پایگاه خبری تحلیلی عصر هامون 30 فروردين 1400 ساعت 7:53 https://www.asrehamoon.ir/news/136666/استشمام-شمیم-روح-نواز-رمضان-سیستان-بلوچستان-حق-پهلی-نماز-تراویح-جنوب-شرق-غرق-عبادت-بندگی -------------------------------------------------- فرهنگ و رسوم مکرانی در ضیافت الهی؛ عنوان : استشمام شمیم روح نواز رمضان در سیستان و بلوچستان/ از حق پهلی تا نماز تراویح؛ جنوب شرق غرق در عبادت و بندگی است -------------------------------------------------- ماه مبارك رمضان از جمله ماه هاي مهم معنوي مسلمانان است كه در استان مردم بلوچ سيستان و بلوچستان به خاطر پيشينه فرهنگي غني با استقبال مردم و با آيين هاي خاص برگزار مي شود. متن : به گزارش عصرهامون به نقل از چهاربهاران، ماه مبارک رمضان ماه نزول قرآن و ماه میهمانی خدا در میان اقوام ایرانی  به خصوص قوم بلوچ جایگاه ویژه ای دارد. رسوم و خرده ‌فرهنگ‌های ماه رمضان در سیستان و بلوچستان قدمتی دیرینه دارد و خیلی از این آیین‌ها از گذشته‌های دور به ما رسیده است و همین قدمت بالای این فرهنگ‌ها، بر جذابیت این آیین‌ها افزوده و بسیاری از گردشگران تمایل دارند آن را از نزدیک مشاهده کنند.  مردم مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان در ماه مبارک رمضان، آداب و رسومی دارند که در اغلب موارد، این آداب و رسوم مانند سایر مناطق کشور برپا می‌شود اما برخی از این آداب خاص همین منطقه است؛ مردمان متدین این استان در روزهای آخر ماه شعبان با برپایی آیین‌های خاصی به پیشواز ضیافت الهی رمضان می‌روند.  بلوچستانی‌ها رسوم خود برای ماه رمضان را از نیمه شعبان آغاز می‌کنند. آنها در این روز انواع غذاهای محلی و حلوای خرما می‌پزند و میان نیازمندان توزیع می‌کنند تا ثواب آن به مردگانشان برسد. چمروک در بلوچستان نشانی است از استقبال و اشتیاق مردم به ماه مبارک رمضان است درواقع چمروک روایت متفاوتی از باورهای دینی مردم بلوچستان است، روایتی رمضانی و یک آیین کهن که بوی خدا می‌دهد. مردم این منطقه در هنگام افطار و سحری خوراکی‌ها زیادی را آماده می‌کنند که ازجمله پخت پَکورا، نان‌روغنی، چانگال، سمبوسر، انواع آش و مهمتر از همه تباهگ است که در سفره‌های افطار و سحر تناول می‌شود. صله رحم سنت دیرینه مردم بلوچستان مولوی اهل سنت شهرستان چابهار در گفت و گو با خبرنگار ما، با اشاره به آداب و رسوم مردم بلوچستان در ماه مبارک رمضان بیان کرد: مردم مسلمان بلوچ که علاوه بر فرهنگ و سنت گذشتگان به آیین های دینی هم اعتقاد بالاتری برخودار هستند صله رحم هم از مهمترین آداب و سنن مردم در ماه رمضان از گذشته تا به امروز است ومردم دیندار معتقدند که در این ماه باید کینه ها را کنار گذاشت و با دلی آکنده از صفا و صمیمیت در مهمانی خداوند حضور یافت. مولوی سید محمد درتکیده افزود: شپ پادکنک؛ بیدارکردن برای سحری از سنن دیگر مردم دشتیاری در گذشته در روستاها، بیدار کردن اهالی هنگام سحر بود که چند نفر از مردم در کوچه ها می گشتند و مردم را برای سحر بیدار می کردند گاهی با نواختن طبل و در زدن خانه ها صورت میگرفت وا هل خانه نیز با روشن کردن چراغ، بیدار بودن خود را اعلام می کردند. وی ادامه داد: امروزه هم این سنت تا حدودی منسوخ شده و معمولا در وقت سحر سروده های عامیانه منطقه و خواندن اشعار از بلندگوهای مساجد پخش می شود و مردم را براي صرف سحري بيدار مي كنند.   خواندن نماز تروايح بعد از نماز عشاء مدرس حوزه علمیه اهل سنت چابهار یکی از مهم ترین آداب اهل سنت در ماه رمضان را خواندن نماز تراویح عنوان کرد و گفت: در نزد مذهب اهل سنت هر شب به همراه نماز عشاء، نماز 20 ركعتی اقامه می شود كه به آن تراویح می گویند، از منظر اهل سنت این نماز كه ویژه ماه مبارك رمضان است، فضائل زیادی دارد و خواندن آن برای روزه داران لازم است. وی ادامه داد: نماز تراویح متشكل از 10 نماز دو ركعتی است كه مردم بلوچستان بر طبق سنت دیرین خود همیشه سعی می كنند بیست ركعت نماز تراویح را به جماعت و امامت حافظ قرآن كه هر شب یك جزء از این كتاب مقدس را تلاوت می كند، بجا بیاورند، اقامه نماز تراویح از 45 دقیقه تا یك ساعت و نیم به طول می انجامد. مولوی درتکیده بیان کرد: دردهه آخر ماه رمضان و همزمان با لیالی قدر(29-27-25-23-21) چند نفر از ساکنان محله به نیت ده روز به مسجد محله می رود و بدون عذرشرعی هیچگاه شخص معتکاف ازمسجد خارج نمی شود شخص معتکف چادری در گوشه مسجد نصب می کند و شبانه روز به تلاوت قرآن،نیایش، اقامه نماز و دعا می پردازد و تا شب قبل عید حق بیرون رفتن از مسجد را ندارد.   