سیستان و بلوچستان در انتظار فصلی نو

وبلاگ فارسی ایرانی نوشت :

باوجود رشد و توسعه اقتصادی استان در برخی زمینه ها، شاخص های توسعه نیافتگی
در بخش های صنایع و معادن، کشاورزی، صنایع دریایی، شیلات، تجارت در مناطق مرزی
و ایجاد مناطق آزاد به عنوان مشکلات و دشواری های اصلی منطقه همچنان دیده می شود …
بر پایه ی گزارش پژوهشگر گروه نظرسنجی خبرگزاری جمهوری اسلامی، جذاب بودن استان سیستان و بلوچستان در سبک زندگی، آداب و رسوم، فرهنگ دیرپا، تاریخ ریشه دار و طبیعت گوناگون (متنوع) آن است. این جذابیت در اقلیم و جغرافیا، تولیدات هنری، انواع لباس های بلوچی، سوزن دوزی، سکه دوزی، سفالگری، جواهر سازی، گلیم و حصیر بافی متبلور شده و در بازارهای معروف این استان مشاهده می شود.
استان سیستان و بلوچستان از شرایط خاص ارتباطی بهره مند است به طوری که با پاکستان و افغانستان افزون بر یک هزار و صد کیلومتر مرز خاکی مشترک دارد. هم چنین داشتن مرز آبی ۳۰۰ کیلومتری با دریای عمان و قرار گرفتن در موقعیت ترانزیتی و راهبردی با بهره گیری از بندر اقیانوسی چابهار برای دسترسی به آب های آزاد، اهمیت سیستان و بلوچستان در شرق و جنوب شرقی ایران را به لحاظ جغرافیای سیاسی (ژئو پلتیک) و جغرافیای راهبردی (ژئو استراتژیک) دو چندان کرده است.
این موقعیت مهم و منحصر به فرد، استان سیستان و بلوچستان را از دیگر استان های کشور متمایز کرده است. توسعه ی خط ریلی در استان یاد شده نیز نوید بخش فراهم شدن زمینه ی سرمایه گذاری و ارتباط بیشتر با کشورهای عربی، آسیایی و کشورهای همسایه است.
وجه بارز استان سیستان و بلوچستان را می توان در همزیستی دوستانه و مسالمت آمیز مسلمانان شیعه و سنی آشکارا مشاهده کرد. مسجدها و محفل های مذهبی اهل سنت در چارچوب سیاست های مشخص و مقرر فعال است. پخش اذان نماز به ویژه در وقت های پنجگانه نماز اهل سنت بیانگر وجود روحیه ی مدارا و همکاری (تعامل) مذهبی و فرهنگی پیروان مذاهب شیعه و سنی و همراهی آنان در زمینه های حقوقی و دینی است.
**دشواری های پیش روی توسعه و شکوفایی استان
بهره مندی استان سیستان و بلوچستان از نعمت های طبیعی و اقلیمی و ظرفیت های اقتصادی همراه با مردمانی خونگرم و صبور مانع از آن نشده که این قطعه از سرزمین ایران طعم محرومیت و فقر را تجربه نکند.
باوجود رشد و توسعه اقتصادی استان در برخی زمینه ها، شاخص های توسعه نیافتگی در بخش های صنایع و معادن، کشاورزی، صنایع دریایی، شیلات، تجارت در مناطق مرزی و ایجاد مناطق آزاد به عنوان مشکلات و دشواری های اصلی منطقه همچنان دیده می شود.
خاک های فشرده استان سیستان و بلوچستان ذخیره های بزرگی (عظیمی) از معادن و فلزات گران بها همچون سرب، روی، منگنز، قلع، طلا، نقره، کرومیت و تنگستن را در خود جای داده اند که به دلیل نبود ساختارهای زیربنایی و تجهیزات لازم و همچنین کمبود نیروی انسانی ماهر و فقدان سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، استفاده مطلوبی از آن ها نمی شود.
مشکل های زیست محیطی، فقر، بیکاری، مرگ و میر کودکان و سوء تغذیه درمیان ساکنان برخی شهرها و روستاهای استان دیده می شود. شاخص های محرومیت همچون پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی، بالا بودن میزان بیسوادی و نرخ مرگ و میر مادران و فرزندان، وجود افراد بی شناسنامه، پایین بودن سطح بهداشت غذایی و کمبود «مایحتاج اولیه» زندگی، وجود مدارس کپری، محروم بودن از گاز شهری از دیگر مشکل های این استان است که به بررسی و توجه، نیاز دارد.
وزش بادهای موسمی جنوب، خشک شدن هامون به عنوان بزرگترین دریاچه آبی شیرین جهان، بادهای ۱۲۰ روزه که از آغاز تا پایان تابستان می وزد و در خشکی هوا تاثیر زیادی دارد از مهم ترین مشکل های زیست محیطی استان سیستان و بلوچستان است. ظرف سال های گذشته با کم شدن بارش ها و خشک شدن تالاب ها و رودخانه ها و توفان مداوم شن و ماسه، بخشی از مردم این استان را به مهاجرت و رها کردن شغل کشاورزی و کشتزارها و نیز رها کردن شغل دامپروری مجبور کرده است.
شماری از مردم روستاها و شهرهای استان که بیشتر به کار کشاورزی، دامداری، صیادی و شکار مشغول بوده اند برای یافتن کار ناگزیر شده اند دیار خود را ترک و به شهرها و استان های دیگر یا حتی کشورهای همسایه مهاجرت کنند. از این رو، مهاجرت جمعیت یکی از نگرانی های عمده ی ساکنان استان سیستان و بلوچستان و یکی از موانع توسعه ی این استان است.
