پایگاه خبری تحلیلی عصر هامون 20 فروردين 1398 ساعت 7:56 https://www.asrehamoon.ir/news/110376/محرومیت-روستا-هنر-دستان-زنان-بلوچ-رنگ-می-بازد-ظرفیت-مغفول-مانده-سوزن-دوزی-روستاهای-چابهار -------------------------------------------------- عنوان : محرومیت روستا با هنر دستان زنان بلوچ رنگ می بازد/ ظرفیت مغفول مانده هنر سوزن دوزی در روستاهای چابهار -------------------------------------------------- هنر سوزن‌دوزی که یکی از هنرهای تاریخی و فاخر دست زنان بلوچ به شمار می‌رود و ترسیم کننده نقشه راه مد و لباس ایرانی است و در صورت شناساندن آن، این قابلیت را دارد که نقشه راه مد و لباس بازارهای جهانی شود. متن : به گزارش عصرهامون به نقل از چهاربهاران، سوزن دوزی یکی از زیباترین هنر های دستی زنان ایرانی است که خصوصا در منطقه سیستان و بلوچستان، توسط زنان هنرمند بلوچی برای زینت دادن به پارچه ها استفاده می شود این هنر زیبا با ترسیم نقش هایی هنرمندانه با سوزن روی پارچه های ساده و با هنر زنان بلوچی نقش می بندد. قدمت این هنر و رواج آن در همه مناطق بلوچستان به حدی است که از آن به منزله هویت، موجودیت و شناسنامه فرهنگی این قوم یاد می‌شود. سوزن دوزی در منطقه بلوچستان که یادگار پیوند فرهنگ ایرانی با گذشته تاریخی و افسانه‌ای خود است، همواره با ظرافت و توانایی خارق‌العاده سرپنجه زنان بلوچ توسعه یافته و همچنان رواج دارد.   پیشینه سوزن دوزی سوزن دوزی این هنر پرجذبه را نمی توان به زمان خاصی اختصاص داد اما اگر بخواهیم زمان به فعلیت رسیدن آن را بررسی کنیم شاید در حدود 100 یا 200 سال پیش از ظهور اسلام و آمدن اسلام به ایران مربوط باشد که قومی به نام اسلاوها به ناحیه ای از بلوچستان آمده و در آنجا سکنی گزیدند. شاید نتوان سند دقیقی از تاریخچه هنر سوزن دوزی ارائه کرد اما در خصوص قدمت و معرفی هنر سوزن دوزی زنان بلوچ می توان به این بسنده کرد که در آثار کشف شده، بر روی سفال ها اشکالی هندسی مشابه نقوش دست زنان بلوچ دیده می شود و همچنین به اعتقاد برخی پژوهشگران و بر اساس شواهد موجود نقوش سوزن دوزی بلوچ قرابت و نزدیکی خاصی با نقوش سنگ نگاره های پیش از تاریخ دارد که همین قدمت سوزن دوزی باعث شده بر جذابیت و اعتبار این هنر رازآلود اضافه شود.   سوزن دوزی، هنر زن های بلوچ لال خاتون بلوچ معلم روستای صدیق زهی از توابع شهرستان چابهار در گفت و گو با خبرنگار چهاربهاران گفت: سوزن دوزی بلوچستان در زمره یکی از اصیل ترین و جالب ترین صنایع دستی کشور به حساب می آید و یکی از ظریف ترین هنرهای دستی ایران است که طی آن تمام یا قسمت اعظم پارچه از کوک وبخیه های رنگین پوشیده شده است. وی افزود: ذوق و خلاقیت زنان سوزن دوز به صورت طرحهای سنتی محلی بیانگر خصوصیات و ویژگیهای هر منطقه است و امروزه در میان صنایع هنری و سنتی کشور مرتبه و مقام بسیار والایی دارد.    سوزن دوز بلوچ با اشاره به اینکه نباید اجازه دهیم تولید صنایع دستی در روستاها فراموش و منسوخ شود بیان کرد: اين هنر ارزنده، سند هويت و بخشی از پیشینه و فرهنگ ما را نشان می دهد و پشتوانه ما زنان بلوچ است. بلوچ با اشاره به حمایت از کالای ایرانی و هنر دست زنان بلوچ ادامه داد: اگر سوزن‌دوزی در بین تمامی روستاهای استان رواج پیدا کند و خریدار داشته باشد، حداقل می توانیم این هنر زیبایش را به مناطق دیگر اعم از مناطق داخلی و خارجی نشان دهیم، اما قطعا برای ما بهتر است این معرفی بیشتر در داخل ایران صورت بگیرد.   وی با تاکید بر ضرورت آموزش به روستاییان گفت: علاوه براین باید شرایطی فراهم شود که روستاییان علاقه مند و مستعد بتوانند در زمینه تولید فعال شوند و از همه مسئولین درخواست داریم که از این هنر دست زن بلوچ در روستاهای کم برخوردار حمایت شود و شرایطی فراهم کنید تا از این طریق اقتصاد روستا تقویت شود.   هنر سوزن‌دوزی با ذات دختر بلوچ عجین شده است لال خاتون بلوچ تصریح کرد: بانوان روستای صدیق زهی با تشکیل گروهی بنام "ڈککوک در کنار سایر زنان هنرمند بلوچ تلاش می کنند تا با نخ و سوزن این هنر بجا مانده که اصالتا از فرهنگ چندین هزار ساله آنها دارد به دیگران معرفی کنند و همچنین با تهیه و فروش آنها علاوه بر کمک به مخارج زندگی خویش درصدی نیز از عواید فروش از این صنایع دستی صرف منافع جمعی روستا می شود.   