تاریخ انتشار :يکشنبه ۱۵ دی ۱۳۹۲ ساعت ۰۰:۳۸
هرروز تشنه تر از دیروز/

هامون در انتظار قطره اي آب

۱۵سال است که هامون هفتمين تالاب جهان در گوشه اي ازدشت سيستان به زوزه هاي توفان و بادهاي ۱۲۰ روزه گوش مي دهد و دريغ از قطره اي آب.
هامون در انتظار قطره اي آب
هامون در انتظار قطره اي آب
۱۵سال است که هامون درحسرت شنيدن صداي مرغابي ها، لک لک ها، قوها و چورها به سر مي برد.
هامون سال هاست که مي بيند ساکنان تختک ها و روستاهاي حاشيه تن به مهاجرت داده و يا براي لقمه اي نان دست به کارهايي همچون قاچاق سوخت مي زنند.
هامون با ديدگاني کورسو نظاره مي کند که چگونه چهارپاياني که به جاي سم، لاستيک دارند انواع و اقسام کالاي قاچاق را بارگيري کرده و از جان و قلبش عبور مي کنند.
کساني که تا چندي پيش پارو و تور و قلاب و تفنگ و اره و چوب در دست داشتند و سوار بر توتن ها از قلب هامون ماهي و مرغابي صيد مي کردند و ني و لوخ استحصال کرده و با دامداري و صيادي و ده ها شغل ديگر روزي حلال بر سفره خويش مي بردند.
اکنون با گذشت ده ها سال همچنان چشم به همسايه دوخته اند تا شايد قطره اي آب از پس مانده هاي خود مرحمت کند...
زندگي در اينجا بسختي مي گذرد، نبود آب سرزندگي و شادابي را از مردم اين منطقه به يغما برده است!
ساکنان بسياري از روستاهاي سيستان چاره کار را درکوچ و مهاجرت ديده و همچون سال هاي۴۹ و۵۰ خانه و زمين هايشان را رها کرده و به شهر و دياري ديگر کوچ مي کنند تا شايد لقمه ناني به کف آرند...
عمر زيادي براي سيستان باقي نمانده است، گفته مي شود روزانه حدود ۳۰ خانوار درحال مهاجرت
از اين منطقه هستند.
وقتي درآمدي نداشته باشي و نتواني ناني براي خانواده مهيا کني و وقتي سينه ات از ريزگردها مبتلابه آسم شود يعني نابودي زندگي و کوچ.
خشک شدن تالاب هامون فاجعه اي را براي مردم سيستان رقم زده است که تاکنون درتاريخ شکوهمند اين خطه به خود نديده است، زندگي و اقتصاد مردم فلج شده است.
تالاب بين المللي هامون يکي از تالاب هاي مهم دنيا و بزرگ ترين درياچه آب شيرين درسراسر فلات ايران محسوب مي شد اما بستر خشکيده آن در دوره ۱۵ ساله خشکسالي خسارت هاي زيادي را به اين منطقه وارد کرده است.
هامون در زماني که تالاب بود مساحتي حدود پنجهزار و ۷۰۰ کيلومتر مربع و دامنه عمقي يک تا ۵متر درناحيه کويري و بياباني شرق کشور درمنطقه سيستان را فرا گرفته بود.
هفتمين تالاب بين المللي جهان پيش ازخشکسالي زيستگاه امني براي گونه هاي مختلف پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزيستان به شمار مي رفت. همچنين صنايع مختلف از قبيل: حصيربافي، قالي بافي، کشاورزي، دامداري، صيادي و... ناشي ازجريان آب هيرمند به مرز ايران در سيستان و سرانجام پرآبي هامون رونقي مضاعف داشت.
پرواز پرندگان بر فراز آسمان آبي درياچه هامون و زيست انواع جانوران و وزش بادهاي موسمي ۱۲۰ روزه چشم انداز زيبا و دلنشيني را دراين منطقه به وجود آورده بود که ساير شهرها و شهروندان سيستان و بلوچستان نيز از آن بهره مند بودند.
با تغيير شرايط آب وهوايي و خشکسالي دراين منطقه گردوغبار و توفان شن و ماسه جايگزين آب وهواي بهاري شد
و مشکلات بسياري را براي اين خطه به وجود آورده است.
تالاب هامون درطول تاريخ در امرار معاش ساکنان روستايي منطقه سيستان نقش بسزايي ايفا کرده به طوري که گفته مي شود با خشکيدن آن بيش از ۷۰هزار بهره بردار بخش کشاورزي و سه هزارخانوار صياد بيکار شده اند.
متاسفانه سد کجکي به عنوان بزرگترين سد ساخته شده برروي رودخانه هيرمند در استان هلمند افغانستان مانع اصلي رسيدن آب کافي به هامون است.
شايع است که دولت افغانستان سعي دارد با ساخت سد ديگري به نام کمال خان در ولايت نيمروز و هدايت هيرمند به سمت «گودزره» به طور کامل آب را برروي سيستان ببندد و مانع رسيدن قطره اي آب به ايران شود.
عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي به خبرنگار ايرنا مي گويد: تالاب هامون تنها متعلق به ايران نيست بلکه تالابي بين المللي است و بايد حقابه بين المللي براي آن تعيين شود و سازمان هاي بين المللي مدعي حفظ محيط زيست بايد اقدامي اساسي براي نجات آن انجام دهند.
