موزه؛ دروازه ای برای ورود به تمدن گذشته/ وقتی غفلت، حسرت نمایش آثار باستانی را بر دل می نشاند

به گزارش عصرهامون؛ موزه را می توان یکی از مهم ترین مکان ها دانست که بشر برای حفظ دستاوردهای تاریخی از آن استفاده می کند و ساختمانی عمومی است که آثار هنری در آن نگهداری می شود.

موزه به حفظ شناسنامه بشر و تقویت حافظه جمعی کمک می‌کند و در نتیجه، به صورت رکن عمده ای از تاریخ در می آید که می تواند بسیاری از مفاهیم و دانش گذشتگان را به دوران کنونی منتقل کند.

بر مبنای تعریفی كه "ایكوم" ارائه می دهد؛ موزه عبارت است از مكان گردآوری، نگهداری، مطالعه، بررسی كردن و به نمایش گذاشتن نعمت های فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش، پژوهش و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنها.

بسیاری از کشورهای جهان با احداث موزه های تخصص مختلف زمینه را برای معرفی و انتقال تاریخ و تمدن خود راهم می کنند، این در حالی است که برخی از آن ها تمدن و پیشینه تاریخی چندانی هم ندارند، اما با بزرگنمایی هر آنچه دارند خود را در زمره کشورهای دارای تمدن معرفی می کنند.

کشورمان ایران و پهناورترین استان آن دارای تمدنی قدیمی است، در سیستان و بلوچستان قدمت تمدن هایی همچون شهر سوخته به پنج هزار سال پیش می
رسد و دستاوردهای زیادی داشته که تنها گوشه ای از آن ها کشف شده و دانش مردمان آن روزها را به ما نشان داده است.
بر این اساس انتقال دستاوردها به مردم و آشنایی با آن ها می تواند از طریق موزه صورت گیرد و لازم است نگاه نسبت به موزه ها، توسعه آن ها و افزایش انواع تخصصی بهبود یاید.

افتتاح اولین موزه سیستان و بلوچستان در سال ۸۵

محمدعلی ابراهیمی، رئیس گروه سرمایه گذاری و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان در این زمینه به خبرنگار ما بیان کرد: سیستان و بلوچستان یکی از پر ظرفیت ترین استان ها در حوزه میراث فرهنگی با نمونه های بی بدیلی از تنوع آثار فرهنگی ملموس و ناملموس، فرهنگ ها، آیین ها و میراث هزاران ساله است.

وی افزود: این استان تا چند سال قبل موزه به معنی واقعی نداشت، تنها سهم استانی با این پیشینه تاریخی و ظرفیت های گردشگری از موزه های کشور  نمایشگاهی در اداره کل میراث فرهنگی در مکان فعلی موزه زاهدان و همچنین در سایت جهانی شهر سوخته به عنوان موزه بود که تعداد محدودی از هزاران شئی فرهنگی  موجود در انبارها و گنجینه استان را در آن به نمایش گذاشته بودند.

این مقام مسئول عنوان کرد: در هیچکدام از شهرستان ها نیز چیزی به عنوان موزه وجود نداشت تا سال ۸۵ که پس از مرمت ساختمان سابق کنسولگری انگلیس در زابل اولین موزه استان با عنوان موزه مردم شناسی سیستان با همت مسئولان و کارشناسان سازمان میراث فرهنگی افتتاح شد.

رئیس گروه سرمایه گذاری و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان بیان کرد: پس از آن واحد موزه های استان و معاونت فرهنگی وقت اداره کل میراث فرهنگی با حمایت مدیران استانی و ملی، پس از ظرفیت سنجی و انجام مطالعات اولیه به عنوان یکی از اولین استان های کشور طرح محتوایی و طرح معماری داخلی را برای راه اندازی موزهای تخصصی و عمومی تهیه کرد.

ایجاد ۲۰ طرح محتوایی و معماری برای راه اندازی موزه های جدید

ابراهیمی بیان کرد: تعداد 9موزه دولتی شامل موزه منطقه ای جنوب شرق به عنوان اولین موزه منطقه ای کشور و موزه مادر استان، موزه مردم شناسی سیستان، موزه پست و ارتباطات زاهدان، موزه محلی سراوان، موزه قرآن و عترت ایرانشهر، موزه خاک کلپورگان، موزه محلی چابهار، موزه باستان شناسی شهر سوخته، موزه محلی سرباز راه اندازی شد.

این مقام مسئول ادامه داد: همچنین موزه های خصوصی تاس و کپل، موزه سب به عنوان موزه های خصوصی استان دایر شد.

وی اظهار کرد: به علاوه ۲۰ طرح محتوایی و معماری داخلی نیز برای موزه های دالان تاریخ سیستان، موزه فرش زهک، موزه مشاهیر سیستان، اکوموزه باد هامون، اکوموزه عشایری استان، موزه صنایع دستی استان، سایت موزه شهرسوخته، موزه محلی خاش، ایرانشهر، نیکشهر، سب وسوران، میرجاوه و ... آماده که در صورت تامین اعتبار قابلیت اجرا دارند و شاید از جمله استان هایی که در این حوزه دارای آمار کمی مناسبی باشد سیستان و بلوچستان است.

رئیس گروه سرمایه گذاری و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان بیان کرد: در استان ۱۳ موزه وجود دارد که ۹ موزه توسط میراث فرهنگی اداره می شود، ۲ موزه دولتی و ۲ موزه خصوصی هم است.

ابراهیمی تصریح کرد: یعنی به ازای هر ۲۰۰ هزار نفر یک موزه که تقریبا با آمار کشور همخوانی دارد، ولی از آمار جهانی و استاندارد با توجه به ظرفیت ها خیلی فاصله دارد.

وی ادامه داد: این در حالیست که مطالعات محتوایی و معماری داخلی برای حداقل ۲۰ موزه در سال های گذشته در اداره کل میراث فرهنگی استان صورت پذیرفته و در صورت تامین اعتبار اجرایی می شود.

از موزه های کنونی استفاده بهینه نشده است

رئیس گروه سرمایه گذاری و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: در استانی با این تاریخ، تمدن و ظرفیت و البته نیاز به معرفی شدن راه اندازی موزه از اصول اولیه کار است، هرچند از همین موزه های موجود نیز استفاده بهینه نشده و نه مردم و نه متولیان و دست اندرکاران در این زمینه عملی و عکس العملی انجام ندادند.

ابراهیمی ادامه داد: موزه‌ها به عنوان موسساتی در تعامل و مشارکت با شبکه‌ای از دیگر نهادهای همکار جهت تقویت جوامع محلی به حساب می‌آیند و عبارت آینده سنت‌ ها، نیز تلاشی است برای پیوند موزه‌ ها با آینده، در عین احترام به سنت‌های گذشته.

انتهای پیام/