با تغییر سبک زندگی و تأثیر فضای مجازی، ضرورت دارد والدین برای کاهش آسیبهای فرزندان، آموزش سوادرسانهای را ارتقا دهند.
به گزارش پایگاه خبری عصرهامون به نقل از اوشیدا، یکی از عوامل تهدیدکننده بنیان خانواده، استفاده نادرست از رسانههای جمعی بهویژه برنامههای نامناسب موجود در فضای مجازی است که موجب اختلال در بنیان خانوادهها میشود.
فضای مجازی در جایگاه یک رسانه و عضو جداییناپذیر خانوادهها، از نظر اخلاقی دارای کارکردی دوگانه است و بر اساس قوت و ضعف آگاهی اعضای خانواده در استفاده از آن میتواند بستر شکلگیری فضایل و رذایل اخلاقی شود.
یکی از کارکردهای رسانهای ایجاد فضای سرگرمی است تا در کنار آن بتواند پیامهای خود را به مخاطب منتقل کند و عدم شناخت صحیح این رویکرد باعث شده تا بدون در نظرگرفتن نقاط منفی آن، فضای رسانهای را بدون نظارت در اختیار جوانان و نوجوانان قرار دهیم که میتواند در آینده آنها تأثیر مخربی داشته باشد.
اهمیت آگاهی خانوادهها درباره شیوه درست استفاده از فضای مجازی به منزله یک رسانه، از یک سو، ناظر به ضرورت حفظ امنیت اخلاقی خانواده است و بنیادینترین کانون شکلگیری زندگی فردی و اجتماعی انسان است و از سوی دیگر، بر نقش بیبدیل اخلاق در حفظ سلامت و سعادت جامعه تأکید دارد.
سواد رسانهای نهضتی علیه رسانهها نیست، بلکه عادات رسانهای افراد را تغییر میدهد و با هوشیارکردن مخاطبان به آنها میآموزد چطور از رسانهها شهروندانی که سواد رسانهای دارند استفاده کنند و از طریق رسانه میزان آگاهی و توان دریافت اطلاعات خود را بالا میبرند و با همین توان به سمت تقویت روحیه انتقادی بیشتر حرکت میکنند و رابطه یکسویه و انفعالی را به جریانی دو سویه و فعال تبدیل میکنند.
سواد رسانهای به دنبال آن است تا به فرد توانایی لازم برای استفاده از رسانهها را آموزش دهد بهطوریکه فرد بتواند ضمن درک و تحلیل و ارزیابی پیامهای رسانههای مختلف، پیامها و برنامههای مثبت، مفید و سازنده را از پیامهای منفی و بیمحتوا تشخیص دهد، یعنی فرد آگاهانه در برابر رسانهها قرار گیرد و توانایی دسترسی به پیامهای مورد نظر خود از میان انبوه پیام، تجزیه و تحلیل انتقادی، ارزیابی و ارسال پیامها در انواع مختلف را پیدا کند.
در صورتی كه به افزایش سواد رسانهای خانوادهها توجهی نشود، شكاف بین نسلی كه هم اكنون نیز به اندازه كافی زیاد شده، عمیقتر میشود در حالی كه با افزایش سواد رسانهای خانوادهها، فاصله بین نسلها كاهش مییابد و اعضای خانواده در كنار هم قرار میگیرند و همزبانی و همدلی بین آنها حاكم خواهد شد.
شناخت پیامدهای اخلاقی ضعف سواد رسانه هم موجب بهرهگیری از مزایای انکار ناشدنی و پرشمار فضای مجازی در محیط خانواده میشود و هم خانواده را از پیامدها و مشکلات اخلاقی زیادی که در این فضا یا به واسطه این فضا ممکن است دامنگیر خانواده شود، مصون میدارد.
باید برای افزایش سطح سواد خانوادهها در استفاده درست از فضای مجازی و کمک به آنان برای حضور اخلاقی در این فضا و درامان ماندن از پیامدهای غیراخلاقی آن چارهاندیشی شود که این نکتهای است که عقل و نقل بر آن صحه میگذارند، بنابراین با توجه به اینکه امروزه فضای مجازی از عرصههایی است که در آن هم میتوان به اوامر خداوند عمل کرد هم آنها را نقض کرد، بر والدین لازم است شیوه استفاده درست از این فضا را بیاموزند و به فرزندان خود نیز آموزش دهند.
باید توجه داشت که راه مبارزه با رفتارهای غیراخلاقی و آسیبهای متعدد آن، دوری از فضای مجازی و اینترنت نیست، بلکه باید با ارتقای سواد استفاده از فضای مجازی از بروز اینگونه مشکلات جلوگیری کرد.
به قلم احمدمیرگل، کارشناس علومتربیتی و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور سیستان و بلوچستان