پایگاه خبری تحلیلی عصر هامون 6 اسفند 1399 ساعت 0:55 https://www.asrehamoon.ir/report/135420/وقتی-توزیع-عادلانه-حق-آبه-دایره-محاسبات-وزارت-نیرو-نمی-گنجد-چالش-های-زیست-محیطی-اقتصادی-انتظار-بکرترین-تالاب-ایران -------------------------------------------------- تاخت و تاز ریزگردها زیر آسمان جنوب شرق کشور؛ عنوان : وقتی توزیع عادلانه حق آبه در دایره محاسبات وزارت نیرو نمی گنجد/ چالش های زیست محیطی و اقتصادی در انتظار بکرترین تالاب های ایران -------------------------------------------------- توزیع ناعادلانه حق آبه از سوی وزارت نیرو در 2 تالاب هامون و جازموریان که اولی به ذخیره گاه زیست کره و دومی به بکرترین تالاب ایران شهره است، چالش های زیست محیطی و اقتصادی را به مردمان جنوب شرق کشور تحمیل کرده، چالش هایی که به دلیل اهمال متولیان به زودی بحران آفرین می شود. متن : به گزارش عصرهامون؛ ابتدای امسال بخش قابل توجهی از تالاب هامون و جازموریان آبگیری و امیدها در دل مردمان این خطه زنده شد، اما در ادامه به دلیل قهر طبیعت و از سویی ناخن خشکی وزارت نیرو در تخصیص حق آبه این 2 تالاب رفته رفته شاهد خشکی آن و بارش مشکلات بر سر مردم شدیم، آن هم در تالاب هایی که در پی خشک شدن به کانون مهمی برای گرد و غبار تبدیل می شوند.   متاسفانه هیچ اثری از آب در جازموریان تازه جان گرفته نمانده و تالاب هامون هم که بخشی از آن آبگیری شده و مدتی کوتاه روزهای ترسالی را تداعی می کرد، تقریباً خشک شده، اما آنچه در این استان کم بارش و با تبخیر بالا اهمیت دارد، توزیع عادلانه آب است که متاسفانه در هر 2 تالاب این مهم از سوی وزارت نیرو نادیده گرفته می شود.   جازموریان به دلیل سیاست یک جانبه گرایی کرمان و اقدام های نسنجیده وزارت نیرو با احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه هلیل رود، ضعف در مدیریت و بی عدالتی در تخصیص حق آبه و هامون به دلیل ضعف دیپلماسی دولت و ناخن خشکی وزارت نیرو حال و روز خوشی ندارد و متاسفانه دود آن در چشم مردمان این دیار می رود.   اتفاق ناگواری که به دلیل دامن زدن به ریزگردها نه تنها تهدیدی جدی برای سلامت جامعه محسوب می شود، بلکه معیشت و اشتغال مردم منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.   تنها 4.8 میلی متر باران در سیستان و بلوچستان   محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: ادامه خشکسالی و کاهش قابل توجه بارش های امسال پیامدهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی زیادی برای این استان دارد.   وی ادامه داد: از ابتدای سال زراعی تا امروز تنها 4.8 میلی متر باران در سیستان و بلوچستان باریده است که نسبت به سال گذشته بیش از 96 درصد کاهش را نشان می دهد.     کاهش 70 درصدی پوشش برف حوضه های آبریز هیرمند   این مقام مسئول افزود: این کاهش بارندگی نه تنها در سیستان و بلوچستان، بلکه در حوضه های آبریز اکثر منابع آب مرزی استان نیز روی داده، به طوری که تا اواخر بهمن میزان پوشش برف حوضه های آبریز رودخانه هیرمند و تالاب های هامون حدود 70 درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.   وی با بیان این که اختلاف بارش نسبت به شرایط نرمال در بلند مدت نیز قابل توجه است، ادامه داد: به طوری که حداقل در چند سال اخیر هیچ گاه تا این موقع از سال میزان بارش ها کمتر از پنج میلی متر نبوده است.   پیامد خشکسالی و کاهش بارندگی ها   حیدری با اشاره به پیامدهای کاهش بارندگی، گفت: به طور کلی خشکسالی آثار منفی زیادی به بخش های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی  وارد می کند، آثاری که زنجیروار به هم متصل هستند.   وی ادامه داد: کاهش بارندگی سبب خشک شدن تالاب های هامون و جازموریان می شود، همچنان که اکنون نیز تالاب جازموریان به طور کامل و هامون حدود 99 درصد آن خشک شده است.     