تاریخ انتشار :چهارشنبه ۴ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۰۳
کارشناس حقوق و جزا گفت: فضای مجازی و شبکه های اجتماعی خط مقدم جنگ نرم دشمنان است و نگاه مسئولان به این فضا نباید سیاسی باشد بلکه باید بر اساس امنیت ملی و منافع کلی کشور در این زمینه تصمیم گیری شود.
شبکه های اجتماعی خط مقدم جنگ نرم دشمنان /فیلترینگ کانالها و سایتهای غیرمجاز در دستور کار حوزه قضایی
به گزارش خبرنگار عصرهامون، شاید واژه عصر ارتباطات را بارها شنیده باشید اما کمتر کسی پیدا می شود که به معنای واقعی آن فکر کند! شاید اگر 50سال قبل کسی به ما می گفت که در کمتر از نیم قرن دیگر می توانیم با شخصی در بخش دیگری از دنیا به گفت و گوی تصویری بپردازیم و همه کتاب های جهان را در جیب خود جای دهیم، به این موضوع شک می کردیم.
اما این روزها پیشرفت تکنولوژی تا جایی پیش رفته است که دهکده جهانی و دنیای دیجیتال باعث پیوندی نامرئی بین همه ملل جهان شده و شبکه های اجتماعی باعث شده تا بسیاری از انسانهای روی زمین با دنیای مجازی آشنا شوند به گونه ای که درحال حاضر کمتر کسی را می توان یافت که با وجود گوشی های هوشمند، حداقل عضو یک یا چند شبکه اجتماعی نباشد و با توجه به اینکه این شبکه ها غالبا به صورت اپلیکیشن در گوشی های هوشمند، تبلت و یا حتی در کامپیوترها به راحتی نصب شده و امکانات خاصی برای استفاده از آنها نیاز نیست، جمع کثیری از کاربران را به خود مشغول ساخته اند تاجایی که حداقل هر کاربر فضای مجازی در بیش از ده کانال یا گروه عضویت داشته و از امکاناتی چون ارسال فایل ها، تماس تصویری و صوتی و به اشتراک گذاری تصاویر در این فضای جدید و ناشناخته استفاده می کند.
اگر بخواهیم تعریف خاصی از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به کار ببریم باید گفت که شبکه‌های اجتماعی اینترنتی عموما سرویس‌های مبتنی بر وب(web)  و سرویس آنلاین هستند، پلتفرم یا سایتی محسوب می‌شوند که مردم در آنها می توانند، نظرات، علاقه‌مندی‌ها و در یک کلام محتوا ایجاد و با دوستان و سایرین به اشتراک بگذارند، اما این تعریف علمی بوده و بسیاری از کاربران فضای مجازی نه برای استفاده معقول که برای وقت گذرانی و دوست یابی از این شبکه های اجتماعی استفاده می کنند که این خود باعث بروز مشکلات و دردسرهای فراوانی برای آنان شده است.
برای اولین باری که مفهومی با عنوان شبکه‌های اجتماعی اینترنتی با قالب امروزی در جهان مطرح شد مربوط به سال ۱۹۶۰ در دانشگاه ایلی نویز در ایالت متحده امریکا بود اما آن زمان هیچ کس فکر نمی کرد که این واژه جدید در کمتر از 50سال به پرکاربردترین کلمه در جهان تبدیل شود و جای دنیای واقعی را بگیرد.
اولین تلاش برای ساخت شبکه ای جهانی در ۱۹۹۷ انجام گرفت ونخستین سایت شبکه اجتماعی اینترنتی به آدرس SixDegrees.com راه‌اندازی شد، این سایت به کاربرانش اجازه ایجاد پروفایل های شخصی می داد تا آنها بتوانند با ایجاد لیستی از دوستانشان تجربیات و عکس های خود را باآنان به اشتراک بگذارند اما این سایت نتوانست به دستاورد خاصی برسد و پس از سه سال به دلیل مشکلات مالی تعطیل شد.
 پس از اولین تجربه ناموفق در زمینه شبکه های اجتماعی، انفجار بزرگ در تجارت وب سایت‌های اجتماعی در سال ۲۰۰۲ به وقوع پیوست به گونه ای که به صورت همزمان باعث به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی فرنداستر، اورکات و لینکداین شد و این اتفاق باعث شکوفایی قارچ گونه وب سایت‌های شبکه‌های اجتماعی در اینترنت شد.