طرح مشکل زیست محیطی و معضل ناشی از خشکسالی و کم آبی منطقه و پیامدهای آن، ضرورت توجه مسوولان و دست اندر کاران محیط زیست به احیای رودخانه ی هیرمند و دریاچه ی هامون و احیای صنعت کشاورزی و دامپروری در سیستان و بلوچستان را دو چندان می کند. هر چند گام های موثری در این زمینه برداشته شده اما کافی نیست.
در کنار شرایط خاص اقلیمی و طبیعی، مشکل های اقتصادی و اجتماعی نیز در سطح استان دیده می شود که بسیاری از مردم نسبت به آن گلایه مندند؛ مشکل هایی که در لایه های پنهان ذهن شهروندان سیستان و بلوچستان نقش بسته و آنان در گفت و گو های دوستانه، با پژوهشگر ایرنا در میان گذاشته اند و خواسته های خویش را مطرح کرده اند.
** خواسته های (مطالبات) اقتصادی و اجتماعی
- تورم، گرانی و بیکاری مهمترین نگرانی و دغدغه ی مردم استان است. درخواست آنان، اشتغال و استخدام جوانان در بخش های دولتی و خصوصی است. بیشتر خانواده ها چند فرزند تحصیل کرده بیکار دارند و این امر مشکل های فراوان برای خانواده ها به وجود آورده است.
- بسیاری از مردم از پس ِ هزینه های زندگی بر نمی آیند و با کمک وجوه دریافتی از کمیته ی امداد و مبالغ یارانه ها می توانند مخارج زندگی را تامین کنند. شماری از آنان هیچ درآمدی غیر از یارانه نداشته و درخواست افزایش مبلغ یارانه و سبد کالا را مطرح کرده اند.
- درخواست آزاد سازی تجارت در بازارچه های مرزی و برداشتن ممنوع بودن داد و ستد کالا در مناطق مرزی به عنوان مهم ترین راهکار برای برون رفت از بیکاری از طرف شهروندان ساکن در استان سیستان و بلوچستان پیشنهاد شده است.
- درخواست و پیشنهاد دیگر آنان این است که در مناطق مرزی و نقاط دور افتاده ی استان با راه اندازی و ایجاد نظام (سیستم) بانکی الکترونیکی، معضل جابجایی پول حل شود.
- چهره ی فقر در حاشیه ی برخی شهرها و نقاط محروم استان زدوده شود و زمینه های مهاجرت به استان های دیگر از میان برود.
- رییس جمهوری و دیگر مسوولان کشور دیدار حضوری با مردم داشته باشند.
- طرح (پروژه) های عمرانی که از سال های پیش آغاز شده، به پایان برسد. یکی از گلایه های مردم عملی نشدن وعده های مسوولان در گذشته بوده است. از این رو دولت یازدهم وعده هایی را که مطرح می کند و در رسانه ها بازتاب می یابد به فراموشی نسپارد.
- برای رفع مشکل ریزگردها و آلودگی هوا و اتخاذ راهکاری برای جلوگیری از توفان شن که در بیشتر روزهای سال موجب آزار مردم سیستان و بلوچستان است، گام هایی برداشته و تدابیری اندیشیده شود.
- حق آبه دریاچه ی هامون و رسیدگی به رود هیرمند پیگیری و احیا شود.
- امنیت اجتماعی و سیاسی در سراسر استان تقویت شود.
- یکی دیگر از اقدام های مورد نیاز، ساخت (احداث) جاده های استاندارد و ترمیم نظام (سیستم) حمل و نقل بین شهری است. با توجه به دوری (بُعد) مسافت میان شهرهای استان ایجاد و اصلاح ساختار حمل و نقل می تواند بار سنگینی از دوش مردم بردارد و تعامل مردم را راحت تر و ارزان تر کند. بار فرهنگی این امر نتایج مثبت تری برای ارتباطات مردم و فراهم کردن زمینه های اشتغال و اقتصاد فعال استان در بر دارد.
** خواست های(مطالبات) بهداشتی و فرهنگی
- وضع بهداشت و درمان در استان سیستان و بلوچستان به ویژه جنوب این منطقه، مناسب نیست. کمبود امکانات پزشکی و نبود پزشکان متخصص یکی از دغدغه های اصلی مردم است و اغلب پزشکان شاغل، دوره ی طرح خود را می گذرانند و مردم را درمان می کنند.
این امر در کنار هزینه های زیاد درمان و در برخی موارد نتیجه نگرفتن از معالجات باعث ناراحتی و نگرانی مردم شده است. از این رو شماری از آنان ، به ناچار، به شهرهای دیگر از جمله تهران سفر می کنند. برخی دیگر نیز به دلیل مشکلات مالی، بیماری را به حال خود رها کرده و درد را تحمل می کنند.
- آپارتمان نشینی در شهرهای سیستان و بلوچستان با فرهنگ سنتی و قبیله ای، معضل های فراوانی را برای مردم به خصوص ساکنان بومی آن به وجود آورده است.
- امکانات فرهنگی و ورزشی در سطوح مختلف از جمله مکان های تفریحی برای جوانان، سینما، کتابخانه، فرهنگسرا، ورزشگاه و سالن های ورزشی به ویژه برای بانوان، بسیار محدود است. البته چند سالن با امکانات کم در سطح شهر زاهدان وجود دارد که پاسخگوی نیاز مردم نیست.
- مسایل فرهنگی در استان به توجه فوری و بنیادی از طرف مسوولان نیاز دارد. ساخت (احداث) مکان های تفریحی و ورزشی در شهرها و روستاها و همچنین توجه به امور مربوط به بانوان از دیگر مطالبات فرهنگی شهروندان استان سیستان و بلوچستان است.

