مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستانوبلوچستان گفت: انتقال آب دریای عمان به سیستانوبلوچستان در حالی امسال به عنوان یک قانون تصویب شد که این مهم ناشی از همت دولت و مجلس شورای اسلامی برای رفع کاستیهای آبی است.
علیرضا قاسمی در گفتوگوی تفصیلی با پایگاه خبری تحلیلی عصر هامون در خصوص شاخص بهرهمندی از آب شرب در سیستانوبلوچستان با اشاره به اینکه استان با ۳.۱ میلیون نفر جمعیت، وسیعترین استان کشور و در عینِحال با تراکم جمعیتی ۱۶ نفر در کیلومتر مربع، کمتراکمترین استان نیز محسوب میشود، بیان کرد: این خطه دارای۵۶ شهر با جمعیت ۱.۶ میلیون نفر و ۵۶۰۰ روستا با جمعیت ۱.۵ میلیون نفر است که شاخص بهرهمندی از آب شرب در سطح شهرهای آن ۹۷.۲ درصد و در روستاها ۷۲ درصد می باشد.
وی با اشاره به شرایط تأمین آب شرب در این استان، از خشکسالی و فقر منابع آبی به عنوان دو چالش جدی در این حوزه نام برد و گفت: طبیعت و جغرافیای متفاوت استان باعث شده به منظور تأمین آب، حدود ۴۶ درصد برداشت از منابع آب زیرزمینی و ۵۴ درصد از آبهای سطحی و شور و لبشور صورت بگیرد، این در حالی است که این منابع در سیستان و بلوچستان ناپایدار و وابستگی مستقیمی به نزولات آسمانی دارد.
عصرهامون: چاه نیمههای سیستان منبع آبی چند شهر و روستا در استان هستند؟
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در پاسخ به این سوال با بیان اینکه شمال استان (دشت سیستان) با طبیعت گرم و خشک از رودخانه هیرمند تامین آب میشود و آبهای سطحی رودخانه به چاه نیمههای واقع در زهک منتقل میشود، گفت: چاهنیمهها که در ابتدای نظام مقدس جمهوری اسلامی عملیات احداث آن شروع شد، ۴ گودال طبیعی است که با احداث سازههای جانبی و عملیات خاکی گسترده تبدیل به سدهای طبیعی شده و منبع تامین آب شرب برای ۵ شهرستان و ۹۴۰ روستا و آبادی سیستان محسوب میشود.
وی افزود: تأمین آب برای این منطقه با استفاده از دو واحد تصفیهخانه واقع در چاهنیمه شماره ۳ و شهر زهک به ظرفیت ۱۸۰۰ لیتر در ثانیه، از طریق خطوط انتقال و شبکههای توزیع صورت میگیرد.
عصرهامون: طرح آبرسانی به سیستان چه تاثیری در رفع تنش آبی داشت؟
این مقام مسئول با اشاره به قدمت طرح آبرسانی به روستاهای سیستان که در ابتدای دهه ۷۰ وارد مدار بهرهبرداری شده است، گفت: بازنگری و رفع نواقص طرح در دستور کار شرکت قرار گرفته، هماکنون خطوط انتقال، ایستگاههای پمپاژ جدید و اصلاح شبکههای توزیع آن در حال اجراست، در این راستا یک خط انتقال از زهک به هیرمند به طول ۴۰ کیلومتر با قطر ۷۰۰ میلیمتر در سال قبل تکمیل و وارد مدار شده است.
به گفته وی؛ با تکمیل این خط و استفاده از ظرفیت طرح آبرسانی به شهرها، تابستان سال ۱۴۰۱ علیرغم خشکسالی شدید، کمتنشترین دوره آبی روستاهای سیستان رقم خورد.
قاسمی با بیان اینکه شهر زاهدان نیز آب شرب خود را از سیستان و چاههای سطح شهر تأمین میکند، ادامه داد: بر این اساس از ابتدای دهه ۸۰ که خط انتقال آب از چاه نیمه به زاهدان تکمیل و وارد مدار بهرهبرداری شد زاهدان برای اولین بار طعم آب شیرین پایدار را به خود دید و دوران جدید آبی برای این شهر اتفاق افتاد.
عصرهامون: اقدامات شرکت آب و فاضلاب برای رفع کمبود آب چیست؟
به گفته وی؛ در حال حاضر با توجه به کاهش مصرف آب در زمستان ۸۰۰ لیتر بر ثانیه از چاهنیمهها و چاههای حرمک و ۹۰۰ لیتر در ثانیه از چاههای سطح شهر و شیرینسازی برای زاهدان تامین آب صورت میگیرد، هرچند که در حال حاضر این میزان با نیاز آبی ساکنان شهر فاصله زیادی دارد ولی تابستان سال جاری با وارد وارد مدار شدن ۱۰ حلقه چاه جدید در دشت حرمک، کمترین قطعی آب در شهر زاهدان رقم خورد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان عنوان کرد: نگرانی ما برای تامین آب شرب زاهدان و سیستان ناشی از عدم آورد رودخانه هیرمند طی چند سال اخیر وجود دارد، برای رفع بخشی از کمبود آب قابل تصور، طرحهای اضطراری تهیه و تصویب و شرکت آب و فاضلاب در حوزه کاری خودش عملیات اجرایی آن را آغاز کرده است.