به گفته وی؛ هر شب قبل از نماز عشاء و تراويح، مولوي مسجد در مورد فضيلت روزه و ماه مبارك رمضان به سخنراني مي پردازد.   حلالیت طلبیدن رسم دیرینه بلوچستان مولوی اهل سنت چابهار با اشاره به اعتقادات مردم بلوچستان در خصوص حلالیت طلبیدن در ماه مبارک رمضان خاطرنشان کرد: اگر كسي در طول سال مرتكب خطايي شده با طلبيدن حلاليت از ديگران در روز عيد فطر خداوند تمام گناهان او را مي بخشد و در این روز همه به ديدار از بزرگترها و بيماران مي شتابند و اگر در طول چند ماه فردي يكي از نزديكان خود را از دست بدهد مردم براي دلداري به منزل وي مي روند.   غذاهای محلی زینت بخش سفره ماه رمضان در سیستان وبلوچستان مسلم بارکزئی؛ فعال فرهنگی و گردشگری شهرستان چابهار در گفت و گو با خبرنگار ما، گفت: زنان بلوچ در تدارک مایحتاج و تهیه افطاری و سحری ماه مبارک رمضان نقش کلیدی دارند و مدیریت بیشتر امور خانه و تامین نیازهای اساسی خانواده برعهده زنان است. وی درخصوص طبخ غذاها در ماه مبارک رمضان بیان کرد: زنان بلوچ در ایام رمضان سعی می کنند خوشمزه ترین غذاهای را طبخ کنند، غذاهایی مثل حلوا شکری و شیرگی، برنج گوشت، چانگال بعد از اینکه غذا آماده شد آنرا در ظروف مخصوص می گذارند و مردان خانواده یا نوجوانان این غذاها محلی را جهت افطار نمازگذاران به مساجد می برند. این فعال گردشگری درخصوص غذاها در بلوچستان اینگونه عنوان کرد: «تباهگ» يكي از اصلي ترين غذاهاي ماه مبارك رمضان است كه در وقت سحر صرف مي شود و مخلوطي از برنج و گوشت خشك شده بوده كه بسيار خوشمزه و لذيذ است و طرفداران زيادي در ميان قوم بلوچ و حتي غير بلوچ هاي اين منطقه دارد. از ديگر خوارك مرسوم در بلوچستان شيريني «چانگال» است كه معمولا بر سر سفره افطار گذاشته مي شود، مواد اوليه آن خرما، خمير نيمه پخته، روغن محلي حيواني و افزودني هاي معطر است. «بت ماش»نوعي غذاست كه بيشتر در ميان افراد مسن و يا خاص طرفدار دارد، هم در ماه مبارك رمضان و هم در فصل زمستان بويژه هنگام بارش باران بر سر سفره مردمان بلوچ قرار مي گيرد. نان «تيموش»در بلوچستان تهيه و پخت مي شود كه تنها به ماه رمضان اختصاص ندارد اما به علت سبكي و و هضم سريع آن در اين ماه طرفداران زيادي دارد، اين نوع نان حتي از كاغذ نيز نازك تر است و پخت آن مهارت خاصي را مي طلبد. «پكوره» از مخلوط آرد نخود، آرد گندم، گشنيز، اديه هاي معطر، روغن، فلفل و سيب زميني تهيه مي شود و مردم بلوچ معمولاً سر سفره افطار از اين غذا بهره مي گيرند، دستور پخت آن از كشورهاي عربي و پاكستان گرفته شده و بدليل نبود مواد اوليه آن در روستاها بيشتر در شهرهاي بزرگ تهيه مي شود. از ديگر خوراكهاي محلي كه مي توان آن را بر سر سفره هاي افطار مردم بلوچ يافت، حلوا شكري، حلوا شيرگي، خرما بريز، خرما شيرگي، كتوك، هارگ، انواع لبنيات محلي، نان روغني، مرباي خرما، انواع ترشي هاي مختلف مثل ترشي ليمو، ترشي انبه است.   دوخت البسه سوزن دوزي بهترین تفریح اوقات فراغت زنان بلوچ فعال گردشگری چابهار اظهار کرد: با توجه به زمان بر بودن دوخت البسه سوزن دوزي شده بانوان بلوچ كه گاهاً حتي تا شش ماه نيز به طول مي انجامد، زنان در ماه رمضان به محض فراغت از كار منزل تا عصر به دوخت و دوز و «سوزن دوزي» لباسهاي مخصوص عيد فطر خود و فرزندانشان مشغول مي شوند.   وی ادامه داد: چند روز مانده به پايان ماه مبارك رمضان شهرهاي بزرگ و مراكز خريد منطقه بلوچستان چنان شلوغ مي شوند كه تردد را براي مردم و خودروها دشوار مي سازد، بيشترين كالاهايي كه در اين روزها خريداران زيادي دارد، پارچه ،لباس، كفش، حنا، شيريني و ميوه است.   بارکزئی گفت: در شب پاياني ماه مبارك رمضان زنان بلوچ با تهيه و آماده كردن حنا كه معمولاً حناي محلي آن منطقه است، خود را براي مراسم حنا بندان آماده مي كنند.   وی افزود: در نهايت ماه مبارك رمضان پايان مي يابد و مردم خود را براي روز عيد سعيد فطر آماده مي كنند، در اين روز مردان با پوشيدن لباس نو در عيد گاههاي محل سكونت و براي اقامه نماز عيد حاضر می شوند و پس از آن صورت دسته جمعي به دیدار خویشاوندان و بزرگان می روند و همديگر را در آغوش گرفته و از يكديگر طلب بخشش و حلاليت مي كنند.    انتهای پیام/