اولین نماز جمعه اهل سنت سراوان در مسجد جامع دزک برگزار شد که بعد از خواندن اولین نماز جمعه در آن به نام مسجد جمعه معروف شد که از حدود 85 سال گذشته تا به الان در آن نماز برپا میشود.
به گزارش عصر هامون، مردم شهر سوران برای برپایی نماز جمعه در این مکان از یک روز گذشته در روستای دزک مستقر می شدند تا بتوانند در نماز جمعه شرکت داشته باشند.
گفتنی است که اولین نماز جمعه ای که در این مسجد برگزار شد از خاندان سید ساداتی بودند که این خاندان از عالمان دینی برجسته ای در قرن گذشته و در زمان حال هستند.
پیشینه تاریخی مسجد جامع دزك سراوان به قرون اولیه اسلامی باز می گردد بنای این مسجد تركیبی از معماری عربی و ساسانی و دارای صحن مركزی است كه دور آن را دالانی احاطه كرده است ستونهای مسجد كه مدون است ۱/۵ قطر دارد و طاقهای اطراف صحن از خشت خام ساخته شده است.
تا قبل از سال ۱۳۰۷ هجری شمسی مسجد جامع دزك تنها مسجد جامع شهرستان سراوان بود و مردم از یك روز قبل برای شركت در نماز جمعه خود را به این مسجد می رساندند . روستای دزك در سه كیلومتری شهر سراوان واقع شده است.
مسجد در زمینی به زیربنای۹۰۰ متر مربع و به شکل مستطیل با ابعاد ۲۵متر در ۳۵متر و با دیوارهایی به عرض۱.۵متر، ارتفاع ۶متر تا ۸متر بر روی ستونهایی به قطر ۱.۵متر در مکانی مرتفع و در نزدیکی قنات دزک با فاصله ۳کیلومتر از مرکز شهر سراوان بنا شده است. در حال حاضر از دو قسمت شبستان تابستانی در غرب و شبستان زمستانی در شرق دو هجره موصول به هم، و یک چلهخانه در زیر هجره دوم تشکیل شده است.
چله خانه:
در هجره دوم مسجد که در پشت هجره اول و در جنوب شرق مسجد قرار دارد. مسیر پلکانی به سمت پائین به عمق ۴متر به زیرزمینی راه دارد، به اتاقی مدور به ابعاد ۲متر طول ۱.۸متر ارتفاع و ۱.۵متر عرض ختم میشود. این اتاق زیرزمینی موسوم به چلهخانه به منظور عبادت و ریاضت نفس مورد استفاده قرار میگرفته که به مدت چهل روز در آن به عبادت میپرداختند و در این مدت جز برای نماز فرض و رفع ضروریات از آن بیرون نمیآمدند. و با غذای کم و خواب کوتاه این مدت را سپری میکردند.
تغییرات اساسی که در مسجد ایجاد شده استعبارتند از:
الف) تخریب ایوانها و ستونهای شرقی:
در حدود چندین سال پیش در اثر ترک برداشتن دیوار ناحیه جنوب شرقی نزدیک در و نبود جای کافی برای برگزاری نماز در فصل زمستان در اتاقی که به همین منظور ساخته شده بود قسمت شرقی و جنوب شرقی مسجد را تخریب و مسجد زمستانی را بنا میکنند و حدود چند متر دیگر به منظور تعریض شبستان زمستانی به طول مسجد میافزایند.
اینکه چرا در ساخت این قسمت از معماری اصلی مسجد پیروی نمیکنند میتواند به دلایل زیر باشد:
• زمانبر و هزینهبر بودن معماری قبلی.
• عدم دید درست به طرف منبر به دلیل ضخامت زیاد ستونها.
• رواج نداشتن و گذشتن دوران معماری قبلی.
ج) موزاییک کف مسجد:
موزاییککاری مسجد نیز مقدم بر نصب درها اما نه با فاصله زمانی زیاد انجام میگیرد. قبل از موزاییک کف مسجد از شن ریز پوشیده شده بود.
این مسجد بعد از گذشت چندین سال از عمرش هنوز در حال فعالیت است و نمازهای روز مره و نمازجمعه باشکوه تر از همیشه در این مسجد برگزار می شود. انتهای پیام/۹۰۳۱ https://www.asrehamoon.ir/vdce.n8pbjh8w79bij.html