بخور نخورهای نوروزی در روزهای کرونایی/خوشمزه های مضری که شیرینی عید را به کامتان تلخ می کند

مسعود فیروزکوهی، کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در گفت و گو با عصرهامون بیان کرد: در ایام نوروز به صورت ناخودآگاه و ناخواسته الگوی تغذیه و تحرک تغییر می کند، وقتی به میهمانی می روید، یا میهمان به دیدن شما می آید، با توجه به توان میزبان برای پذیرایی انواع میوه، شیرینی و شکلات، شربت و آجیل تعارف و حتی گاهی با شام و نهار همراه می شود.
 
وی ادامه داد: به جرات می توان گفت به جز میوه مابقی اقلام پذیرایی عید سرشار از مواد قندی و چربی هستند که نه تنها می توانند سلامت بیماران را تهدید کنند، بلکه سلامت و وزن مطلوب افراد سالم را تهدید می کنند.
 
این کارشناس اضافه کرد: اگر عید دیدنی ها از یکی دو مورد در روز فراتر رود، در صورت عدم دقت و خود مراقبتی و پرهیز، دریافت مواد قندی و چربی را بیش از حد کرده، ضمن ایجاد بستر اضافه وزن و چاقی، ممکن است، حالات تهوع و استفراغ بر اثر پر خوری یا خرابی دندان ها به دلیل کوتاهی در نظافت و مسواک زدن را نیز ایجاد کند و صد البته که در افراد مبتلا به بیماری، تاثیر منفی بیشتری خواهد داشت.
 
به گفته وی، امسال به دلیل اپیدمی بیماری تنفسی ویروسی کرونا، شرایط اجتماعی با تغییرات بسیاری مواجه شده است و انتقال بالای آن به سایر افراد، باعث شده که وزارت بهداشت و سایر مسئولان کشور با توصیه حذف برنامه های سفر خانه را ایمن ترین جا برای ماندن معرفی کنند.
 
فیروزکوهی افزود: همچنین تجمع برای هر مراسم خانوادگی، خرید از مراکز و بازارهای شلوغ نیز پر خطر و اشاعه دهنده ویروس کرونا شناخته شده و از عموم مردم درخواست محدودیت در تردد و حضور در اجتماعات متعدد شده است.
 
وی گفت: با توجه به این که همه توصیه ها برای کنترل بیماری و عدم ابتلای آحاد مردم است، همه ما موظف به اطاعت و رعایت بهداشت فردی و عمومی هستیم تا نه خود مبتلا شویم و نه دیگران را بیمار و گرفتار کنیم.
 
این کارشناس تغذیه اظهار کرد: عید هست و ممکن است بسیاری از خانواده ها ضمن رعایت اصول بهداشتی، تمایل به دیدار هم داشته باشند و نه مانند سال های گذشته بلکه کمی خفیف تر رسم عید دیدنی و میهمانی رفتن و میهمان داری را برگزار کنند، بنابراین خوب است که به نکاتی توجه داشته باشند.
 
اهمیت تغذیه مقبول و ورزش
 
وی ادامه داد: سلامتی را می توان حاصل 2 اصل مهم شامل تغذیه مقبول و علمی و تحرک و ورزش دانست، بدیهی است عوامل مختلف دیگری نیز بر سلامتی موثر هستند که باید مدیریت و کنترل شوند تا کمترین اثر منفی را داشته باشند.
 
به گفته فیروزکوهی، غذا نیز از 2 دسته مواد مغذی تشکیل شده است، درشت مغذی ها شامل کربوهیدرات، چربی و پروتئین و ریز مغذی ها شامل مواد معدنی و ویتامین ها و البته آب که مایه حیات و زندگی هستند و تغذیه سالم شرط اساسی سلامت انسان است.

وی با بیان این که تغذیه صحیح در حقیقت رعایت 2 اصل تعادل و تنوع در برنامه غذایی روزانه است، تصریح کرد: تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مواد غذایی مورد نیاز برای حفظ سلامت بدن است و تنوع نیز یعنی مصرف انواع مختلف مواد غذایی که در 6 گروه اصلی غذایی و یک گروه اصلی معرفی می شوند.
 
این کارشناس اضافه کرد: گروه های غذایی به ترتیب اهمیت و میزان توصیه برای مصرف شامل گروه های نان و غلات، سبزی ها، میوه ها، شیر و لبنیات، گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها و گروه های مواد متفرقه یا خوشمزه های مضر هستند.
 
