ماه مبارک رمضان در سیستان و بلوچستان باتوجهبه آدابورسوم ویژه مردم از شور و حال ویژهای برخوردار است.
به گزارش عصرهامون، مردم سیستان و بلوچستان همه ساله با آداب خاصی به استقبال از ماه ضیافت الهی میروند و همانطور که رهبر معظم انقلاب به زیبایی این ماه را قطعهای از بهشت نام دادند، مردمان این خطه هم با اتحاد و همدلی به امید این که بر سر این سفره پرخیروبرکت الهی وارد بهشت شوند، قدر این ماه را میدانند.
مردم این دیار پهناور در ماه مبارک رمضان، آداب و رسومی دارند که در اغلب موارد، این آدابورسوم مانند سایر مناطق کشور برپا میشود؛ اما برخی از این آداب خاص همین منطقه است که رمضانی که در سیستان، سرخوانی یا چاوشی، معطر کردن مساجد اهلسنت با «سوچکی و اوددار» و یا اقامه نماز ۲۰ رکعتی تراویح توسط برادران اهلسنت بخشی از آن است.
محمدعلی ابراهیمی، پژوهشگر میراثفرهنگی در خصوص آدابورسوم ماه مبارک رمضان به خبرنگار ما گفته است: موضوع اسلام، دين و مذهب در سیستان و بلوچستان از اهميت به سزايی برخوردار است و يكی از عوامل مهم ايجاد، رشد و تكامل فرهنگ و وحدت در این استان يكتاپرستی، اسلام و اعتقاد راستين به خداوند منان و رسول مكرم اسلام (ص) و ائمه اطهار علیهمالسلام است.
وی در خصوص آیینهای ویژه ماه ضیافت الهی، افزود: پس از تعيين زمان و شروع ماه مهمانی خداوند در اين خطه آیینهایی مرسوم است که تعمیر و غبارروبی مساجد، اهدای فرش به مکانهای مذهبی، کمک به نیازمندان و دادن خیرات و تهیه انواع کلوچه و نانها، لبنیات، شیرینی و خشکبار محلی از جمله برنامههای پیش از آغاز ماه مبارک رمضان در سیستان و بلوچستان به شمار میرود.
ابراهیمی تصریح کرد: افطاری به نیازمندان، سرخوانی و رمضان خوانی از دیگر آیینها و آدابورسوم ماه مبارک رمضان در سیستان و بلوچستان بوده و از جمله ویژگیهای فرهنگی استان كه بين دو قوم زابلی و بلوچ اشتراكات زيادی دارد، همین آیینهای ماه رمضان است.
وی با اشاره به اینکه همدلی و اتحاد در كارها بهصورت جمعی و كمک به مستمندان در كنار احترام به ریشسفید و بزرگ قوم اهميت بسياری دارد، گفت: مراسماتی مثل اشر، مدد، بيجاری، دیدار با بیماران و کمک به مستمندان نمونههایی از این سنتهاست.
به گفته این پژوهشگر، «مسلمو پو شو که سه استار بالی سر میشما اومده و وقت سحره باید سحرخونی کنو» (مسلمان از خواب بیدار شو سه ستاره آسمان بر بالای سر ما قرار گرفته و وقت سحر است باید سرخوانی کنم)، نور خیز ورخیزر که وقت سحرم یا نپاد آیت، پاد آیت» از جملههایی است که در قدیم نیاکان ما بهمنظور اعلام سحر و آمادگی برای بیدار کردن همسایگان به کار میبردند.
وی در بخش دیگر سخنان خود به نحوه مراسم رویت ماه رمضان اشاره کرد و ادامه داد: نیمروز نصفالنهار ایران بود و باتوجهبه وجود رصدخانه در سیستان در سالیان قبل با استفاده از علم نجوم و ستارهشناسی زمان سحر را تشخيص میدادند، در بلوچستان نیز برای رویت ماه افراد خاص در هر روستا وجود داشتند که به "چمروک" معروف بودند، یعنی کسانی که چشمان روشن و تیزبینی دارند که اغلب شکارچیان آن روستا بودند، از دو روز قبل هنگام صبح قبل از طلوع آفتاب هلال ماه را در سمت شرق رصد میکردند.
ابراهیمی اضافه کرد: اولین اقدام پس از رویت ماه دعای «سری سلامتی جان وشی دل وشی په خیر په برکتی کنات» است که به زبان بلوچی خوانده میشود، به این معنی که خداوندا این ماه را برای ما به ماه صحت ماه سلامت ماه دلخوشیها ماهروزی و برکت و ماه رحمت تبدیل کن، پس از دعا مردم آذوقه و مایحتاج ماه رمضان را اگر از قبل آماده نکرده بودند، خرید میکردند تا غذای سحر بهموقع پخت شود.
این پژوهشگر اظهار کرد: برگزاری آیین رمضونیکه بهعنوان نماد عشق به رمضان در این استان است، هر چند بسیاری اجرای مراسم رمضونیکه را که با خواندن اشعاری خاص توسط گروهی از ساکنان محله و روستا همراه بود ابتدای ماه مبارک رمضان میدانند که هر شب در محلهها اجرا میشد، اما آنچه میتوان در این زمینه عنوان کرد و بیشتر عمومیت دارد اینکه رمضونیکه در شبهای ۱۴ و ۱۵ ماه مبارک رمضان مصادف با ولادت کریم اهلبیت حضرت اما حسن مجتبی (ع) اجرا میشود.