تاریخ انتشار :سه شنبه ۴ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۰۹:۰۶
محمدی گفت: قلعه سب نه تنها زیباترین بنایی است که از دوران اسلامی در بلوچستان به جا مانده ، بلکه می توان آن را از لحاظ استحکام، موقعیت استراتژیک و حتی معماری رزمی آن کم نظیر دانست.
به گزارش عصرهامون؛ عبداسلام محمدی سب رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیب و سوران در گفت و گو با شستون بیان کرد: قلعه سب جز زیباترین وبلندترین بنای خاکی کشور محسوب می شود که این قلعه سیب وسوران و در شهر سب واقع شده است.

وی با بیان اینکه این بنا در مهر ماه ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، افزود: قدمت این بنا به دوره صفویه باز می گردد و در طول در طول حکمرانی های حکام حداقل سه بار تعمیر و بناهایی به آن اضافه شده است.

این مقام مسئول اذعان کرد: قلعه سب نه تنها زیباترین بنایی است که از دوران اسلامی در بلوچستان به جا مانده ، بلکه می توان آن را از لحاظ استحکام، موقعیت استراتژیک و حتی معماری رزمی آن کم نظیر دانست.

محمدی سب ادامه داد: این موضوع که یک بنا که تنها از خشت خام و گل ساخته شده باشد و بتواند در برابر باران های ویرانگر موسمی و رگباری که در تابستان بلوچستان بسیار پر خروش هستند دوام بیاورد، موضوع ساده ای نیست که بتوان بی اهمیت از کنار آن گذشت.

وی خاطر نشان کرد: یکی از راز های مقاومت این بنا استفاده از صدها کیلوگرم تخم گیاهی کمیاب مسما به" توتری" در ساخت بنا به دست معماران چیره دست بوده که توانسته اند دژی به هیبت عظمت و استحکام "کلا "خلق کنند آنچنان که حتی زمین لرزه های شدیدی که اتفاق افتاده ، نتوانسته اند آسیب جدی به بنا وارد کنند بوده؛ البته نقش دیوارهای قطور یک متری و چوب تنه ی بسیار محکم نخل که برای سقف استفاده شده را برای استحکام و پایداری کلا، نمی توان نادیده گرفت.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیب و سوران ادامه داد: از دید استراتژِیکی نیز موقعیت قلعه سب بدین شکل است که از هر طرف حداقل 15 کیلومتر اطراف را تحت دید دارد به لحاظ رزمی نیز معماری آن بسیار دقیق طراحی شده است و اطراف محوطه و تمام بخش های قلعه با بهره گیری از" تیرکش" هایی که در جای جای قلعه تعبیه شده اند ، تحت نظر و کنترل و قابل دسترس هستند و تقریبا هیچ جایی یافت نمی شود که در تیررس نباشد و شاید همین خصوصیت به نفوذناپذیری قلعه بیشترین کمک را کرده است.

محمدی سب گفت: بنای اصلی قلعه بر روی صخره ای کم ارتفاع انجام شده که نیازی به پی کنی را برطرف کرده و پایه های آن را در زمین محکم نگه می دارد.

وی اذعان کرد: اضلاع بنا در قاعده ی31 غربی و 29جنوبی قرار دارد که زیر بنای آن حدود 900متر بدست می آید، البته هر چه ارتفاع آن افزایش می یابد، اضلاع آن کوچکتر می شود تا نهایتا در قلعه، ضلع غربی به 19 و ضلع شرقی به 18 متر می رسد. این مقام مسئول بیان کرد: ارتفاع قلعه در حال حاضر از ضلع جنوبی حدود30 متر است که تنها در ۲طبقه آت اتاق سازی صورت گرفته، بدین صورت که بیشتر ارتفاع آن از سطح زمین بوسیله خاک ( در اصطلاح بلوچی "بار" )پر شده و تنها یک راهرو 5/16 متری جهت صعود و چاهی که جهت دسترسی ساکنان قلعه به آب در دل صخره، ایجاد شده خاکریزی نشده است.

محمدی سب افزود: طبقه دوم مجموعا دارای 6 اتاق است که مساحت آنها بر حسب کاربرد باهم بسیار متفاوت است، اولین اتاق، درواقع سالنی است که در قسمت غربی توسط " میر محمود خان" ساخته شده که بعدها به عنوان اتاق جلسات خصوصی مورد استفاده قرار می گرفته است.