در کمتر از هشت سال، آنچنان شبکه‌های اجتماعی جدید و کارآمدتری به وجود آمدند که دنیا شاهد به وجود آمدن پدیده نوینی به نام «زندگی دوم» شد و در کوتاه ترین زمان این دنیای جدید باعث ایجاد تغییرات بنیادین در طرز تلقی، نگرش و سبک زندگی  جوانان و حتی بزرگسالان شد و پس از آنکه شبکه های اجتماعی نقشی کلیدی در بهار عربی و انقلاب های مردمی در جای جای جهان ایفا کردند، قدرت و اثرگذاری آنها برای عموم ملت های جهان روشن شد.
بسیاری از کارشناسان اجتماعی بر این عقیده هستند که این شبکه‌ها می‌توانند بر فرهنگ‌پذیری افراد جامعه تأثیر مستقیم گذاشته ، ادبیات و پوشش آنها و همچنین روابط با همجنس و جنس مخالف را دگرگون کنند و کلیه شئون زندگی را با سرعت بالا و توان نفوذ و تأثیرگذاری بیشتر تحت سیطره خود قرار دهند و لقب جدیدی با نام "نظریه تزریقی یا گلوله جادویی" به آنها داده شد و تلاشی جهانی برای در دست گیری این دنیای جدید آغاز شد.
ایران نیز همچون بسیاری از کشورهای درحال توسعه بسیار زود تحت تاثیر این دنیای جدید قرار گرفت و در اولین اقدام برای جلوگیری از افزایش آسیب های ناشی از فضای مجازی بسیاری از شبکه های اجتماعی را از دسترس خارج کرد تا در آینده با برنامه و اقدامی مناسب در برابر این جبهه جدید جهانی صف آرایی کند.
بسیاری از این شبکه های اجتماعی ساخته شده کشورهای غربی و دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی و ملت ایران هستند و حمایت های مالی میلیارد دلاری بنگاه های غربی و اسرائیلی از آنها نشان دهنده اهمیت این دنیای جدید برای دشمنان و زنگ خطری برای کشورهای اسلامی است و جاسوسی دیجیتال یا همان قرار دادن اطلاعات حریم خصوصی کاربران در اختیار دولت ها و شرکت های تجاری، همیشه یکی از موضوع¬های بحث برانگیز حوزه اینترنت و به خصوص شبکه های اجتماعی بوده است.
 برخی معتقدند که این شبکه ها در عمل مراکز جاسوسی پر زرق و برق آمریکا و اسرائیل هستند در واقع آمریکا با کمترین هزینه می تواند هم نظرسنجی خوبی از جوامع داشته باشد و هم اینکه جهت جریان افکار عمومی را رصد کند و با حمایت اندک مالی در هر نقطه از جهان کانال ها و گروه هایی برای تغییر نگرش افراد کشورهای مختلف ایجاد کند به گونه ای که «جولیان آسانژ» موسس وب سایت ویکی لیکس درباره یکی از معروف ترین شبکه های اجتماعی می گوید: "فیس بوک تنفرآمیزترین ابزار جاسوسی است که تاکنون خلق شده است هرکس که نام و مشخصات دوستان خود را به شبکة اجتماعی فیس بوک اضافه می کند باید بداند که به شکل رایگان در خدمت دستگاه های اطلاعاتی آمریکاست و این گنجینة اطلاعاتی را برای آنها تکمیل می کند" این موضوع خود به تنهایی کافی است تا از ماهیت استکباری این شبکه ها و نرم افزارهای اجتماعی باخبر شویم.

