صنعت در هر کشور به عنوان کلید حل مشکل بیکاری محسوب می شود اما در استان سیستان و بلوچستان هیچگاه به اشتغالزایی از طریق توسعه فعالیت های صنعتی توجه نشده است و تعداد اندکی واحد صنعتی در نقاط مختلف استان دایر است.
به گزارش خبرنگار سرویس اجتماعی عصر هامون، در بهار 1393 کمترین شغل صنعتی ایجاد شده مربوط به استان هرمزگان با تنها 30 شغل بوده است، ضمن اینکه استانهای بوشهر با 70 شغل، سیستان و بلوچستان با 73 شغل، خراسان جنوبی با 74 شغل و کرمانشاه با 79 شغل ردههای بعدی را خود اختصاص دادند. آخرین آمار از وضعیت اشتغال و تحرک اقتصادی در سیستان و بلوچستان نگرانکننده است. این در حالی است که میان آمار رسمی بیکاری مسئولان با واقعیت میدانی تفاوتهای جدی وجود دارد.
صنعت استان در صورت داشتن بستر مناسب، امکان رشد دارد صنعت این استان از جمله بخشهایی است که در صورت آماده شدن شرایط زیربنائی ، تجهیز نیروی انسانی و تحولات اقتصادی و اجتماعی ، امکان رشد آن می باشد . ایجاد پیوند این بخش و سایر بخشها موجب پیشرفت صنایع دریایی و شیلاتی استان شده است . استراتژی توسعه زیربنایی بخش صنعت موجب ایجاد 11 شهرک صنعتی با 37 هزار و 507 هکتار در منطقه شده است . موقعیت خاص این استان به لحاظ همجواری با کشورهای افغانستان و پاکستان با وجود منطقه آزاد تجاری ، صنعتی چابهار از جمله مؤلفه های مهم استان برای ایجاد واحدهای صنعتی و معدنی است. به طور کلی این استان از استعدادهای صنعتی و معدنی بالقوه ای برخوردار است که باید با اتخاذ تدابیر لازم و برنامه ریزی صحیح این قابلیتهابالفعل درآیند وبا اعطاء تسهیلات لازم به متقاضیان احداث واحدهای صنعتی و معدنی ، زمینه توسعه این واحدها را در استان فراهم آورد که ضرورت دارد مسئولین توجه بیشتری به بهره گیری از توانمندیهای صنعتی و معدنی این استان نمایند و زمینه سرمایه گذاری بخش خصوصی را افزایش دهند. توسعه یکی از مفاهیم جاری و پر مصرف است؛ از مطالب روزنامهها و نشریهها گرفته تا متون سیاسی، اداری و علمی، از محاورات روزمره تا مناظرههای سیاسی و فرهنگی همه و همه به این مفهوم ارجاع میدهند. بارها و بارها واژه توسعه مورد استفاده و استناد قرار میگیرد، بی آنکه گویندگان و یا نویسندگان توافق روشنی درباره مفهوم داشته باشند.
بیکاری گریبان گیر جوانان استان سیستان و بلوچستان است اقتصاد توسعه، به عنوان بخشی از علم اقتصاد، جامعهشناسی توسعه نیز به عنوان حوزهای از جامعهشناسی، مردمشناسی، علوم سیاسی و مدیریت و غیره از جمله علومی هستند که هر یک موضوع و مفهوم توسعه را به نوعی و از منظری مورد توجه قرار میدهند. در هر یک از دانشها و علومی که نام برده شد نظریههای گوناگونی درباره توسعه ارایه و نظریههای رقیب به موازات یکدیگر و گاه در مقابل یکدیگر ظاهر شدهاند اما در تمامی این تلاشهای نظری از نظریههای کلاسیک تا تئوریهای پست مدرن، آنچه مطمح نظر بوده بهبود سطح زندگی و کاهش رنجها و آلام مردم است استان سیستان و بلوچستان با جمعیتی بالغ بر دو میلیون و پانصد هزار نفر در جنوب شرقی کشور واقع شده است و بیکاری از عمده مشکلات گریبان گیر جوانان استان است. در حالی که سیستان و بلوچستان یک یازدهم از مساحت ایران را در بر گرفته و از ظرفیتها و پتانسیلهای خوبی در صنعت گردشگری، معادن سنگ و کشاورزی برخوردار است، از منظر شاخصهای توسعه در قیاس با سایر استانها در رتبه ۲۸ یا پایینتر قرار میگیرد. صنعت در هر کشور به عنوان کلید حل مشکل بیکاری محسوب می شود اما در استان سیستان و بلوچستان هیچگاه به اشتغالزایی از طریق توسعه فعالیت های صنعتی توجه نشده است و تعداد اندکی واحد صنعتی در نقاط مختلف استان دایر است که جوابگوی اشتغالزایی خیل عظیم جوانان جویای کار نیست.
