیگر کشورها نقش بسیار ویژه ای ایفا کنند حائز اهمیت هستند.

اقتصاد غیرعلمی و دولت محور

کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: این مورد را باید در 2 سطح ضعف در سیاست گذاری در سطح کلان و ملی و ضعف در برنامه و اجرا در سطح خرد و استانی تحلیل کرد که در سطح کلان و ملی فارغ از دولت هایی که روی کار آمده اند نوع نگاه به اقتصاد غیرعلمی و دولت محور است.

کیانی قلعه سرد گفت: در این نوع اقتصاد با توجه به پررنگی حضور دولت، تجارت به هر شکل و نوع آن فاقد کارایی لازم است و به بخش خصوصی میدان چندانی داده نمی شود و اگر داده شود با درصد بالای امکان سوءاستفاده همراه است.

وی بیان کرد: در سطح محلی و منطقه ای نیز برنامه مدون و جامعی به مراکز تصمیم گیری ارائه نمی شود، اصولا شرایط مناطق و استان های مرزی مختلف کشور با یکدیگر متفاوت است و هر استان باید استراتژی و برنامه ویژه خود را داشته باشد، اما در کمتر استانی این اتفاق افتاده است.

این کارشناس عنوان کرد: در بعد اجرا نیز همان معدود برنامه های موجود تکلیفی از مرکز به استان ها بخوبی اجرا نمی شود، مجموع این دو عامل باعث شده که در کمتر استانی تجارت شرایط مناسبی داشته باشد، سیستان و بلوچستان نیز بر همین اساس موفقیتی در استفاده از ظرفیت های مرز نداشته است.

تقویت همکاری های کشورها در پی رابطه مستحکم اقتصادی

کیانی قلعه سرد گفت: اصولا تضعیف شدن روابط اقتصادی و تجاری بر دیگر ابعاد روابط میان کشورها اثرگذار است، تعامل بیشتر اقتصادی لزوم تعامل در دیگر جنبه ها را ایجاد می کند.

وی اظهار کرد: به عنوان مثال یک رابطه مستحکم اقتصادی میان ایران و افغانستان می تواند دیپلماسی آب را میان دو کشور، دارای اهمیت بیشتری کرده و مسائل موجود را بهتر حل و فصل کند یا در حجم تجارت بالای اقتصادی ایران و پاکستان است که همکاری امنیتی دو کشور تقویت خواهد شد.

وی ادامه داد: از این رو نزدیکی در تمامی ابعاد میان کشورها از هیچ مسیر موثرتر و عملی تری چون تعامل اقتصادی و تجاری نمی گذرد.
 

 

سهم ناچیز کالاهای ایرانی از بازار ۲۰۰ میلیون نفری پاکستان

عبدالناصر درخشان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در این زمینه گفت: پاکستان با جمعیت ۲۰۰ میلیون نفری، بازار بالقوه خوبی برای محصولات ایرانی است که در حال حاضر از آن استفاده چندانی نمی‌شود.

وی با اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه برای توسعه صادرات، گفت: هرچند در دوره‌ای که کشورها در شرایط تحریمی به سر می‌برند باید از همه ظرفیت‌ها به درستی استفاده کرد، اما در حال حاضر بسیاری از پتانسیل‌ها در ایران بدون استفاده مانده است.

نماینده مردم ایرانشهر، سرباز، دلگان، فنوج ، لاشار، بنت، آشار، آهوران، راسک و بمپور در مجلس شورای اسلامی افزود: شرط اصلی به دست آوردن بازار پاکستان، داشتن بینش، اطلاعات درست و جامع از آن است، حال آنکه در شرایط کنونی استفاده چندانی از از این پتانسیل نمی‌شود.

وی تصریح کرد: هرچند پاکستان، صادرکننده مواد غذایی از جمله محصولات کشاورزی و دامی است، اما می‌تواند به عنوان مقصد صادراتی محصولات ایرانی در زمینه‌های مختلف به ویژه لوازم ساختمانی، کاشی و... مطرح شود.

سیاست های اشتباه بانک مرکزی و وزارت صمت

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با انتقاد از اعمال سیاست‌های اشتباه از سوی بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در برابر صادرات، اضافه کرد: بانک مرکزی و وزارت صمت، تجار را ملزم به بازگشت ارز صادراتی می‌کنند، در حالی که بازرگانان کالاها را در کشورهایی مانند پاکستان و... با تومان یا روپیه مبادله می‌کنند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با طرح این پرسش که اگر بازرگانان در ازای صادرات، دلار دریافت کنند آیا در شرایط تحریمی می‌توان ارز جابه جا کرد؟ ادامه داد: ایجاد محدودیت برای تجار نه تنها کمکی به اقتصاد نمی‌کند بلکه موجب می‌شود فرصت‌هایی مانند اشتغالزایی و درآمدزایی نیز از بین رود.
 

