تاریخ انتشار :پنجشنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۳۵
چندی پیش ریاست سازمان محیط زیست عنوان کرده بود که مردم باید با پدیده ریزگردها کنار بیایند! و در واقع آب پاکی را بر روی دست مردم سختی کشیده و دل‌آزرده منطقه سیستان ریخت.
سیستان با بحران زیست محیطی روبرو است/اوضاع نامساعد تالاب هامون با اقدامات نمادین مسئولان محیط زیست
سیستان با بحران زیست محیطی روبرو است/اوضاع نامساعد تالاب هامون با اقدامات نمادین مسئولان محیط زیست
به گزارش سرویس اجتماعی عصرهامون به نقل از اوشیدا: این روزها با شدت گرفتن گرما و جولان طوفان‌های معروف سیستان، وضعیت مناسبی در این منطقه وجود ندارد.
میهمان ناخوانده سیستان گرچه به بادهای ۱۲۰ روزه شهرت دارد اما مردم این خطه حدود بیش از نیمی از سال را میزبان این میهمان ناخوانده هستند.
این درحالی است كه خشكسالی یك دهه گذشته در منطقه نه تنها موجب افزایش سرعت توفان و گرد و غبار ناشی از آن شده بلكه مدت زمان وزش این بادها را نیز به شش تا هشت ماه رسانده است.
مردم از وضعیت تالاب هامون در تنگنا قرار گرفته‌اند و تالاب هامون از عدم مدیریت و بی‌توجهی مسئولان!

 

تالاب هامون به عنوان یکی از بسترهای مهمی که باعث ایجاد ریزگردها و مهمان شدن آنها در خانه مردم سیستان شده، هم‌اکنون با اقدامات نمادین و غیرعملیاتی مسئولان محیط زیست اوضاع خوبی را سپری نمی‌کند.
چندی پیش ریاست سازمان محیط زیست عنوان کرده بود که مردم باید با پدیده ریزگردها کنار بیایند! و در واقع آب پاکی را بر روی دست مردم سختی کشیده و دل‌آزرده منطقه سیستان ریخت.
ریزگردهای ناشی از توفان های شن و ماسه بلای جان مردم سیستان شده و تاکنون بسیاری از ساکنان این منطقه به بیماری های تنفسی و ریوی و حتی سل مبتلا شده اند.
معضل حرکت شن های روان سالهاست که دامنگیر روستاییان و کشاورزان شهرستان های هیرمند، زابل، زهک،نیمروز و هامون شده است بطوریکه هر از گاهی مسئولان دست اندرکار سیستان خبر از محاصره چند روستای منطقه توسط شن های روان می دهند.
مدفون شدن زمین های کشاورزی زیر تپه های شن روان، ورود شن روان به داخل منازل روستاییان و شهرنشینان، بسته شدن راههای ارتباطی و بروز خسارات متعد به بخش های مختلف زیر بنایی گوشه ای از اثرات مخرب توفان و حرکت شن های روان در سیستان است.
شن روان در این منطقه که به "ریگ" مشهور است در بسیاری از مناطق شمال سیستان و بلوچستان تپه های بزرگ چند متری تشکیل داده است.
علیرغم تلاش دستگاه های ذیربط از جمله منابع طبیعی برای مالچ پاشی و ایجاد بادشکن اما شدت توفان ها به حدی است که مالچ ها و بادشکن را نیز تخریب می کند.



یکی از ساکنان روستای منطقه سیستان می گوید: بادهای ۱۲۰ روزه از گذشته های دور در منطقه وجود داشته بطوریکه پدران ما نیز از وزیدن این باد سخن می گفتند و حتی به آن می بالیدند.
وی افزود: بادهای ۱۲۰ روزه آن دوران با توفان های شن ناشی از بادهای ۱۲۰ روزه کنونی تفاوتی از زمین تا آسمان دارند، در دوران گذشته بادهای ۱۲۰ روزه نه تنها زیان بار نبود بلکه برای مردم منفعت نیز داشت اما اکنون این بادها به بلایی برای مردم تبدیل شده است.
شهروند دیگر سیستانی افزود: متاسفانه توفان های شن و ماسه و بادهای شدید خسارات زیادی به گلخانه ها وارد می کند و حتی تعدادی از روستاها در محاصره تپه های شن قرار گرفته اند و زمین های کشاورزی زیر تپه های شن مدفون شده است.
وی اظهار داشت: ابتلای تعدادی زیادی از مردم روستاها به بیماری های تنفسی از اثرات منفی توفان های شن است بطوریکه تاکنون چند نفر از اقوام و نزدیکان خودم به دلیل تنگی نفس، سل و بیماری ریوی در بیمارستان بستری شده اند.