«سيدباقر حسيني» تصريح مي کند: درياچه هامون از ۱۵ سال پيش تاکنون با مشکل روبه رو بوده و کسي به اين موضوع توجه جدي نکرده است.
رئيس فراکسيون مرزنشينان و نماينده مردم زابل، هيرمند، زهک، هامون و نيمروز در مجلس با انتقاد از کم توجهي نسبت به مشکلات درياچه هامون مي گويد: با خشک شدن اين درياچه، شن هاي روان بسياري از روستاهاي مرزي را مدفون کرده که با ادامه اين موضوع خطر مرزهاي جنوب شرق کشور را تهديد خواهد کرد. به طوري که شاهد تخليه روستاهاي مرزي خواهيم بود.
وي با بيان اينکه ريزگردهاي ناشي از توفان و خشک
شدن درياچه هامون سلامت مردم اين منطقه را تهديد مي کند، مي گويد؛ آسم و بيماري هاي ريوي در شهرها و روستاهاي منطقه از جمله پيامدهاي خشک شدن اين تالاب است.
وي تشکيل فراکسيون نجات درياچه هامون در مجلس را يکي از راهکارهاي رفع مشکل اين تالاب بين المللي ذکر کرد و گفت: کنترل و تثبيت شن هاي روان و ماسه بادي ها از ديگر راهکارهاست که نياز به سرمايه گذاري دولت دارد.
رئيس دانشکده علوم زمين و جغرافياي دانشگاه سيستان وبلوچستان نيز مي گويد: ناهماهنگي گذشته در دستگاه هاي اجرايي بويژه در اين استان، تالاب بين المللي هامون را به نابودي کشاند. وضعيت اين تالاب بسيار بحراني است و حيات اکولوژيکي آن نابود شده و تا زماني که هماهنگي هاي لازم با سازمان هاي مربوطه صورت نگيرد اين وضعيت همچنان ادامه دارد. محمدرضا نوري مي افزايد: از آنجا که منبع اصلي تامين کننده آب تالاب هامون برون مرزي است و حجم آب دريافتي از منابع داخلي بسيار کم و ضعيف است دستگاه هاي ديپلماسي، شوراي امنيت ملي و وزارت امور خارجه بايد با تلاشي مضاعف و برگزاري نشست هاي بين المللي مسئله حقابه ايران از افغانستان را حل کنند.
نوري اضافه مي کند: تمام نمايندگان مردم سيستان وبلوچستان در مجلس شوراي اسلامي، ائمه جمعه و جماعات، ريش سفيدان و معتمدان محلي و همچنين مراکز علمي، پژوهشي و تحقيقاتي استان بايد پيگير مطالبات زيست محيطي، اکولوژي، کشاورزي و منابع طبيعي مردم استان به ويژه در رابطه با احياي تالاب هامون باشند.
وي مي گويد: خشکسالي تالاب هامون تبديل به ريزگردهايي شد که ۲۱۰ روز از سال، مردم و جمعيت ساکن در شمال و مرکز سيستان وبلوچستان را تهديد مي کند.
رئيس دانشکده علوم زمين و جغرافياي دانشگاه سيستان وبلوچستان
اظهار مي دارد: بايد هرچه زودتر براي نجات مردم استان بويژه مرزنشيناني که در مسير حرکت ريزگردها هستند، برنامه ريزي شود.
وي مي افزايد: محققان و پژوهشگران بومي در هفت پژوهشکده دانشگاه سيستان وبلوچستان و چهار پژوهشکده دانشگاه زابل پيرامون موضوع تالاب هامون درحال مطالعه و بررسي هستند.
مديرکل حفاظت محيط زيست سيستان وبلوچستان نيز مي گويد: زيستگاه آبي تالاب بين المللي هامون براي استفاده گونه هاي مختلف حيوانات و پرندگان به طور کامل نابود شده و در مراتع اطراف تالاب هامون برخي از گونه هاي جانوري با زيستگاه خشکي مشاهده مي شود که تعداد آنها با توجه به تداوم خشکسالي هاي چند سال اخير رو به کاهش است.
خسرو افسري مي افزايد: پناهگاه حيات وحش هامون با ۲۹۳هزار هکتار گستره در شمال سيستان وبلوچستان واقع شده که براساس مصوبه کنوانسيون رامسر حدود ۶۰هزار هکتار آن را تالاب بين المللي هامون شامل سه بخش «پوزک، سابوري و هيرمند» تشکيل مي دهد.
وي اظهار مي دارد: تالاب بين المللي هامون در گذشته باتوجه به شرايط آب و هوايي مطلوب، تنها زيستگاه پرندگان در شرق کشور بود ولي در چند سال اخير به سبب خشک شدن اين تالاب تنها شمار کمي از پرندگان براي زمستان گذراني به چاه نيمه ها (مخازن طبيعي آب) در منطقه سيستان مهاجرت مي کنند.
افسري احداث کانال انتقال آب از چاه نيمه ها به تالاب بين المللي هامون را از مهم ترين اهداف اين سازمان با هدف بهبود وضعيت زيستگاه هاي آبي پناهگاه حيات وحش هامون برشمرده و مي گويد: تاکنون بيش از نيمي از اين کانال ساخته شده و ۲۰ ميليارد ريال براي اجراي مرحله نخست طرح احياي تالاب بين المللي هامون اختصاص يافته است.
انتهای پیام/ https://www.asrehamoon.ir/vdchv6nk.23n-vdftt2.html
منبع : روزنامه كيهان
نام شما
آدرس ايميل شما