حق پهلی و شپ پادکنک از آیین کهن بلوچستان است

به گزارش عصرهامون، به نقل از چهاربهاران، در ماه مبارک رمضان، مردم هر منطقه‌ای از ایران طبق آیین و رسوم خود روزه می‌گیرند و این ماه در نزد آنان بسیار گرامی است. در واقع یکی از ویژگی‌های بارز مردم ایران زمین، پایبندی و توجه به برگزاری آئین‌ها و آداب و رسوم خاص هر منطقه است و به تبع آن مردم بلوچ نیز همانند سایر اقوام و هموطنان خود در جای جای کشور عزیزمان دارای مراسم‌ها و آئین‌های خاصی هستند.
مردم مسلمان و سنتی بلوچستان و منطقه مکران، آداب وفرهنگ پیشنیان را در خود حفظ کرده اند وطبق آیین و سنن گذشته رسوم خاصی قبل از ماه رمضان انجام می دهند وخود را مهیا وآماده پذیرای از ماه مهیمانی خدا می کنند. گرچه بخشی از فرهنگ های گذشته براثرهجوم فرهنگ بیگانه، رونق زندگی ماشینی وپیشرفت فناوری ارتباطات به طورکلی تغییراتی در زندگی مردم را بوجود اورده است و سنت های گذشته کمرنگ تر کرده اما بخشی از این فرهنگ های دست نخورده باقی مانده است
اغلب مردم مکران طبق آیین گذشته از ماه قبل با خانه تکانی و زدودن گردوغبار از خانه ها و شستن فرش و زیرانداز ونظافت خانه خود را آماده فرارسیدن ماه رمضان می کنند.
غبارروبی مساجد
گرچه غبارروبی و تمیز کردن مساجد در گذشته به وسیله زنان روستا صورت میگرفت، اما در حال حاضر جوانان روستا این وظیفه را برعهده دارند و کما بیش نظافت مسجد محله را برعهده گرفته اند.
حق پهلی( صله رحم):مردم مسلمان دشتیاری که علاوه بر فرهنگ و سنت گذشتگان به ایین های دینی هم اعتقادبالاتری برخودار هستند صله رحم هم از مهمترین آداب و سنن مردم دشتیاری در ماه رمضان از گذشته تا به امروز است ومردم دیندار معتقدند که در این ماه باید کینه ها را کنار گذاشت و با دلی آکنده از صفا و صمیمیت در مهمانی خداوند حضور یافت.
نوک ء چارگ (رویت هلال ماه رمضان):در گذشته نه چندان دور رویت هلال ماه رمضان آیین خاصی داشت در روزهای پایانی شعبان ، مردم روستاها به محل مرتفع یا پشت بام خانه هایشان به منظور رویت هلال ماه می رفتند و با رویت هلال ماه رمضان به شادمانی پرداخته وبه همدیگر تبریک میگفتند گرچه وسایل ارتباطی و پیشرفته تاحدودی این سنت قبلی را به دست فراموشی داده است .
زنان بلوچ در ایام محرم سعی می کنند خوشمزه ترین غذاهای را طبخ نمایند.غذاهایی مثل: مثل حلوا شکری و شیرگی، برنج گوشت، چانگال، خورشت و... بعد از اینکه غذا آماده شد آنرا در ظروف مخصوص می گذارند و مردان خانواده یا نوجوانان این غذاها محلی را جهت افطار نمازگذاران به مساجد می برند.
تهیه و پخت انواع و اقسام خوراکی ها: کوپتا ، چنگال، مدر، پکورا ،حلوا،کاستر، چولا و... از خوراکی ها و غذاهای لذیذ و سنتی هستند که بیشتر در ماه رمضان در سر سفره مردم دشتیاری قرار می گیرند که نقش بانوان خانه دار در این باره پر رنگ تر است.
