واقعه غدیر؛ محور وحدت جهان اسلام/آنگاه که پیامبر (ص) حجت را بر همه مسلمانان تمام کرد

به گزارش عصرهامون؛ امروز به مناسبت فرا رسیدن عید غدیر، عید عدالت، رهبری، پیمان، میثاق و عهد، سراسر ایران غرق در شادی و شعف است، عیدی که برخاسته از ماهیت حقیقی اسلام است و می تواند محور وحدت امت اسلامی باشد.

همانطور که رهبر معظم انقلاب فرموده اند؛ "مسئله‌ غدیر با این مضمون والا متعلق به همه‌ مسلمانهاست، چون به معنای حاکمیت عدل، حاکمیت فضیلت و حاکمیت ولایت‌الله است".

آری اصل غدیر و بیان فضیلت امام علی(ع) مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی قرار دارد و اساس اتحاد مسلمانان است، در واقع همه مسلمانان می‌توانند از حادثه غدیر، برای رشد و هدایت بهره ببرند.

عید غدیر از بزرگ‌ترین اعیاد اسلامی و روزی است که خداوند متعال با برگزیدن حضرت علی(ع) به عنوان ولی و امام امت، دین و نعمت را بر امت مسلمان کامل کرد.

بیان خطبه غدیر پس از نزول آیه تبلیغ

حجت الاسلام علیرضا اصغری حسامیه، کارشناس مسائل مذهبی در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به خطبه پیامبر اکرم (ص) در روز غدیر خم بیان کرد: در هجدهم ذی الحجه سال دهم هجری قمری، رسول اکرم (ص) در بازگشت از سفر حج در منطقه‌ای به نام غدیر خم پس از نازل شدن آیه "يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ" که معروف به آیه تبلیغ هست، خطبه ای را ایراد کردند که معروف به خطبه غدیر است.

وی با بیان این که جمله معروف مَن کُنتُ مَولاه فَهذا عَلىٌّ مَولاه به عنوان حدیث غدیر شناخته می شود که بخشی از خطبه غدیر است، ادامه داد: خطبه غدیر سخنرانی آقا رسول خداست که مدت زمان بسیار طولانی طول کشید و از بخش‌های مختلفی اعم از مباحث اعتقادی، اخلاقی، حکومتی و سیاسی، حتی موضوعات تاریخی برخوردار است که کمتر مورد توجه مسلمانان قرار میگیرد و لازم است که هر مسلمانی موضوع و مطالعه متن کامل خطبه غدیر را در دستور کار خودش به عنوان یک فریضه دینی قرار دهد.

این کارشناس اظهار کرد: خطبه غدیر در حضور بیش از ۱۰۰ هزار مسلمان ایراد شده و از علمای بزرگ شیعه و اهل سنت راوی متن کامل خطبه غدیر هستند. رسول اکرم (ص) در فراز اول خطبه به رسم آغاز خطابه با جملاتی حمد و ثنای الهی را به جای آوردند و به ساحت ذات اقدس الهی عرض عبودیت و بندگی کردند. 
 

طرح موضوع موضوع امامت و جانشینی پیامبر (ص)

وی افزود: در فراز دوم خطبه غدیر پیامبر (ص) با قرائت آیه ۶۷ سوره مائده هدف خودشان را از ایراد این مهم و سخنرانی مطرح فرمودند که از جانب پروردگار متعال دستور دارند که موضوع امامت و جانشینی خودشان را مطرح کنند.

اصغری حسامیه اذعان کرد: در فراز سوم خود آقا رسول خدا امیرالمومنین علیه السلام را و ۱۱ فرزند امام علی (ع)، یعنی ۱۲ جانشین خودشان را تا روز قیامت به عنوان کسانی که خدا آنها را به جانشینی پیامبر (ص) برگزیده است، معرفی و به جایگاه ولایت در دین و اسلام اشاره کردند.

وی گفت: در فراز چهارم خطبه غدیر، رسول مکرم اسلام (ص) ابتدا امیرالمومنین (ع) را در کنار خودشان قرار دادند و در ادامه دست ایشان را به عنوان اولین جانشین خودشان بلند کردند و با جمله معروف "هذا علی"، امام علی (ع) را به صورت رسمی به عنوان جانشین خودشان که خدا برگزیده است، معرفی کردند.

