پایگاه خبری تحلیلی عصر هامون 1 آبان 1396 ساعت 8:02 https://www.asrehamoon.ir/news/99145/نظام-حقوقی-شال-مردم-داری-سیستان -------------------------------------------------- گزارشی از سنتی منحصر به فرد؛ عنوان : نظام حقوقی شال مردم داری در سیستان -------------------------------------------------- سیستان و بلوچستان سرشار از سنت های بکر و ناگفته ای است که با تحقیق درباره آن ها می توان به خرد و دانش مردم این دیار پی برد. متن : به گزارش عصرهامون به نقل از پایگاه خبری اوشیدا؛ قانوان های نانوشته بسیاری در این دیار وجود دارد که با نوشتن و شناساندن آن ها به دیگران می توان به آن ها رسمیت بخشید. شال مردمداری از جمله قانون های نانوشته ای است که در روزگاران نه چندان دور تاثیر به سزایی در رفع مشکلات حقوقی مردم داشته است و حتی در بعضی نقاط سیستان هنوز جایگاه خود را حفظ کرده است. منزلت محلی مهم ترین علت مقبولیت شال مردمداری عضو انجمن علمی توسعه روستایی ایران عنوان کرد: در گذشته هاي نه چندان دور، اختلافـات مردمی، اغلـب از طریـق قضاوت ریش سفیدان، بزرگان و رؤساي طوایف، حل و فصل می شد. عباس نورزایی به خبرنگار اوشیدا؛ گفت: در این شیوه، بیشـتر از آنکـه مهـم باشد چه کسی از چه قاعده یا قانونی تخلف کرده است از زاویه ی زیان و ضـرر وارده بـه شـخص مـدعی و کیفیـت جبران خسارات مدعی، نسبت به قضاوت و حل و فصل اختلافات اقـدام مـی شـد. وی افزود: علـت مقبولیتِ این نظام، منزلت محلی و به خصوص آشنایی کامل افرادی است که به قضاوت می پردازند، بنابراین برای بررسی و حل اختلاف، نشست هـاي مـردمداری برگزار می گردد که به آن «شال مردمداری» گفته می شود. شال مردمداری از احترام خاصی برای طرفین دعا برخوردار بود کارشناس ارشد توسعه روستایی بیان کرد: شال مردمداری، توسط بزرگان طوایف، ریش سفیدان و معتمـدین طوایف و بـا مشـارکت طـرفین دعوا و وابسـتگان آنها، برگزار می شد و این نشست، از احترام خاصی برای طرفین دعوا برخوردار می باشد. نورزایی با بیان اینکه این نظام حل اختلاف بومی، دارای نقـاط قـوتی از قبیل مشـارکت، اعتماد و ایجاد اخوت و برادری است، خاطرنشان کرد: سران طایفه و بزرگان قوم در حل این اختلافات، حضور دارند بنابراین در تأمین جرایم و پشتیبانی از اجرای تصمیمات متخذه در شال، مورد حمایت طوایف شرکت کننده در این دیوان مردمی، قرار می گیرند. وی با اشاره به مزیت اعتماد این نظام تصریح کرد: اعتماد مردم به معتمدان، باعث می شود تا طرفین دعوا، مسائل و مشکلات خود را صادقانه مطرح کنند، معتمدان نیز با گشـاده رویـی و بـا حفـظ اسـرار آنها، بدون نیاز به دستگاهی پیچیده برای اعتراف گیری و یا راستی آزمایی، سعی در حل اختلافات آنها را دارند. نورزایی در ادامه با بیان اینکه ایجاد اخوت و برادری ناشی از سرعت رسیدگی از دیگر مزایای شال مردمداری است، تاکید کرد: در صـورتی کـه اخـتلاف پـیش آمـده در اسرع وقت، حل نشود ممکن است مسائل دیگری را به وجود آورد که قابل جبران نباشد. عضو انجمن علمی اقتصاد کشاورزی آسیا و اقیانوسیه اضافه کرد: «شال مردمداری» سیستان، دارای ابعاد مختلف حقوقی است که طی قرون و اعصار در انواع اختلافات برای اقوام مختلف صرف نظر از نگرش ها، زبان، مذهب و جناح سیاسی مورد استفاده قرار گرفته و قوام یافته است و مقبول عامه ی مردم سیستان شده است. نورزایی اضافه کرد: با استقرار دستگاه های دیوانی نوین، این نظام، همچنان در حل اختلافاتی که حتی قوه ی قضائیه در آن مواجه با مشکل است، پویا و کارآ است و از توان لازم و کافی برخوردار است. وی در ادامه گفت: مرحوم حاج آقاجان قورزایی، یکی از معتمدین نامی معاصر و رافع اختلافات فراوانی از اقوام سیستان، به من می گفت: «پدر، این مردمداری سیستان، مثل قوانین دادگاه ها، ماده و تبصره دارد.» محققین رشته حقوق نسبت به جمع آوری اطلاعات درباره شال مردمداری اهتمام ورزند رتبه ی یک مشاوره ی توسعه  روستایی و کارشناس همکار سیرداپ گفت: نظام «شال مردمداری» سیستان، دارای چه سابقه ای است؟ مبانی نظام «شال مردمداری» سیستان، چیست و بر چه اصولی پی ریزی شده است؟ بر اساس این نظام، انواع جرم، انواع مجازات ها، ضمانت های اجرایی احکام صادره در «شال مردمداری» سیستان، کدامند؟ بزرگترین معتمدین و معروف ترین آنها در بکارگیری این نظام در ۱۰۰ سال اخیر، چه کسانی بوده اند و سئوالات دیگر که باید محققین رشته ی حقوق یا جامعه شناسی یا علاقمندان به دانش بومی سیستانیان، به صورت پژوهشی به آن پاسخ گویند. نورزایی در پایان خاطرنشان کرد: بدیهی است، این تحقیق و تدوین این نظام، کمک شایانی به قوه ی قضائیه خواهد نمود و ضروری است که مسئولین قوه ی قضائیه، محققینی را مورد حمایت مالی قرار دهند تا این مهم به سرانجام برسد و جامعه ی ما بتواند از مواهب آن بهره مند شود. انتهای پیام