در طول سال های گذشته بارها شبکه های اجتماعی فیلتر شده و یا پس از یک یا چند ماه رفع فیلتر شده است اما هنوز هم مشکلات زیادی در این زمینه وجود دارد به گونه ای که در دی ماه سال گذشته و پس از اینکه بارها سخن از همکاری نزدیک تلگرام با ایران و انتقال سرورهای این شبکه اجتماعی به داخل کشور شده بود دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت و گو با یکی از رسانه های داخلی اظهار داشت: یکی از وظایف کارگروه تعیین مصادیق و همچنین دستگاه قضایی این است که فضای مجازی را رصد کند و در این فضا با کانال‌ها و پایگاه‌هایی که فعالیت غیرقانونی دارند برخورد کند، ما این وظیفه را انجام می‌دهیم و هر روز رصد می‌کنیم و بیش از چندین مرتبه کانال‌های زیادی را به وزارت ارتباطات به عنوان مجری دستور کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اعلام کرده ایم و گفته ایم این موارد را به مدیر تلگرام اعلام کنید تا فیلتر کند. آنها اعلام کردند. ولی مشکل این است که مجموعه تلگرام و مدیران تلگرام خودشان را مقید به اجرای قوانین جمهوری اسلامی ایران نمی‌دانند. آنچه که انتظار می‌رفت شورای عالی فضای مجازی وارد آن شود و مسئله درجه یک است، فسادی است که در شبکه های اجتماعی وجود دارد. وگرنه کانال‌های ایرانی چه 2هزار عضو داشته باشند چه 5هزار عضو، این مشکلی ایجاد نکرده، مشکل این است که الآن تلگرام کلا قوانین جمهوری اسلامی را رعایت نمی‌کند. در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مصوب شد که اگر تلگرام مقررات جمهوری اسلامی را رعایت نکند ظرف یک ماه کلا بسته شود. ولی در حال حاضر این مصوبه اجرا نمی‌شود شاید حدود 4 ماه پیش بود که این تصمیم گرفته شد، با حضور اعضای دولت هم این تصمیم گرفته شد ولی اجرا نشد.
عبدالصمد خرم‌آبادی با تاکید بر اینکه فیلترینگ کانالها تبدیل به یک شوخی شده است، بیان کرد: البته تلگرام اعلام کرده که با محتویات مستهجن برخورد می کند ولی تعریف محتویات مستهجن از دید قانون کشور و تلگرام بسیار متفاوت است.بعضی اوقات تلگرام محتویات مستهجن را فیلتر می کند اما به محض فیلتر شدن کانال صاحب کانال مستهجن اقدام به ایجاد کانال دیگری می‌کند و این هیچ فایده‌ای ندارد. مثلا ما 100 کانال مستهجن را به تلگرام می‌دهیم که مسدود کند اما از این 100 مورد، 80 کانال مسدود می‌شود و 20 کانال می‌ماند. و همین 80 کانال هم ظرف کمتر از یک ساعت دوباره ایجاد می‌شود چرا؟ چون کسی که کانال مستهجن ایجاد می‌کند می‌داند که بستر آن در خارج از کشور است لذا بلافاصله بعد از مسدود شدن، کانال دیگری را ایجاد می کند.

دستور انسداد برخی از کانال‌های تلگرامی بیش از 40 مرتبه برای وزارت ارتباطات ارسال شده است
24تیرماه سال جاری نیز عبدالصمد خرم‌آبادی در نشست خبری با اصحاب رسانه، با گلایه از عدم همکاری دولت در فیلترینگ کانال های تلگرامی، اظهار داشت: تاکنون حدود هشت هزار کانال تلگرامی مجرمانه که علیه امنیت کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران و علیه مقدسات و هویت ملی، دینی و فرهنگی مردم مشغول فعالیت هستند شناسایی شده و فهرست این کانال‌ها بارها با دستور قضایی برای فیلتر شدن برای وزارت ارتباطات ارسال شده است ولی تا کنون فیلتر نشده‌اند.
بنا بر گفته معاون دادستان کل کشور، حتی دستور انسداد برخی از این کانال‌ها بیش از 40 مرتبه برای وزارت ارتباطات ارسال شده است.
دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه افزود: با توجه به اینکه مسئولیت تهیه و تأمین زیر ساخت ارتباطات اینترنتی کشور با وزارت ارتباطات است و به لحاظ وظایف ذاتی، تأمین اینترنت کشور را به عهده دارد، این وزارتخانه مکلف به اجرای دستورهای قضایی و دستورات کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در خصوص فیلتر مصادیق محتوای مجرمانه است.
قاضی خرم‌آبادی از انجام  نامه نگاری‌های بسیاری با وزارت ارتباطات خبر داد و گفت: علاوه بر این که دستورهای قضایی و دستورهای کارگروه تعیین مصادیق در خصوص فیلتر موارد مجرمانه از طریق سیستم‌های رایانه ای برای اجرا به شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات ابلاغ می‌شود، دادستان کل کشور نیز به طور مکرر مکاتباتی  با وزیر ارتباطات انجام و تذکرات لازم را برای اجرای قانون در مورد کانال‌های مجرمانه تلگرام داده ولی تاثیر چندانی نداشته است.
معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی اضافه کرد: وزارت ارتباطات اعلام می‌کند دستورهای قضایی مربوط به انسداد کانال‌های مجرمانه تلگرامی را برای مدیر تلگرام ارسال کرده ولی مدیر تلگرام اولاً از اجرای بسیاری از دستورها استنکاف کرده و صرفاً برخی از کانال‌های مستهجن آن هم با تعریفی که خودشان از «مستهجن» دارند و نه تعریفی که ما داریم را فیلتر می‌کنند. ثانیاً کانال‌‌های مستهجن مسدود شده نیز بلافاصله با تغییر جزئی در نام خود با همان محتوای قبلی منتشر می‌شوند؛ بنابراین همکاری تلگرام با وزارت ارتباطات در مورد انسداد محتوای مجرمانه تقریبا مساوی است با هیچ!
دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه افزود: وزارت ارتباطات به عنوان مرزبان فضای مجازی کشور باید حساسیت بیشتری  در خصوص  مسدود کردن کانال‌های مجرمانه‌ای که علیه امنیت کشور، علیه مقدسات و فرهنگ کشور فعالیت دارند داشته باشد ولی عملا تا کنون در این خصوص تسلیم تصمیم مدیر تلگرام شده است.

 موضع گیری تند به جای انجام وظیفه
این تذکر جدی معاون دادستان کل کشور با واکنشهای زیادی در کشور رو به رو شد به گونه ای که  محمود واعظی وزیر ارتباطات دولت یازدهم در حاشیه افتتاح پروژه‌های بخش خصوصی در راستای بهره‌برداری از فاز 3 شبکه ملی اطلاعات در جمع خبرنگاران در واکنش به صحبت‌های اخیر دبیر کارگروه تعیین محتوای مجرمانه گفت: ایشان دبیر یک کارگروه است و این مطالب نظر کارگروه نیست و نظر شخصی ایشان است.
وی ادامه داد: ایشان مرتب سخنرانی می‌کنند که تخصص‌شان در این حوزه نیست و نظرشان این است که همه چیز بسته شود اما کارگروه در کشور بر اساس نظر یک شخص اداره نمی‌شود. هر آنچه کارگروه تصمیم بگیرد برای همه محترم است و باید اجرا شود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، گفت: اظهارات شخصی دبیر کارگروه در حالی مطرح می‌شود که افراد دیگری را نیز می‌توانید پیدا کنید که نظرات دیگری دارند و بر اساس نظر یک نفر نمی‌توان رفتار کرد و معیار ما سیاست‌های دولت و رهنمودهای رهبری است که بر اساس آن عمل می‌کنیم.
واعظی ادامه داد: در این باره چند وظیفه را بر عهده داریم؛ نخست اینکه هر چه می‌توانیم برای پاکسازی فضای مجازی انجام دهیم و سپس فرهنگ سازی مردم و رسانه‌ها از الزامات است زیرا مردم ایران نیز باید بدانند که این پدیده تنها مختص به ایران نیست و احتیاج به سواد دیجیتالی دارند.

مرزداران فضای مجازی باید از کشور دفاع کنند
در همین رابطه یک کارشناس ارشد حقوق و جزا اظهار داشت: به گفته دادستان کل کشور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان مرزدار فضای مجازی ایران شناخته می شود، پس باید با حساسیت نسبت به اقدامات تلگرام و دیگر نرم افزارهای اجتماعی موضع گیری کند.
محیا محمد پور در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون، افزود: در سال های گذشته بارها بحث انتقال سرورهای تلگرام و دیگر شبکه های فعال در حوزه سرزمینی ایران مطرح شده است اما متاسفانه نه تنها سرورهای این شرکت به داخل کشور منتقل نشده که آنان حتی در مسدود سازی کانالهای غیرمجاز نیز با ما همکاری نمی کنند.
وی با تاکید بر اینکه فیلترینگ تلگرام بهترین راه برای ترغیب آنان است، بیان کرد: از نظر حقوقی باید جلوی هر اقدام غیرقانونی و بزهکاری در جامعه گرفته شود و با توجه به اینکه فضای مجازی تبدیل به محیطی امن برای بزهکاران شده است  و حال اگر تلگرام و یا هر شبکه اجتماعی دیگری نمی تواند بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران کار کند باید فیلتر شود نه آنکه به آنها باج داده شود.