به گفته این خطیب، در فراز پنجم خطبه غدیر فضائل و ویژگی‌های امیرالمومنین (ع) را مطرح فرمودند که در واقع مردم بدانند چرا خدا امام علی (ع) را به جانشینی انتخاب کرد، همچنین حدود ۴۰ فضیلت از ایشان را مطرح فرمودند که از جمله این فضائل می توان به علم مولای متقیان به احکام دین و شریعت آسمانی که از همه بیشتر است اشاره کرد.

وی افزود: اولین عبادت کننده با پیامبر (ص)، کسی که جان خود را فدای رسول اکرم (ص) کرد و در بستر ایشان خوابید و انگشتر خودش را به نیازمند داد، شخصی که خدا با آیات مختلفی که آقا رسول خدا برخی از این آیات را در خطبه غدیر خواندند از جمله دیگر فضائل امیرالمومنین (ع) است که آن را عنوان کردند.

هشدار پیامبر (ص) به مسلمانان 

 اصغری حسامیه بیان کرد: در فراز ششم خطبه غدیر آقا رسول خدا به کارشکنی برخی از منافقین در تثبیت ولایت و خلافت امیرالمومنین (ع) اشاره و مطرح کردند که در زمان انبیاء سابق هم بوده اند اصحابی که خدا آنها را لعنت کرده و فرمودند که در زمان من و بعد از آن کسانی که مانع اراده الهی می شوند، خواهند بود و از اصحاب صحیفه یاد و آنها را لعنت کردند و فرمودند اینها کسانی هستند که عهد کردند، اجازه ندهند خلافت امام علی (ع) محکم شود، بنابراین مسلمانان را نسبت به این افراد هشدار دادند.

 وی ادامه داد: پیامبر اکرم (ص) در فراز هفتم به پیروان و محبین اهل بیت (ع) اشاره دارند و کسانی که ولایت امیرالمومنین (ع) را قبول می‌کنند و اهل بیت (ع) را دوست دارند و از آنها تبعیت می کنند را به عنوان فائزون به مردم معرفی و در واقع تایید کردند که همه باید جزء این دسته باشند.

این کارشناس مذهبی گفت: فراز هشتم به دوازدهمین جانشینی پیامبر (ص) یعنی منجی عالم بشریت و وجود نازنین امام زمان (عج) اشاره دارد، آقا رسول خدا از دوازدهمین جانشین خودشان اسم بردند، ایشان را معرفی کردند و جمله معروف "یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطًا وَعَدْلً" را به کار بردند و بشارت دادند که با ظهور حضرت مهدی (عج) اسلام بر تمام ادیان غلبه می کند.
 

بیعت رسول اکرم (ص) با امت مسلمان

وی با بیان این که در فراز نهم خطبه غدیر پیامبر اکرم (ص) مردم را برای بیعت گرفتن از آن ها برای امیرالمومنین علی علیه السلام آماده می کنند، اظهار کرد: ابتدا آقا رسول خدا جملاتی را فرمودند و خواستند که مردم تکرار کنند. "مَعاشِرَ النّاسِ، اءنَّکُمْ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ تُصافِقُونی بِکَفٍّ واحِدٍ فی وَقْتٍ واحِدٍ" با این تعبیر که مردم شما بیشتر از آن هستید که در این لحظه با من بیعت کنید، گفتند که پروردگار امر کردند به اقرار گرفتن زبانی از شما، بعد فرمودند من می گویم و شما بعد از من تکرار کنید.

اصغری حسامیه با بیان این که پیامبر اکرم (ص) کلمه کلمه می فرمودند و مردم تکرار می کردند، گفت: "إنّا سامِعُونَ مُطیعُونَ راضُونَ مُنْقادُونَ لِما بَلَّغْتَ عَنْ رَبِّنا وَرَبِّکَ فی أَمْرِ إمامِنا عَلِی أَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَمَنْ وُلِدَ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الاْءَئِمَّةِ. نُبایعُکَ عَلی ذلِکَ بِقُلُوبِنا وَأَنْفُسِنا وَأَلْسِنَتِنا وَأَیدینا" به این معنی که بله ما شنیدیم اطاعت می کنیم راضی و مدعی هستیم و آن چه که پروردگارت امر کرد و تو یا رسول الله (ص) آن مطلب را ابلاغ کردی بر این که علی (ع) امیر ماست و فرزندان ایشان تا قیامت ائمه هدایت هستند و بر این امر به زبان و جانمان و به دستمان بیعت می کنیم، جملاتی بود که مردم بر زبان آوردند.