عصرهامون: وضعیت تأمین آب شرب سایر نقاط سیستان و بلوچستان چگونه است؟
وی در ادامه با اشاره به وضعیت تأمین آب شرب سایر نقاط سیستان و بلوچستان بیان کرد: در مرکز، غرب و شرق استان که شامل تفتان، سراوان، ایرانشهر، نیکشهر، دلگان و فنوج و سایر شهرها و روستاها است، آب شرب از طریق منابع آب زیرزمینی و زیرسطحی تامین میشود.
قاسمی با بیان اینکه همه شهرها و بخش اعظمی از روستاها دارای شبکه آب شرب هستند، افزود: گاها به دلیل ارتباط مستقیم منابع تامین آب این نقاط به بارشهای آسمانی، در بعضی از فصول سال دچار تنش آبی میشوند، در بعضی نقاط نیز مانند سیرکان به دلیل عدم بارندگی، علیرغم ایجاد تأسیسات به ناچار آبرسانی سیار میشود.
عصرهامون: شرایط آب شهرها و روستاهای جنوب سیستان وبلوچستان به چه صورت است؟
این مقام مسئول در ادامه با اشاره به شرایط آب جنوب این استان، اظهار کرد: تأمین آب شرب نوار ساحلی و شهر چابهار و کنارک از طریق شیرینسازی آب دریا انجام میگیرد.
وی با بیان اینکه این ظرفیت طی چند سال اخیر افزایش نیافته و از این بابت شرکت در بعضی نقاط مجبور به جیرهبندی آب است، عنوان کرد: مشکل آب شرب این شهرها و روستاها نیز با اضافه شدن ۵۰ هزار متر مکعب شیرینسازی که مجوز آن توسط وزیر نیرو صادر شده و در حال احداث و اجرای خط انتقال جدید است، طی دو سال آینده مرتفع خواهد شد.
قاسمی تأمین آب روستاهای جنوب استان را از سدهای احداث شده شامل زیردان، پیشین، خیرآباد و سد در حال احداث کهیر عنوان کرد و گفت: در حال حاضر با اجرای خطوط انتقال و شبکههای توزیع ۳۱۰ روستا به سد زیردان متصل شده، و ۲۹۰ روستای دیگر نیز در قالب مجتمعهای آبرسانی زیرمجموعه سد پیشین، کهیر و خیرآباد از طریق اجرای خطوط انتقال جدید به این سدها، متصل و از آب شرب پایدار بهرهمند خواهند شد.
عصرهامون: برنامههای وزارت نیرو برای رفع کمبود آب شرب چیست؟
این مقام مسئول گفت: چهار طرح مهم آبرسانی به شهرهای چابهار، کنارک، خاش، نوکآباد و حوزه سیستان در حال اجرا و یا در حال تکمیل است.
وی ادامه داد: برای روستاهای فاقد آب شرب و یا دارای تنش آبی نیز طرح جهاد آبرسانی با شروع خدمت دولت سیزدهم و همت مضاعف وزیر نیرو در دستور کار وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب قرار گرفته که در قالب این طرح آبرسانی به بیش از ۲۸۰۰ روستای فاقد و یا دچار تنش آبی صورت خواهد گرفت.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان با بیان اینکه عملیات اجرایی این طرح آغاز شده، ادامه داد: از ابتدای سال ۸۷۰ کیلومتر لولهگذاری جدید برای روستاها انجام شده، با تکمیل این طرح شاخص بهرهمندی از آب شرب در سطح روستاهای استان به ۹۵ درصد خواهد رسید و دیگر شاهد کمبود آب شرب نخواهیم بود.
عصرهامون: سرانجام طرح انتقال آب دریای عمان به سیستانوبلوچستان چه شد؟
وی از انتقال آب دریای عمان به سیستان و بلوچستان به عنوان طرحی که قرار است کمبود بخشی از آب شرب این استان را جبران کند یاد کرد و گفت: این مهم در سال جاری به قانون تبدیل شد که ناشی از همت دولت و مجلس شورای اسلامی برای رفع کاستیهای آبی این استان است.
به گفته قاسمی، این طرح قرار است ظرف ۵ سال با اولویت تامین آب شرب و صنعت اجرا شود که هماکنون مسیرهای خط انتقال مشخص و عملیات احداث و خاکبرداری محل آبگیری از دریا آغاز شده است.
وی عنوان کرد: با مجموعه فعالیتهای پیشروی شرکت آب و فاضلاب ناشی از انجام مطالعات و بررسیهای فنی و مهندسی، طرحها و پروژهها در حال اجرا و یا تکمیل شدن است تا برای آب شرب جمعیت استان مشکلی به وجود نیاید که بخش اعظم آن به اختصار گفته شد.
قاسمی یادآور شد: طرحهای متنوع آبرسانی در استان انجام شده، مانند: شیرینسازی آب در سطح شهر زاهدان که هماکنون ۴۱ هزار مترمکعب صورت میگیرد، و یا انتقال آب از نقاط دور دست به شهرها و روستاها، انتقال آب با اختلاف ارتفاع بیش از ۱۶۰۰ متر و طول ۲۰۰ کیلومتر برای زاهدان، انتقال آب از سفرههای زیرزمینی و دشتهای مستعد آبی برای شهر و روستاها در دستور کار قرار دارد.