زنگ بحران کم آبی در فقیرترین استان کشور به صدا در آمد/فاجعه خشکسالی تشنه مدیریت مصرف

به گزارش عصرهامون؛ قصه پر غصه خشکسالی در جنوب شرق کشور حکایت تازه ای نیست، بلکه سال هاست در این خطه خودنمایی می کند، اتفاقی که بحران کم آبی یکی از فاجعه های بزرگ آن محسوب می شود و مدیریت مصرف را ضروری می کند.
 
آری، کاهش بارش ها که امسال وضعیت بدتری نسبت به گذشته پیدا کرده، عامل اصلی بروز این بحران است، آن هم در سیستان و بلوچستان که به اذعان مسئولان فقیرترین استان کشور از نظر منابع آبی محسوب می شود، چراکه شمال تا مرکز آن به آب ورودی از هیرمند و جنوبش نیز به بارش های فصلی وابسته است.
 
در حالی این استان از رنج تاریخی بحران بی آبی رنج می برد که از ظرفیت بکری به نام دریای عمان برخوردار است، به طور قطع اگر مدیریت درستی بر دستگاه های متولی حاکم بود از سال ها قبل با بهرمندی از این منبع عظیم برای مقابله با این بحران اقدامی عاجل صورت می گرفت.
 
اما با وجود گذشت بیش از 12 سال از طرح موضوع انتقال آب از دریای عمان به این استان در عمل تدبیری از سوی دولتمردان برای تحقق این طرح در کار نبود، فقط به تازگی و در حالی که عمر دولت رو به پایان است، عملیات آن توسط وزارت صمت و با دستور ویدئوکنفرانسی رئیس جمهور آغاز شد، اما هنوز خبری از اجرا نیست.
 
کاهش ۹۱ درصدی نزولات جوی در سیستان و بلوچستان
 
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در این باره به خبرنگار ما گفت: از ابتدای سال زراعی تا امروز تنها ۱۵.۲ میلی متر باران در این استان باریده که نسبت به سال گذشته حدود ۹۱ درصد کاهش یافته است.
 
وی ادامه داد: کم بارشی و کاهش نزولات مربوط به یک یا چند شهر سیستان و بلوچستان نیست، بلکه تمام ۱۹ ایستگاه سینوپتیک و خودکار هواشناسی استان را فرا گرفته، به طوری که میزان کاهش بارش ها بین ۶۰ تا ۲۲۲ میلی متری بوده است.
 

 
کم بارش ترین استان کشور در ۸ ماه اخیر
 
این مقام مسئول اظهار کرد: تا پیش از خرداد جمع بارش های هفت ماهه نخست سال زراعی سیستان و بلوچستان حدود پنج میلی متر بود، اما پس از بارش های همرفتی اردیبهشت ماه وضعیت قدری بهبود یافت و میانگین بارش استان به ۱۵.۲ میلی متر رسید.
 
وی افزود: با وجود بارش های همرفتی بهاری، سیستان و بلوچستان در هشت ماه اخیر کم بارش ترین استان کشور بوده است.
 
پیش بینی بارش های موسمی و نرمال تابستانه
 
حیدری به وضعیت بارش های پیش روی استان در ماه های باقی مانده از سال زراعی اشاره و اذعان کرد: بر اساس آخرین خروجی شاخص های دورپیوند موثر بر بارش ایران و سیستان و بلوچستان، بارش موسمی تابستانه در این خطه گرایش به بیشتر از نرمال دارد، هرچند که میانگین بلند مدت بارش استان در این فصل قابل توجه نیست.
 
وی خاطرنشان کرد: بارش های فصل موسمی عمدتا رگباری است که گاهی در بازه زمانی کوتاه و حجم بالا رخ می دهد و بخشی از نواحی مرکزی و جنوبی سیستان و بلوچستان را فرا می گیرد که تأثیر سراسری برای کل استان ندارد.
 
لزوم برنامه ریزی برای مدیریت منابع آب
 
عضو ستاد مدیریت بحران سیستان و بلوچستان ادامه داد: برای مدیریت منابع آب سیستان و بلوچستان در فصل تابستان باید برنامه ریزی کرد تا شرایط کم بارشی را با حداقل پیامدها سپری کرد.
 

 
کم آبی؛ معضل این روزهای کشور
 
علیرضا قاسمی، مدیرعامل آبفای سیستان و بلوچستان نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: موضوع آب با توجه به وضعیت فعلی منابع ایران این روزها شکل بسیار جدی به خود گرفته، به گونه ای که همه مناطق کشور به نحوی درگیر این بحران شده اند.
 
به گفته وی، بارش‌های کم، افزایش جمعیت و نیاز روزافزون به آب، استفاده بی رویه از منابع آبی و تغییر شرایط جوی در سال های اخیر، از عوامل موثر بر کم‌آبی بوده و باید گفت که این موضوع در کشور به یک مسئله راهبردی تبدیل شده است.
 
سیستان و بلوچستان؛ فقیرترین استان کشور از نظر منابع آبی
 
این مقام مسئول حفظ منابع آبی را یکی از رویکردهای مهم برای برون رفت از بحران کمبود آب اعلام و اظهار کرد: سیستان و بلوچستان به عنوان کم بارش ترین استان کشور در رتبه نخست قرار دارد، این خطه فقیرترین استان کشور از نظر منابع آبی نیز محسوب می شود.
 
وی اذعان کرد: با گذشت زمان و با توجه به افزایش جمعیت، به طور طبیعی نیاز به آب نیز بیش‌تر می ‌شود، بنابراین باید مدیریت مصرف به صورت ویژه در دستور کار قرار بگیرد.
 
وابستگی ۴۸ درصدی به منابع زیرزمینی
 
قاسمی  با بیان این که تا پایان اسفند سال گذشته سیستان و بلوچستان با پنج میلی متر بارندگی کم بارش ترین استان کشور بود، اذعان کرد: متوسط بارش سالیانه در این خطه کمتر از ۶۵ میلی‌متر است، در حالی که ۴۸ درصد برداشت آب برای شهرها و روستاهای استان به منابع زیرزمینی وابسته است.
 
وی گفت: با توجه به این که از ابتدای سال زراعی جاری از نظر آبی بدترین شرایط را پشت سر گذاشتیم، به طور قطع تابستانی سخت و پرتنش پیش رو است.
 
مدیرعامل آبفای سیستان و بلوچستان جمعیت این استان را حدود ۳ میلیون نفر اعلام و اذعان کرد: از این تعداد حدود ۱.۶ میلیون نفر در شهرها و ۱.۴ میلیون نفر در ۵ و ۵۹۴ روستا سکونت دارند که  ۹۷ درصد جمعیت شهری استان تحت پوشش خدمات آبرسانی هستند و شاخص بهره مندی روستاهای این خطه نیز تا پایان سال گذشته به ۷۰.۵ درصد رسید.
 
فقر منابع آب زیرزمینی؛ سد پیش روی خدمت رسانی
 
وی گفت: حداکثر ظرفیت منابع آب استان ۲۱۸ میلیون مترمکعب در سال است که ۶۲.۹ میلیون مترمکعب یعنی حدود ۴۲ درصد از منابع سطحی و ۸۴.۵ میلیون مترمکعب از منابع زیرزمینی در مدار بهره برداری شامل ۱۷۶ حلقه چاه تامین می‌شود.
 
قاسمی اذعان کرد: فقر منابع آب زیرزمینی با کیفیت مطلوب یکی از سدهای پیش رو جهت ارائه خدمات مطلوب در زمینه آبرسانی است.
 
انتهای پیام/ حمیده ذوالفقاری