هامون به عنوان هفتمین تالاب بین المللی واقع در شمال سیستان و بلوچستان از حدود ۱۶ سال پیش با قطع آب رودخانه مشترک هیرمند با خشکسالی رو به روست و بستر آن به کانون ریزگردها تبدیل شده است.
با خشک شدن این تالاب بین المللی زیست حیات وحش بویژه پرندگان مهاجر و آبزیان به خطر افتاد و زیستگاه آنها نیز به نابودی کشیده شد.
افزون بر ۱۰۰ هزار نفر از مردم حاشیه تالاب بین المللی هامون نیز که به کار صیادی، دامداری و کشاورزی مشغول بودند با مشکلات زیادی رو به رو شده و بسیاری از آنان به دلیل نبود اشتغال ناچار به مهاجرت شدند.
حالا اما تنها رود مرزی مشترک ایران و افغانستان که به لحاظ حقوقی معاهده داشته و برای تامین آب شرب و کشاورزی حوضه آبریز هیرمند، توافق در باره آن صروت گرفته، بی‌آب است و خسارات زیادی در شمال سیستان و بلوچستان برجای گذاشته است.
به گفته یک مقام دولتی در سیستان و بلوچستان، خشکسالی ۱۶ سال اخیر در پنج شهرستان شمالی این استان که حوضه آبریز رودخانه هیرمند است، ۳۰۰۰ میلیارد تومان خسارت در بر داشته است.
رضا نجفی مدیرکل جهادکشاورزی استان سیستان و بلوچستان هم‌چنین گفته که ۷۰ هزار بهره‌بردار کشاورزی و ۳۰۰۰ صیاد شاغل در تالاب هامون نیز در این سال‌ها بیکار شده‌اند.
علاوه بر این به گفته محیط زیست و هواشناسی، خشک شدن تالاب هامون سبب بروز پدیده گرد و غبار در استان‌های شرق و جنوب شرقی ایران و برخی ولایات در کشورهای افغانستان و پاکستان شده است، بر اساس نقشه‌های ماهواره‌های هواشناسی، تالاب بین‌المللی هامون در این سال‌ها به چشمه‌های تولید ریزگرد در آسیای مرکزی تبدیل شده و همه ساله دامنه گسترش ریزگردهای آن در حال افزایش است.
هم‌چنین بر اساس گزارش محیط زیست سیستان و بلوچستان، در شش ماهه نخست سال گذشته، تنها شش روز هوای شمال این استان در شرایط سالم قرار داشته و مابقی روزها وضعیت هوا در شرایط ناسالم قرار داشته است.




خشکی تالاب هامون در ۱۶ سال اخیر سبب شده که این تالاب در فهرست تالاب‌های در معرض خطر جهان موسوم به فهرست قرمز یا “مونترو” در کنوانسیون رامسر قرار گیرد.
تالاب بین‌المللی هامون در سال ۱۹۷۱ میلادی در کنوانسیون بین‌المللی رامسر که اکنون ۱۶۸ کشور جهان در آن عضویت دارند، ثبت شده بود.
این کنوانسیون وظیفه داشته به همراه کشورهای عضو از تالاب‌هایی که اهمیت بین‌المللی داشته‌اند، حفاظت کند، با این وجود اما ایران و افغانستان که در این کنوانسیون عضویت داشته‌اند، نتوانسته‌اند در حفظ این عرصه زیست محیطی موفق عمل کنند.
با این شرایط، قرار است مذاکرات جدید در مساله حق آبه زیست محیطی تالاب هامون انجام پذیرد، تالابی که ۳۰ درصد آن در افغانستان قرار گرفته و در مجموع چند هزار هکتاری هم از دریاچه ارومیه بزرگتر است.
بر اساس معاهده آب رودخانه هیرمند در سال ۱۳۱۸، پنجاه درصد از آورد رودخانه هیرمند سهم ایران بوده است که در معاهده بعدی در سال ۱۳۵۱، سهم ایران از آب این رودخانه به ۸۲۰ میلیون مترمکعب (یعنی ۳۵ درصد نسبت به قبل) کاهش یافته است.
در هر دو مذاکره آبی اخیر هیچ توافقی برای حق آبه زیست محیطی تالاب هامون صورت نگرفته و تنها حق آبه کشاورزی ایران لحاظ شده است.
فرماندار هامون با بیان اینکه شدت توفان خسارت زیادی به زیرساخت‌های این شهرستان وارد کرده است، گفت: اگر تصمیم جدی برای حل این مشکل گرفته نشود عواقب بدی در منطقه خواهیم داشت.
معصومه پرندواره با بیان اینکه خسارات توفان به سلامت مردم جبران‌ناپذیر است، ادامه داد: بسیاری از مردم منطقه دچار بیماری‌های تنفسی و چشمی شده‌اند.



معاون استاندار سیستان و بلوچستان گفت: مردم سیستان با وضع اسف‌بار و سختی زندگی می‌کنند و حرکت شن‌های روان با ورود به داخل منازل حتی نفس کشیدن را برای مردم سخت کرده است.
هوشنگ ناظری افزود: شرایطی که امروزه در سیستان حاکم است اگر در نقطه‌ای دیگر از کشور اتفاق می‌افتاد مردم آن نمی‌توانستند تحمل کنند ولی مردم سیستان با صبوری در حال زندگی کردن هستند و آنچه که امروز از مسئولان انتظار می‌رود نگاه ویژه به منطقه است.
وی دلیل حرکت ریزگردها را خشکسالی تالاب بین‌المللی هامون دانست و افزود: وجود این ریزگردها سبب بروز انواع بیماری‌‌های ریوی، تنفسی، چشمی،‌ گوش و غیره شده است.
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه زابل گفت: خسارات وارده ناشی از ریزگردهای چندین ساله منطقه سیستان به مردم را نمی‌توان با مسائل مالی محاسبه کرد.
هوشنگ ناظری افزود: طرح جامع تثبیت شن‌های روان چند سال پیش به وسیله سازمان عمران سیستان تدوین و در آن ۲۰ پروژه تعریف و محل اصلی کانون شن‌های روان در خاک افغانستان و ایران شناسایی شد و بستر رودخانه‌ها، تالاب هامون، سواحل، بادشکن مزارع و فضای سبز شهر و روستاهای منطقه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت.
انتهای پیام/4382
https://www.asrehamoon.ir/vdcdkj09.yt0j56a22y.html
نام شما
آدرس ايميل شما