بدبختی معیشتی مردم ناشی از تصمیمات غلط حوزه اقتصادی

فداحسین مالکی، رئیس فراکسیون استان های مرزی و مرزنشینان مجلس یازدهم هم در این زمینه به خبرنگار ما بیان کرد: این مشکلات صرفا برای سیستان و بلوچستان نیست، 16 استان مرزی ما که مشابه سیستان و بلوچستان است با این معضل دست و پنجه نرم می کنند.

وی ادامه داد: این مشکل موجب شد تمام داد و ستدهای مرزی بین مرزنشینان کشورهای همسایه قفل شود، این تصمیمات غلطی است که در حوزه اقتصادی دولت گرفته شده و سبب شد خود تحریمی بر کشورمان حاکم شده است.

نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: علاوه بر تحریم از سوی آمریکا و کشورهای غربی، خودتحریمی هم برای خودمان ایجاد کرده ایم، مرزها مسدود و قفل شده و نتوانستیم از این ظرفیت استفاده کنیم.

وی تصریح کرد: ظرفیت های بالایی در کشور وجود دارد که اگر از آن ها استفاده می شد این بدبختی معیشتی برای مردم ایجاد نمی شد.

تشکیل فراکسیون استان های مرزی و مرزنشینان

این نماینده بیان کرد: مجلس تصمیم خوبی گرفت و بزرگترین فراکسیون مجلس با بیش از 100 نماینده و کمیته های مختلف تشکیل شد و برنامه ریزی کردیم تا مشخص شود کدام دستگاه ها مشکلات و قوانین متعدد و ضد و نقیض ایجاد کردند.

وی ادامه داد: همچنین در جلسات این فراکسیون تعرفه های گمرک و ... را در این جلسات احصا و حذف می کنیم تا تجارت و دادو ستد بین مرزها، بازارچه های مرزی و معابر بر اساس قوانینی که داریم انجام شود.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: از طرفی ممکن است در بعضی مواقع کشورهای مقابل مشکل داشته باشند، به طور مثال افغانستان ممکن است بگوید بازارچه مرزی را قبول نداریم و عراق به نوعی دیگر در آبادان که ممکن است به زودی بازدید از خوزستان برای حل مشکلات داشته باشیم.

مالکی اظهار کرد: بر همین اساس معاون بین الملل مجلس این مسئولیت را پذیرفت که از طریق وزارت خارجه سُفرای کشورها را به مجلس دعوت کند و جلسات لازم برگزار شود تا کشورهای همسایه به اهمیت موضوع پی ببرند.
 

دیدار با سفیر پاکستان برای حل مشکل تبادلات مرزی

وی گفت: در گزارشی که وزارت خارجه به ما داد اغلب کشورهای همسایه تمایل دارند تبادلات تجاری با مرزهای مختلف جمهوری اسلامی داشته باشند، بر این اساس به همکاران در حوزه بین الملل مجلس و وزارت خارجه تاکید کردم اولین سفیری که در این زمینه با ما ملاقات می کند از کشور پاکستان باشد.

نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: ما در حوزه میرجاوه، کهک، ریمدان و پیشین مشکل داریم که نیاز به بررسی بیشتر است و باید در میرجاوه تحول اساسی به وجود آید و مشکل حل شود و سپس به باقی کشورها و سیستان هم رسیدگی خواهد شد.

رئیس فراکسیون استان های مرزی و مرزنشینان مجلس یازدهم عنوان کرد: البته علاوه بر آنکه سفرای کشورها حضور می یابند مسائل مختلف مرزی هم بررسی می شود در مورد سیستان دیوار مرزی و آب موضوع مهمی است و در مجلس هر سفارتخانه ای که ملاقات دارند این موضوعات هم علاوه بر تجارت و بازارچه مرزی مطرح می شود.

دیپلماسی اقتصادی؛ ناکافی و ناکارآمد

مالکی تصریح کرد: دیپلماسی اقتصادی در این زمینه ناکافی و ناکارآمد است و در حوزه وزارت اقتصاد و امور دارایی است که خیلی از کالاها را ممنوع کرده اند.

نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: وزارت خارجه هم باید دیپلماسی خود را فعال کند که با این فراکسیونی که در مجلس تشکیل شده وزارت خارجه پای کار آمده و پیگیر است تا سفرای کشورهای همسایه با مجلس دیدار داشته باشند و موانع بر طرف شود.

انتهای پیام/