تحمیل چالش های زیست محیطی و اقتصادی به منطقه   مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: خشک شدن تالاب ها علاوه بر این که منجر به تعطیل شدن فعالیت های اقتصادی وابسته به آن می شود، کانون های گرد و غبار را نیز فعال می کند، به نحوی که چالش های زیست محیطی و اقتصادی بیشتری بر منطقه تحمیل می شود.   وی خاطرنشان کرد: اگر بارش ها در ادامه سال زراعی به حالت نرمال برنگردد، احتمال آبگیری تالاب هامون بسیار ضعیف خواهد بود، همین موضوع سبب افزایش شدت و تعداد روزهای گرد و غباری می شود که در صورت فراهم بودن آب برای کشاورزی، بیلان کاری این بخش را نیز کاهش می  دهد، چراکه گرد و غبار و شن های روان که با باد جابه جا می شود، به محصولات کشاورزی آسیب های جدی می زند.   حیدری اضافه کرد: از سوی دیگر صنعت گردشگری نیز آسیب می بیند، چراکه هم ظرفیت های طبیعی گردشگری مانند تالاب هارا نداریم و هم شرایط جوی یک عامل بازدارنده می شود.   سیاست بی نتیجه توزیع آب برای کنترل ریزگردها   وی کنترل ریزگردها در تالاب هامون را مهمترین اقدام برای کاهش آسیب های ناشی از وزش بادهای 120 روزه برشمرد و گفت: به نظر می رسد سیاست توزیع آب در تالاب‌ها برای کنترل ریزگردها تاکنون نتیجه قابل انتظاری نداشته است.    عضو ستاد مدیریت بحران سیستان و بلوچستان افزود: حفظ نزولات جوی در موقعیت جغرافیایی که این استان قرار گرفته، یک اقدام استراتژیک بوده، چراکه داده‌های بلند مدت ما نشان می‌دهد یک استان کم بارش و با تبخیر بالا داریم که مدیریت منابع آب در آن امری ضروری است.     گنجایش تالاب هامون 13 میلیارد مترمکعب؛ حق آبه 60 میلیون مترمکعب   وحید پورمردان، مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان در این باره بیان کرد: وقتی در کشور از 820 میلیون مترمکعب صحبت می شود اظهار می کنند که حق آبه تالاب هامون است، ولی هر سال فقط 60 میلیون مترمکعب حق آبه رسمی از وزارت نیرو برای این تالاب داریم، در حالی که گنجایش آن حدود 13 میلیارد مترمکعب است.   وی با بیان این که متاسفانه درون کشور برای توزیع حق آبه مشکل داریم، ادامه داد: قرارداد 820 میلیون مترمکعب حق آبه در سال 1351 منعقد شده، آن زمان هم آب و هوا خوب بوده، هم دایکی وجود نداشته، شرایط اقلیم مناسب و کشاورزی در دو سمت برقرار بوده کسی به یاد محیط زیست نبوده و کسی فکر نمی کرده، بنابراین حق آبه ای برای تالاب هامون در نظر گرفته نشده است.   این مقام مسئول افزود: از طریق وزارت امور خارجه برای تالاب هامون حق آبه مجزایی باید پیگیری شود، در حمایت سازمان های بین المللی نیاز آبی این تالاب اعلام شود، به دلیل بین المللی بودن تالاب، افغانستان ملزم به پرداخت آن است.   وی تاکید کرد: 820 میلیون مترمکعب حق آبه ایران از هیرمند را هیچ کس نباید به محیط زیست شیفت دهد، چراکه برای این حوزه نیست که البته تحقق آن نیاز به دیپلماسی و پیگیری وزارت امور خارجه دارد.     عدم تخصیص حق آبه جازموریان از سوی وزارت نیرو   پورمردان در خصوص تالاب جازموریان هم بیان کرد: اما این تالاب در ایران واقع شده و حوضه های آبریز آن در کشور است، عدم تخصیص حق آبه جازموریان در سیستان و بلوچستان فوق العاده عجیب است و جای سوال بزرگی دارد که انتظار می رود وزارت نیرو این حق آبه را تخصیص دهد.   وی با بیان این که حق آبه این تالاب چندین مرحله از طریق مکاتبه با وزارت نیرو  پیگیری شده است، گفت: 49 درصد تالاب جازموریان در سیستان و بلوچستان و 51 درصد آن در کرمان واقع شده و موضوع مورد اهمیت برای سیستان و بلوچستان این است که در پایین دست این تالاب سدهایی واقع شده که بر روی اقلیم این خطه اثر منفی و نامطلوبی می گذارد.   به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان، بر روی رودخانه هایی که به صورت دائمی در جازموریان جریان داشت و در پایین دست موجب کنترل کانون های گرد و غبار و از سویی رونق کشاورزی و تولید مردم سیستان و بلوچستان می شد، سدسازی هایی انجام شده اما موضوع حق آبه زیست محیطی و دیگر حق آبه هایی که در هر سدی عرف است، دیده نشده و تخصیص نیافته است.   انتهای پیام/