وی گفت: زنان این منطقه واقعاً نیاز به این کار و حمایت دارند و در این منطقه هیچ درآمدی غیر از این کار برای آنها وجود ندارد و هیچ راه دیگری برای بروز و ظهور خویش و کسب درآمد ندارند فقط و فقط این هنر خدادادی زنان اینجاست که می‌تواند معیشتشان را تامین کند؛ هنری که از کودکی دختران اینجا با آن آشنا هستند.   هنر و اصالت ریشه در ذات مردم این خطه دارد  خدیجه جعفرزاد بانوی کارآفرین و موفق شهرستان چابهار در گفت و گو با خبرنگار چهاربهاران گفت: هنر و اصالت ریشه در ذات مردم این خطه دارد و با کمی آموزش با توجه به دانسته و علایقی که در صنایع دستی منطقه خود دارند توانسته و می توانند به راحتی برای خود اشتغال ایجاد کنند. وی با اشاره به کمبود سواد بازاریابی در بین کارجویان صنایع دستی در استان تاکید کرد: بزرگترین مشکلی که مردم بومی این استان در حیطه صنایع دستی با آن مواجه می باشند فقدان توانایی بازاریابی در کشور است و باید با هدایت به این سو در رونق اشتغال روستاییان کمک کرد. وی افزود: از هنر سوزن دوزی در گذشته فقط به عنوان زی آستین دوخت روی لباس بلوچی استفاده میشد اما امروز تبدیل به یک هنر کاربردی شده و بر روی بسیاری از وسایل به صورت تلفیقی کار می شود.  جعفرزاد افزود: اکنون در حال اشتغال و آموزش نیروهای چندین روستاهای محروم دشتیاری چابهار می باشم که این اشتغالزایی باعث شده تا خانواده هایی که از نبود درآمد زایی به علت نبود آب برای کشاورزی رنج می برند به این روش به اشتغال خانواده شأن کمک کنند.   وی گفت: از نمونه های سوزن دوزی، فراورده های تکمیلی نظیر: کیف، جای جوراب، کیف بغلی، کیف پول خرد، جلد عینک، جای کلید، جای دستمال کاغذی، دستمال سفره، شلوار، کت، مانتو، کراوات، پارچه، کفش، کمربند، کیف، آباژور، چکمه، شلیته، بلوز، کاپشن، جلد آلبوم، قاب عکس و … تهیه کرد.   وی ادامه داد: برخي از این بانوان روستایی که امروزه از اين صنعت به لحاظ معيشتي بهره مي گيرند، مقابل دشواري ها و طولاني بودن کار، دستمزد ناچيزي دريافت مي کنند. محبوبیت هنر سوزن دوز به دوستداران فرهنگ و هنر این بانوی کارآفرین شهرستان چابهار با اشاره به اینکه هنر سوزن دوزی توانسته محبوبیت خود را در میان مردم و دوستداران به فرهنگ و هنر ایجاد کند بیان کرد: این هنر باتوجه به عدم بازاریابی محصولات فقط در اختیار یه عده از قشر جامعه است و بدلیل محدودیت در عرضه این هنر، عموم مردم از دسترسی به این هنر اصیل محروم مانده اند. يکي از سوزن دوزان بلوچ در روستا در گفت و گو با خبرنگار ما از نقش و طرح روی لباس ها گفت: نقوش و طرح روی لباس های زن بلوچ، الهام گرفته از حیوانات و گیاهانی بوده که به‌مرور دست‌خوش تغییر و تحول شده و به‌صورت اشکالی هندسی ماندگار شدند.    میهن خواه ادامه داد: پوشش زنان بلوچ با آنکه بر اثر گذر زمان شاهد تغییراتی ظاهری بوده اما هیچگاه این تغییرات بنیادی و ریشه ای نبوده است چرا که این تغییر و تحول ها نتوانسته در اصل فرم لباس بلوچ و یا نقوش سوزن دوزی خللی ایجاد کند. وی با اظهار گله مندی درخصوص دلالان در بازار فروش محصولات گفت: دلالان محلي يک لباس زنانه بلوچي پرکار با پارچه مرغوب که دوختن آن سه تا چهار ماه به طول مي انجامد را مي خرند و آن را به دو یا سه برابر قيمت مي فروشند. وی افزود: مشتريان اين دلالان خانواده هاي مرفه هستند که اين نوع لباس را به قيمت بالايي خريداري مي کنند، در حالي که واسطه گران و دلالان لباس بلوچ دوزي مدعي اند که سود چنداني از دلالي عايد شان نمي شود.   واردات، بلای جان سوزن‌دوزی اصیل هنرمند سوزن دوز با اشاره به واردات این محصولات از کشورهای همسایه گفت: واردات بي رويه سوزن دوزي پاکستاني، هندي و افغاني که بيشتر آنها نيز صنعتي است و در بازار به وفور يافت مي شود، بازار صنايع دستي زنان اين منطقه را کساد کرده است.   در مجموع به نظر می رسد سوزن‌دوزی بلوچستان که یک سوزن‌دوزی فاخر و اصیل است پیش‌از آنکه نیاز به تجاری‌سازی و برندسازی داشته باشد، نیاز به ارزش‌گذاری فرهنگی و در زبانی ساده‌تر شناساندن آن دارد. انتهای پیام/