تاریخ انتشار :چهارشنبه ۲۴ شهريور ۱۴۰۰ ساعت ۰۸:۱۲
این روزها ریزگردهای ناشی از خشکسالی بیش از پیش در سیستان جولان می دهد، زخم کهنه ای که علی الرغم عدم ورود حق آبه هامون از هیرمند طی بیش از دو دهه اخیر، امسال به واسطه کم بارشی شدید سر باز کرده است.
زخم های کهنه هامون نشینان سر باز کرد/بحران ریزگردها و خشکسالی؛ سهم سیستان از حق آبه هیرمند
به گزارش عصرهامون؛ رد پای سیاست های نسنجیده و ضعف دیپلماسی دولتمردان طی سال های گذشته و عدم پایبندی افغانستان به معاهده بین المللی در خصوص حق آبه هیرمند، احوال مردمان دیار رستم دستان را پریشان کرده و کابوس هایی به نام خشکسالی شدید و جولان ریزگردها را برای آن ها به ارمغان گذاشته است. 

ریزگردهایی که امسال به دلیل کم بارشی شدید در حوضه آبریز مرزی شرق طی ۳۷ سال اخیر بی سابقه بود، کم بارشی گسترده ای که علاوه بر تشدید خشکسالی، سال زراعی تلخی را برای مردمان این دیار رقم زد و نفس های بسیاری از مردم را به دلیل پرواز گرد و غبار ناشی از بادهای ۱۲۰ روزه به شماره انداخت.

وضعیتی که در این منطقه نسبت به دیگر نقاط کشور وخیم تر است و این نقطه از کشور را به کم بارش ترین حوضه آبریز کشور تبدیل کرده است.

شرایط بارشی سال زراعی جاری بسیار نگران کننده است

محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در این باره به خبرنگار ما گفت: شرایط بارشی سال زراعی جاری در سیستان و بلوچستان بسیار نگران کننده است و کم بارشی شدید و خشکسالی گسترده دو چالش جدی این استان محسوب می شود، به گونه ای که معادل ۲ برابر بارش هایی که طی امسال ۱۱ ماه گذشته دریافت شده، کسری بارش داریم. 

وی با بیان این که برای نرمال شدن وضعیت بارش استان باید حدود ۷۰ میلی متر بارش دریافت کنیم افزود: در مجموع حوضه آبریز مرزی شرق، کم بارش ترین حوضه آبریز اصلی ایران از ابتدای سال زراعی تا کنون بوده، شرایطی که تغییر آن طی روزهای پایانی سال زراعی بعید است.
 

کاهش چشمگیر بارش ها در مرزهای شرقی

این مقام مسئول تصریح کرد: تمام بارش های دریافتی در حوضه آبریز مرزی شرق تا کنون ۳۷.۵ میلی متر معادل ۳.۸ برابر کمتر از میانگین کل بوده است، در حالی که سال گذشته طی این مدت زراعی ۱۱۲.۶ میلی متر بارش در این حوضه بارید که بیش از ۳۰۰ درصد بیشتر از بارش های امسال بود.

هامون های ماشکیل و هیرمند؛ کم بارش ترین حوضه های کشور

وی با بیان این که این حوضه آبریز از حوضه های فرعی نمکزار خواف، هامون هیرمند و هامون ماشکیل تشکیل شده است، اذعان کرد: هامون های ماشکیل و هیرمند با ۲۰.۷ و ۳۱.۳ میلی متر میانگین بارشی کم بارش ترین حوضه های فرعی کشور از ابتدای سال زراعی یعنی مهرماه سال گذشته تا کنون بوده اند.

حیدری گفت: داده های سنجش از دور مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران کشور نیز نشان می دهد که پوشش برف حوضه های آبریز خارجی هامون و هیرمند نسبت به بلند مدت کاهش یافته است.
 

دالان وزش بادهای ۱۲۰ روزه

وی ادامه داد: این حوضه آبریز به نوعی دالان وزش بادهای ۱۲۰ روزه نیز است که از نیمه بهار تا اوایل پاییز در شرق کشور فعال می شود. ابن کم بارشی سبب شده تا امسال گرد و غبار ناشی از وزش این بادها در شمال استان افزایش یابد، به گونه ای که بعد از ۳۷ سال طی روزهای اخیر شاهد شدیدترین طوفان در این منطقه بودیم.

وی اضافه کرد: بر اساس خروجی نقشه های پیش یابی بارش قرار نیست در روزهای پایانی سال زراعی تغییر به خصوصی در وضعیت بارش های دریافتی استان رخ دهد تا کم بارشی امسال جبران شود.

کاهش کمی و کیفی منابع آب به دلیل کاهش بارندگی

علیرضا قاسمی، مدیرعامل آبفای سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ما در این باره بیان کرد: در سیستان و بلوچستان ۵۸ درصد برداشت های آب برای شهرها و روستاها به منابع زیرزمینی و ۴۲ درصد آن به آب های سطحی وابسته است که عمده آن به هیرمند و آب های مرزی بر می گردد.

به گفته وی، سیستان و بلوچستان از حیث منابع آبی فقیرترین استان کشور محسوب می شود و با چالش‌های بسیاری برای تأمین آب پایدار روبه‌رو شده، به طوری که بسیاری از روستاها دارای شبکه است اما در فصول گرم سال و با کاهش بارندگی‌های سالانه دچار تنش آبی می‌شوند.
 

وابستگی شدید منابع آبی به حوزه های آبریز خارج از مرز

این مقام مسئول گفت: وابستگی شدید منابع آب سطحی شمال استان به حوزه های آبریز خارج از مرز، کاهش کمی و کیفی منابع آب به دلیل کاهش بارندگی، افزایش هزینه خدمات به علت وسعت استان، پراکندگی کانون های جمعیتی و هزینه تامین مواد اولیه و تجهیزات، عدم تخصیص منابع مالی مناسب جهت اجرای طرح های فاضلاب و استفاده مجدد از پساب، استفاده غیر مجاز از سفره های آب زیر زمینی توسط کشاورزان از جمله چالش های موجود در این استان است. 

به گفته وی، فرسودگی منابع تولید، انتقال و شبکه های توزیع در سطح شهر و روستاها، افزایش روز افزون درخواست ها برای آبرسانی سیار به دلیل خشک شدن منابع آب روستایی بر اثر خشکسالی های متمادی، بالا بودن سنگ بستر در جنوب استان، عدم وجود آبرفت مناسب و وابستگی شدید منابع به نزولات جوی، فرسودگی شدید تاسیسات آبرسانی در سطح روستاها و بیلان منفی دشت‌های مرکزی از دیگر چالش های استان بوده که بخش اعظم و مهم آن به خاطر خشکسالی فراگیر و فقر منابع آبی است.

انتهای پیام/ حمیده ذوالفقاری
https://www.asrehamoon.ir/vdcexz8zzjh8efi.b9bj.html
نام شما
آدرس ايميل شما