با توجه به نامگذاري سال جاري و تاكيد مقام معظم رهبري در زمينه فرهنگ واهميت فرهنگ و نقش آن در كاهش آسيب هاي اجتماعي مي توان گفت در واقع مساله فرهنگ، امور گوناگون جامعه را شكل مي دهد.

بنابراين اگر سبك زندگي را بخشي از فرهنگ جامعه بدانيم با مفهومي ژرف مواجه ايم.بررسی و ریشه یابی انحرافات اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار است. انحرافات و مسایل اجتماعی، امنیت اجتماعی را سلب و مانعی برای رشد و توسعه جامعه محسوب می شود.
به طور کلی هر نوع رفتارشخصی در اجتماع ، متأثر از مجموعه ای از عوامل است که به طور طبیعی در طول زندگی سر راه وی قرار دارد و وی را به انجام عملی خاص وادار می کند. عوامل به وجود آورنده انحرافات و کجروی در جوامع مختلف یکسان نیست و مناطق از نظر نوع جرم، شدت و ضعف، تعداد، و نیز از نظر عوامل متفاوتند. این تفاوت ها را می توان در شهرها، روستاها و حتی در مناطق مختلف و محله های یک شهر مشاهده کرد.
استان سیستان و بلوچستان با حدود ۱۸۷٬۵۰۲ کیلومتر مربع وسعت که حدودا 11 درصد وسعت کشور را شامل میگردد و ۱۱۰۰ کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی با دریای عمان و دو و نیم میلیون جمعیت با تنوع خاص قومی و مذهبی ، سلسله عواملی همچون شرایط جغرافیایی، اقلیمی و بعضا قهر طبیعت و پراکندگی ، وضعیت اجتماعی، اقتصادی، مرز و تاثیر همسایگان مرزی ، بیکاری ، عدم وجود زیرساختهای اقتصادی ، مسایل تربیتی، شغلی و طرز فکر و نگرش ها ، عدم طراحی مناسب فرهنگی و توجه به ذائقه بومی و بافت درونی مردم ، تعصبات بیجا و احساسات آنی و زودگذز و بسیاری عوامل دیگر در بروز ناهنجاری ها موثر بوده است .
در استان متنوع سیستان و بلوچستان با رویکردهای مختلف فرهنگی و خرده فرهنگ های موجودش ، هر چقدر هم که سهم عوامل مذکور بالا را در اسیبهای اجتماعی و فرهنگی پررنگ در نظر بگیریم و بررسی عوامل مذکور را به مجالی دیگر بسپریم نباید از غفلت نخبگان ، طراحان و مهندسان فرهنگی استان در گذشته ان هم نه در یک دوره بلکه غفلتی طولانی غافل شویم .
از مهمترین عوامل و دلایلی که برای آسیبهای اجتماعی استان میتوان بر شمرد، عدم وجود برنامه‌ریزی درست در حوزه‌ی فعالیتهای فرهنگی بوده است . به نظر میرسد نهادها، دست‌اندرکاران و مدیران فرهنگی، که در این زمینه مشغول فعالیت بوده اند در عین علاقه و شاید تلاش های پراکنده برای ارتقای شاخصهای اجتماعی و فرهنگی در جهت توسعه و کاهش اسیبهای جدی امنیتی ، از یک برنامه‌ی مدون و نقشه‌ی راه برای نیل به اهداف پیش رو برخوردار نبوده اند . متاسفانه این عدم برنامه‌ریزی در بلندمدت ریشه‌ی حرکت‌های اصیل فرهنگی و اجتماعی را خشکانده است و اجازه‌ی بارور شدن و رشد حرکتهای فرهنگی خلاقانه را نیز کند نموده است .
باید توجه نمود کم‌رنگ شدن روح فرهنگ در جامعه میتواند زمینه‌ساز رشد و بروز آسیبهای گوناگون اجتماعی باشد. داشتن برنامههای هدفمند و عملی در مباحث فرهنگی ( که بارها و موکدا رهبر معظم انقلاب ان را از جامعه مطالبه نموده اند ) چشم‌انداز روشنی در جامعه ترسیم خواهد کرد.

در صورت وجود یک برنامه‌ی مشخص در پیشروی تمامی نهادها و دستگاههای استان در حرکت هماهنگ با سیاستهای کلان فرهنگی و اجتماعی دولت در سال اقتصاد و فرهنگ به منظور رسیدن به یک نقطه‌ی از پیش تعیین شده در تمام زمینه‌ها به ویژه مباحث فرهنگی، روحیه‌ی حرکت و تکاپو در جامعه تزریق میشود و این حرکت هماهنگ میتواند در کاهش آسیبهای اجتماعی و در نهایت رشد شاخصهای توسعه یافتگی و امنیتی تأثیر داشته باشد.
علی رغم کمبود فضاهای فرهنگی از جله سینما و فرهنگسرا و موزه و .. در سطح استان پهناورمان اما در صورت استفاده‌ی صحیح و با حداکثر ظرفیت از همین فضاهای فرهنگی موجود در سطح استان، میتوان از ایجاد بسیاری از آسیبهای اجتماعی جلوگیری نمود.
شأن فرهنگ اقتضای آن را دارد که با جدیت و به‌عنوان یک بخش اولویت دار بالاخص در مناطق مرزی بدان نگریسته شود و از سویی اهمیت فرهنگ و تأثیر قابل توجه آن بر سایر بخشها حکم می‌کند که شأن آن را در حد یک کار تشریفاتی، موسمی و مناسبتی نبینیم و دقت داشته باشیم به روابط ریاضی مستقیم بین فرهنگ و اجتماع از یک سو و امنیت و سیاست از سوی دیگر .
با اعتقاد به اصل پیشگیری بهتر از درمان باید اذعان داشت ، پیشگیری فرایندی است که باید برنامه و ابزار قابل اعتماد و استواری داشته باشد، یکی از این ابزارها رسانه‌ها هستند، رسانه‌های تصویری و نوشتاری و فضای مجازی در سطح استان می‌توانند نقش قابل توجهی در پیشگیری از آن داشته باشند، انتقال آموزه‌های فرهنگی ، کالبد شکافی حوادث در کنار بیان اخبار آنها و نشان دادن راهکارهای تربیتی و استفاده از ظرفیت نخبگان و معتمدین برای ایجاد بسترهای مقابله با این آسیب‌ها یکی از نقش‌های اساسی رسانه‌ها است.
به نظر میرسد با تقویت برنامه‌های مبتنی بر نشاط اجتماعی و امید ، تقویت هماهنگی بخش‌های مختلف دولت در راستای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
در استان ، فضازدایی در حوزه آسیب اجتماعی از طریق توسعه رویکرد مداخلات روانی- اجتماعی قبل از مداخلات قضایی- انتظامی - توجه کافی به هویت فرهنگی افراد- توسعه رویکرد اجتماعی به آسیب اجتماعی به‌جای رویکرد سیاسی و امنیتی- تقویت و توسعه مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در کنترل آسیب‌های اجتماعی و... میتواند در تعدیل اسیبهای اجتماعی و به سمت کاهش ان حرکت نمود.
انتهای پیام/