بیدار کردن مردم برای سحر با استفاده از دهل بزرگ و آواز صلات
شپ پادکنک (بیدارکردن برای سحری):از سنن دیگر مردم دشتیاری در گذشته در روستاها، بیدار کردن اهالی هنگام سحر بود که چند نفر از مردم در کوچه ها می گشتند و مردم را برای سحر بیدار می کردند گاهی با نواختن طبل و در زدن خانه ها صورت میگرفت وا هل خانه نیز با روشن کردن چراغ، بیدار بودن خود را اعلام می کردند امروزه هم این سنت تا حدودی منسوخ شده ووسایل مدرن و امروزی وظیفه بیداررا برعهده گرفتند
یکی از نمونه های اشعار خواننده شده در سحر هنگام چنین مضمونی دارد: «ای جنگلی گرازان- بی روچگ بی نمازان- تو وپتگی هماری!-ترس چه هدا نداری» این شعر از قدمت دیرینه ای برخوردار است و در حال حاضر درون مایه اشعار سحر با ادبیاتی نرم و ملایم تر خوانده می شود که بیشتر آن با مضمون پیامبران و ائمه اطهار است.
خواندن نماز تروایح بعد از نماز عشاء
نماز تراویح: در نزد مذهب اهل سنت هر شب به همراه نماز عشاء، نماز 20 رکعتی اقامه می شود که به آن 'تراویح' می گویند، از منظر اهل سنت این نماز که ویژه ماه مبارک رمضان است، فضائل زیادی دارد و خواندن آن برای روزه داران لازم است.
نماز تراویح متشکل از 10 نماز دو رکعتی است که مردم بلوچستان بر طبق سنت دیرین خود همیشه سعی می کنند بیست رکعت نماز تراویح را به جماعت و امامت حافظ قرآن که هر شب یک جزء از این کتاب مقدس را تلاوت می کند، بجا بیاورند، اقامه نماز تراویح از 45 دقیقه تا یک ساعت و نیم به طول می انجامد
دردهه آخر ماه رمضان و همزمان با لیالی قدر(29-27-25-23-21) چند نفر از ساکنان محله به نیت ده روز به مسجد محله می رود و بدون عذرشرعی هیچگاه شخص معتکاف ازمسجد خارج نمی شود شخص معتکف چادری در گوشه مسجد نصب می کند و شبانه روز به تلاوت قران ،نیایش ،اقامه نماز و دعا می پردازدو تا شب قبل عید حق بیرون رفتن از مسجد را ندارد
پرداخت یک ساله زکات و دادن فطریه در طول ماه مبارک
نماز تراویح از مهم‌ترین نمازهایی است که در این ماه برگزار می‌شود و سپس زکات دادن مردم بلوچ است که آنها زکات یک ساله خود را در این ماه ، به مردم نیازمند می‌دهند و همچنین دادن فطریه از ابتدای ماه انجام می‌شود.
عید فطر و عید قربان برای مردم بلوچ اهمیت زیادی دارد چراکه بعد از یک ماه روزه‌داری و راز و نیاز با خدا، مرد جشن می‌گیرند و آنها از ابتدای ماه رمضان برای خود سفارش دوخت لباس را می‌دهند و بزرگترها با دادن عیدی به کوچکترها آنان را خوشحال کرده و همچنین بزرگترها از یکدیگر حلالیت می‌طلبند
با پایان نماز عید فطر و خواندن دعا بصورت دسته جمعی، نمازگزاران بخصوص آشنایان ،اقوام و خویشاوندن همدیگر را در آغوش گرفته و طلب بخشش و حلالیت می نمایند. مردم بلوچستان معتقدند: اگر کسی در طول سال مرتکب خطایی شده با طلبیدن حلالیت از یکدیگر در این روز بزرگ، خداوند تمام گناهان او را می بخشد.
انتهای پیام/ https://www.asrehamoon.ir/vdcftxd1.w6dteagiiw.html