وی افزود: بیعت دوم این بود که رسول اکرم (ص) خطبه را که تمام کردند، برای نماز آماده شدند و در فردای آن روز یعنی تک تک اصحاب و همراهان پیامبر (ص) می آمدند و با امیرالمومنین (ع) دست می دادند و با جمله السلام علیک یا امیرالمومنین (ع) با ایشان بیعت می کردند. یعنی در خطبه غدیر بیعت زبانی گرفته شد و بعد از آن با دست صورت گرفت.

این خطیب شهیر افزود: در فراز دهم خطبه غدیر تکلیفی بود که آقا رسول خدا (ص) هم برای حاضران خطبه غدیر و هم بر غایبان تا قیامت گذاشتند و فرمودند "کلِّ حاضِرٍ وَغائبٍ وَ عَلی کلِّ أَحَدٍ مِمَّنْ شَهِدَ أَوْلَمْ یشْهَدْ، وُلِدَ أَوْلَمْ یولَدْ ، فَلْیبَلِّغِ الْحاضِرُ الْغائِبَ وَالْوالِدُ الْوَلَدَ إِلی یوْمِ الْقِیامَةِ" به این معنی که هر حاضری به غایبی، هر پدری به فرزندی، هر شاهدی به غیر حاضر در این صحنه برساند که پیامبر (ص) در روز غدیر امام علی (ع) را به جانشینی معرفی و در واقع در این فراز آقا رسول خدا تکلیف کردند که تا قیامت همگان موضوع غدیر را یاد کنند.

احکام شریعت و آگاهی اهل بیت (ع)

وی با بیان این که فراز یازدهم درباره احکام شرعی است که رسول اکرم (ص) در ابتدا و بین خطبه موضوع احکام دین را مطرح فرمودند و در واقع می خواستند بگویند که اساس دین احکام شریعت است که جز امام علی (ع) و اهل بیت (ع) کسی به این احکام آگاهی ندارد.

اصغری حسامیه با اشاره به فراز دوازدهم خطبه غدیر گفت: این بخش به موضوع قرآن اشاره دارد که پیامبر (ص) در ابتدا با قرائت قرآن شروع کردند و بعضی سوره ها از جمله حمد را کامل خواندند و به برخی آیات استناد کردند و به مسلمانان دستور دادند که انس و ارتباط خودشان را با قرآن بسیار مورد توجه قرار دهند.

وی گفت: فراز سیزدهم دعاهایی که است پیامبر (ص) از ابتدای خطبه تا انتهای آن برای عاقبت بخیری، ایمان و هدایت امت و مخالفین بیان کردند و فراز چهاردهم کارهایی است که رسول خدا در بین ایراد خطبه انجام می‌دادند. به عنوان مثال در ابتدای خطبه وقتی که رسیدند به معرفی امیرالمومنین (ع)، سوال کردند که علی کجاست و حضرت را نزدیک فراخوندند و ابتدا بازوان ایشان را بلند کردند و کنار خودشان قرار دادند، دقایقی دست حضرت علی (ع) را گرفتند، بلند کردند و به مردم نشان دادند.

به جای آوردن رسم اعراب برای معرفی جانشین

به گفته وی، حرکت بسیار ارزشمندی که آقا رسول خدا (ص) انجام دادند، عمامه خودشان را از سر برداشتند و بر سر امام علی(ع) گذاشتند، این در عرب رسم بود که وقتی می خواستند جانشین خود را معرفی کنند، این چهارده فراز  ترسیمی از خطبه غدیر است که با مطالعه متن آن به طور قطع به نکات بیشتری پی خواهیم برد. 

اصغری حسامیه خاطرنشان کرد: آقا رسول خدا با هشدار دادن جامعه اسلامی درباره منافقین، نسبت به از بین رفتن یکپارچگی جهان اسلام تذکر دادند، اگر امت اسلامی به خطبه غدیر توجه می‌کرد، امتی یکپارچه، قوی و توانمند بود و اختلاف و تفرقه در جهان اسلام به وجود نمی‌آمد، در واقع این مهم ترسیم پیامبر اکرم (ص) از امت واحد بوده و فرمایشات ایشان در این خطبه محور وحدت اسلامی است. 

انتهای پیام/