محمد پور فضای مجازی و شبکه های اجتماعی را خط مقدم جنگ نرم دشمنان دانست و گفت: مسئولان به این فضا نباید سیاسی باشد بلکه باید بر اساس امنیت ملی و منافع کلی کشور در این زمینه تصمیم گیری شود.
وی در پایان شبکه ملی فناوری و شبکه های اجتماعی داخلی را راه نجات کشور از خطرات فضای مجازی دانست و تصریح کرد: باید هرچه سریعتر زیرساخت های شبکه ملی فناوری اطلاعات آماده شود و با حمایت از نرم افزارهای بومی و غیرفعال سازی تدریجی شبکه های خارجی، راه را برای کوچ کاربران به سوی فضای پاک و پالایش شده داخلی هموار شود.
 

فیلترینگ کانالها و سایت های غیرمجاز از مهمترین برنامه های قوه قضاییه است
رئیس اداره امنیتی دادگستری کل استان سیستان و بلوچستان فضای مجازی را بستری امن برای بزهکاران دانست و گفت: امروزه با توسعه فضای مجازی و بستر اینترنت شکل و محتوی تعاملات اجتماعی تغییرات عمده ای پیدا کرده است.
غلامرضا باغ شیرین افزود: گمنامی در منبع فرستنده پیام، سهولت در انتقال محتوی و تعدد در گیرندگان پیام و نماد سازی در ارتباط، الگوی تعاملات اجتماعی را به دو دوره قبل و بعد از شکل گیری شبکه های اجتماعی تبدیل کرده است و در کنار تمامی تسهیلات گسترده ای که بهره مندی از شبکه های اجتماعی به عنوان کارکردهای مثبت در اختیار مخاطبان خود قرار می دهد بعضا الگوی سوء مصرف در بهره مندی از شبکه اجتماعی، فضای مجازی و بستر اینترنت به ظهور شکل و الگوی خاصی از جرایم و آسیب های اجتماعی دانش بنیان بدل شده است.
وی با اشاره به اینکه این دنیای جدید روی افراد تاثیرات مثبت و منفی زیادی دارد، بیان کرد: شبکه های اجتماعی مجازی مانند هر شبکه اجتماعی دیگری از تعامل و ارتباط گروه ها در جوامع ساختار یافته و فراوانی ارتباطات در تعاملات می تواند بر ماهیت و محتوای روابط میان فردی اثر گذار باشد و در واقع به بیان عام، تمام شبکه های مجازی زنجیره ای از ارتباطات و گروه های شبکه اجتماعی با حضور غیر فیزیکی افراد در یک محل مجازی است.
باغ شیرین ادامه داد: با بررسی واقعیت های موجود باید پذیرفت که در دنیای معاصر بخشی از فرآیند شکل گیری هویت اشخاص در فضای مجازی تحقق می یابد.
وی با بیان برخی مشکلات فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، خاطرنشان کرد: هرچند اینترنت و فضای مجازی ابزاری مناسب برای توسعه افکار و اندیشه های بشری محسوب می شود اما در این بین برخی بزهکاری ها و سوء استفاده از این دنیای جدید را میتوان از عمده مشکلات آن دانست.
رئیس اداره امنیتی دادگستری کل استان سیستان و بلوچستان اهتمام در نوع و کیفیت ارتباطات، خطوط قرمز و حوزه ها و گسست عاطفی والدین و فرزندان را از آثاری دانست که ضروری است مورد توجه و دقت بیشتری باشد.
وی در پایان با تاکید بر اینکه باید رصد قضای مجازی مورد توجه باشد و تعاملی سازنده برای فیلترینگ کانال های غیرمجاز ایجاد شود، تصریح کرد: رصد مستمر کانال های اجتماعی و شبکه های مجازی پر مخاطب، فیلتر نمودن سایت های غیر اخلاقی و بعضا اخلالگر و ضرورت مجوز دار شدن کانال های خبری و خبرگزاری مشغول به فعالیت در قلمروی جغرافیایی استان مهم ترین اقدامات مستمر معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان با همکاری نهاد های متولی بوده که اوج آن در دوران تبلیغات انتخاباتی به منصه ظهور رسید. 

منبع: جوان
انتهای پیام/
https://www.asrehamoon.ir/vdcau0no.49ni015kk4.html
نام شما
آدرس ايميل شما