جوانان بلوچ برای درآمد 100یا200 هزار تومان اسلحه به دوش می گیرند محمدرضا پشنگ ریگی نماینده خاش در مجلس با اشاره به وضعیت اشتغال استان اظهار داشت : صنعت در استان سیستان و بلوچستان رونقی ندارد و جوانان این استان عمدتا بیکارند به گونهای که نرخ بیکاری در سیستان و بلوچستان بیش از ۴۰ درصد است. وی با اشاره به بیش از ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی سیستان و بلوچستان با دریای عمان و وجود منطقه آزاد چابهار در این استان تاکید کرد تا به امروز برای اشتغالزایی در سیستان و بلوچستان کار قابل توجهی صورت نگرفته است تا به شاخصهای استاندارد در این رابطه نزدیک شویم. به گفته پشنگ ریگی، جوانان بلوچ برای درآمد ماهانه ۱۰۰ یا ۲۰۰ هزار تومان اسلحه به دوش میگیرند و در مشاغل کاذب همانند قاچاق کالا و سایر فعالیتهای غیر قانونی مشغول به کار میشوند، بنابراین اسامی آنها به لیست اشرار میرود و راه بازگشتی ندارند در حالی که اگر دولت زمینه را برای اشتغال آنان با حداقل حقوق فراهم کند، این معضل به خودی خود حل میشود.
سهم سیستان و بلوچستان در تولید اقتصادی کشور کمتر از یک درصد است محمد شهیکیتاش، مدرس دانشگاه و دانش آموخته رشته اقتصاد اظهار کرد: سیستان و بلوچستان در بیشتر متغیرها و شاخصهای کلان کشوری وضعیت نامناسبی دارد. این استان در شاخصهایی همچون ارزش افزوده، پسانداز، تولید ناخالص استانی، صنعت و سایر آمارهای اقتصادی سهمی کمتر از یک درصد را در کشور دارد. وی با شکننده ارزیابی کردن سند آمایش سرزمینی سیستان و بلوچستان گفت: از آنجا که این سند در دست بازنگری است باید برخی اولویتهای آن مورد تجدیدنظر قرار گیرد. مثلا اگرچه این استان در بخشهای تجارت و ترانزیت از مزیت نسبی برخوردار است اما باید به سمت و سوی فرصتهای پایدارتر همچون خدمات و گردشگری تغییر جهت داده و به آنها اولویت بیشتری داد.
وعده بزرگ دولت برای اشتغالزایی صنعتی مشکلات مربوط به صنعت استان و عدم تحرک آن در صورتی دغدغه مردم استان است که مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران در تازهترین اظهارات خود وعده بزرگی داد: احیای 200 هزار شغل در بخش صنعت کشور. سیدمحمدعلی سیدابریشمی در این خصوص گفت: دولت یازدهم برای احیای 200 هزار شغل در بخش صنعت با استفاده از تسهیلات بانکی برنامه ریزی کرده است. به گفته وی قرار است 200 هزار شغل در بخش صنعت با استفاده از 10 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی احیا شوند. این اظهارات مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی در صورتی بیان می شود که جوانان استان سیستان و بلوچستان مدت هاست چشم به وعده های دولت های مختلف دوخته اند اما تا کنون تغییری در صنعت استان و اشتغالزایی جوانان جویای کار مشاهده نشده است.
با وجود مدیران اقتصادی ناکارمد در مسند کار که در چند سال گذشته جز ارایه امار غیر واقعی اشتغال استان را به قهقرا برده اند انتظار کاهش بیکاری استان خیالی بیش نیست.