وی اضافه کرد: در اغلب اتاق ها تاقچه هایی ( به اصطلاح بلوچی"دریگ") ایجاد شده و به عنوان گاو صندوق از آنها بهره می گرفتند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیب و سوران خاطر نشان کرد: اتاق دوم توسط"میر یوسف خان" در قسمت شمال شرقی ساخته شده و در کنار آن اتاقی دیگر توسط" محمد عمر خان" در جنوب آن بنا شده که راه تونل مانند جهت صعود به طبقه دوم به گونه ای مخفی در آن تعبیه شده است که از لحاظ امنیتی در هنگام جنگ اهمیت فراوان دارد و می توان گفت حتی کسانی که یکی –دوبار داخل قلعه رفته باشند نیز برای پیداکردن راه پله دچار مشکل می شوند.

محمدی سب ادامه داد: در قسمت شمالی، یک اتاق طویل وجود دارد که به عنوان آشپزخانه کاربرد داشته و در سمت راست و انتهای آشپزخانه یک راهرو وجود دارد که به یک مستراح سنتی منتهی می شود که مخصوص بانوان بوده است و جالب اینکه در قسمت مقابل آن یعنی جنوب غربی قلعه ، راهی باریک و طویل وجود دارد که نهایتا به یک توالت مردانه می رسد.

وی اضافه کرد: زایده ای که از نمای جنوب شرقی قلعه رویت می شود، دیوار بلند دستشویی می باشد، که زیباترین نمای قلعه از جنوب شرقی آن قابل مشاهده است؛ سمت چپ کنار آشپزخانه (ضلع شمال غربی) ، اتاق کوچکی که انبار مواد غذایی و خرما بوده و کنار آن هم یک تنور(ترون) وجود دارد که در موارد ضروری (جنگ ، محاصره و....] از آن استفاده می شده است.

این مقام مسئول بیان کرد: در طبقه دوم و فوقانی قلعه دو برجک در قسمت های شمال و جنوب آن مشاهده می شود که باعث زیبایی و ابهت خاص بنا شده البته نمای شمالی با جنوبی آن متفاوت است.

محمدی سب اذعان کرد: در بقیه ی قسمت های بالا، بنای خاصی وجود ندارد، به طبقه دوم که صعود می کنیم، ابتدا به حیاط مانندی می رسیم که دارای دیوارهای تزیین شده ی یک متری می باشد و برای آفتاب گیری زمستانی و همچنین برای استراحت در شبهای تابستانی بسیار مناسب است.

وی گفت: بناهای اطراف قلعه( داخل حیاط ): اتاق های زیادی دورادور حیاط قلعه قرار دارند این اتاق ها که اغلب در دو طبقه بنا شده اند ، متنوع اند و برای کاربردهای مختلف طراحی شده اند . منازل اقوام نزدیک حاکم پیشکاران و غلامان شاه ، انبار، مکانهایی که به منظور نگهداری از حیوانات اهلی برای سوارکاری استفاده می شد و همچنین زندان ، جزئی از این مجموعه هستند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیب و سوران اضافه کرد: ارتفاع دیوار حصار قلعه حدود 6متر، طول دیوار 48متر جنوبی و 27مترشرقی بوده که محیط آن بیش از 150متر است.

محمدی سب ادامه داد: بناهای خارج از قلعه تنها در ورودی بنا در قسمت جنوبی واقع شده و مشرف به در ورودی و بعد از طی کمتر از 200متر، مستقیما به باغ مخصوص و بزرگ معروف حکام آن زمان می رسیم که در حال حاضر نخل های مقاوم آن خشکیده اند. وی گفت: در جنوب شرقی قلعه ، اکنون بنای خاص وجود ندارد اما به گفته شواهد محلی انبار بزرگی در این مکان جهت مصارف گوناگون از قبیل جمع آوری مالیات و... وجود داشته است. پایین تر، مسجد جامع قدیم روستاست که به دستور عالم فرزانه مولا رحیم بخش(رح) در نیم قرن اخیر و در سال 1353 بنا شده است.

این مقام مسئول خاطر نشان کرد: و اما در جنوب غربی قلعه مسجدی موسوم به "ملادینار" واقع است و در کنار آن گنبدی دیده می شود که از آن به "گنبد حضرت حاج صاحی غوث" یاد می شود .گفته می شود که بنای مذکور متعلق به "عبدالرحیم جامی " است. در سمت شرقی و خارج گنبد ، دو مقبره خاکی دیگر مشاهده می شود که مربوط به " ابوالفتح خان" برادر محمد شاه و "نوربی بی" دختر محمد شاه(آخرین حاکم قلعه ) است.

انتهای پیام/ https://www.asrehamoon.ir/vdcdfs0f5yt0oz6.2a2y.html
نام شما
آدرس ايميل شما