** جمع بندی

استان سیستان و بلوچستان یکی از پهناورترین استان های ایران با توجه به شرایط اقلیمی، ترانزیتی، بازرگانی، کشاورزی و همچنین جاذبه های تاریخی و طبیعی دارای ظرفیت های بالقوه و حرکت رو به سمت توسعه و پیشرفت است.

اقدام های صورت گرفته در دولت های پیشین تاکنون توانسته گره هایی از مشکلات مردم را باز کند اما هنوز معضل های جدی در استان وجود دارد که نیازمند مدیریت و برنامه ریزی اصولی برای بهره مندی و کارآیی بالاتر است.

هر چند چشم انداز رشد و توسعه در استان سیستان و بلوچستان با تدابیر ویژه ای که دولت یازدهم و مسوولان کشور برای برون رفت از شرایط کنونی این استان در نظر گرفته اند، مثبت است اما لزوم «تغییر چهره ی این استان و ضرورت توسعه ی آن» آن گونه که « حسن روحانی» رییس جمهوری در سفر دیروز سه شنبه بیست و ششم فروردین به زاهدان مطرح کرد، مستلزم برنامه ریزی اصولی با تکیه بر شناخت مسایل بومی و زیستی منطقه و شناسایی بسترها و زمینه های بروز آسیب های سیاسی و اجتماعی با مطالعه ی واقعیت های اقتصادی و فرهنگی جامعه ی متکثر سیستان و بلوچستان است.

رییس جمهوری با تاکید بر این که دولت یازدهم مصمم است فضای مناسب برای کار، تلاش و سرمایه گذاری در این استان ایجاد کند، گفت: تمهیداتی که دولت باید در راستای توسعه استان انجام دهد، حمایت و ایجاد شرایط مناسب برای سرمایه گذاری ها در مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان است.

حسن روحانی در نشست توسعه و سرمایه گذاران سیستان و بلوچستان با ابراز خرسندی از حضور فعال کارآفرینان و سرمایه گذاران در این استان اظهار امیدواری کرد سیستان و بلوچستان که تا امروز به عنوان استانی محروم شناخته شده است از فردا استانی باشد که به سمت توسعه و شکوفایی حرکت می کند و در آینده استانی باشد که از لحاظ توسعه اقتصادی هم پای توسعه فرهنگی و معنوی مردم این استان قرار گیرد.

روحانی با اشاره به این که دولت باید از سرمایه گذاری ها و ایجاد شرایط مناسب در مناطق مختلف کشور حمایت کند، خاطر نشان کرد: ظرفیت های فراوانی در استان سیستان و بلوچستان در بخش های گوناگون از جمله کشاورزی و منابع معدنی وجود دارد که باید اقدام های لازم در راستای بهره برداری از آنها صورت گیرد و در کنار آن صنایع جانبی نیز ایجاد شود.

انتظارها، نیازها و درخواست های مردم سیستان و بلوچستان به تناسب محیط زندگی و مشکلاتی که به طور مستقیم با آن درگیر هستند، منطقی و اصولی است و توجه به این مسایل از طرف مسوولان دولتی، چه در مرکز و چه در سطح استان، وظیفه ی اسلامی، ملی و انسانی است.
انتهای پیام/5269 https://www.asrehamoon.ir/vdci5qaw.t1azp2bcct.html