وی افزود: هر گروه در تامین بخشی از درشت مغذی ها و ریز مغذی ها نقش و اهمیت دارد و کم یا زیاد کردن آن در برنامه غذایی می تواند تعادل را بر هم بزد و منشا بروز یک یا چند بیماری شود، در همین راستا بهتر است برنج به صورت کته مصرف و بیشتر از نان های سبوس دار مانند جو، سنگک و .. استفاده شود و ماکارونی سبوس دار را بیشتر مصرف کنید.
 
فیروزکوهی با بیان این که بهتر است از برنج قهوه ای به جای برنج سفید استفاده شود، افزود: برای خیساندن برنج از مقدار خیلی کم نمک استفاده و برای کامل کردن پروتئین گروه نان و غلات بهتر است آن را به صورت مخلوط با حبوبات مصرف کنید.
 
نقش فیبر در پیشگیری از بیماری ها
 
به گفته وی، سبزیجات رنگی از انواع ریشه ای، بوته ای و برگ پهن در برنامه روزانه مصرف شود یا در برنامه هفتگی تنوع مصرف داشته باشید، هر روز در وعده های اصلی غذایی و میان وعده ها از سبزی های خام و پخته بخورید، فیبر نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های غیر واگیر مانند دیابت، قلبی و عروقی و انواع سرطان و چاقی دارد.
این کارشناس ادامه داد: برای پختن سبزی ها آب کم بریزید و آب حاصل از آن را در غذا استفاده کنید هنگام پختن سبزی در ظرف را ببندید، بهتر است سبزی ها را به صورت خام مصرف کنید، چون ویتامین های آن بیشتر است، گروه سبزی ها از اهمیت بسیار زیادی در حفظ سلامتی برخوردار هستند.
 
وی با بیان این که قبل از مصرف میوه ها آن ها را به دقت  بشویید و ضدعفونی کنید، گفت: در برنامه روزانه تان میوه را بگنجانید و میوه هایی که پوست آن ها خوردنی است با پوست بخورید، به جای آب میوه بهتر است از خود میوه استفاده کنید، زیرا ارزش تغذیه ای آن بیشتر است.
 
فیروزکوهی با توصیه به مصرف میوه های رنگارنگ سبز، زرد و نارنجی، بیان کرد: مصرف آب میوه های صنعتی را در برنامه جاری غذایی تان نداشته باشید، پایین بود ارزش تغذیه ای، افزایش مواد افزودنی، وجود قندهای ساده، آب میوه را خودتان در منزل تهیه کنید، ضمن این که آب بهترین نوشیدنی برای تامین مایعات بدن است.

بایدها و نبایدهای استفاده از لبنیات
 
وی افزود: تا حد امکان از لبنیات و پاستوریزه و کم چرب استفاده کنید، قبل از مصرف شیر غیر پاستوریزه، ضمن هم زدن آرام، آن را به مدت یک دقیقه بجوشانید. قبل از مصرف هر نوع کشک، باید مقداری آب به آن اضافه کنید و حداقل به مدت پنج تا 10 دقیقه در حال هم زدن بجوشانید.
 
این کارشناس اضافه کرد: مصرف روزانه لبنیات برای تامین کلسیم، بهبود رشد کودکان و پیشگیری از پوکی استخوان ضروری است، لبنیات را به کفایت مصرف و از انواع کم نمک استفاده کنید؛ شیر؛ ماست و پنیر از نوع کم چرب انتخاب شود.
 
وی اظهار کرد: بهتر است از گوشت های سفید مانند مرغ و ماهی به جای گوشت قرمز استفاده شود، سالمندان سه تا پنج عدد تخم مرغ چه به تنهایی یا در ترکیب با غذاها در هفته استفاده کنند، پیش از پختن گوشت قرمز چربی های آشکار و قبل از طبخ گوشت مرغ پوست آن را که حاوی چربی فراوان است، جدا کنید.
 
فیروزکوهی با بیان این که می توانید روزانه یک عدد تخم مرغ بخورید، گفت: به مصرف فراورده های گوشتی مثل سوسیس و کالباس مقادیر زیادی چربی اشباع، نمک و مواد نگه دارنده اضافه می شود که برای سلامتی زیان آور است مصرف این غذاها را کاهش دهید، در وعده های غذایی اصلی از خوراک هایی مثل عدسی و لوبیا پخته بخورید.
 
وی تاکید کرد: ترکیب حبوبات با غلات ارزش پروتئینی بالایی دارد، پس بهتر است بیشتر برنج را به صورت مخلوط با حبوبات مصرف کنید، از انواع مغزها به عنوان میان وعده های مناسب غذایی استفاده کنید، زیرا تامین کننده بخشی از پروتئین، انرژی و برخی از مواد مغذی مورد نیاز است.
 
نتیجه استفاده از خوشمزه های مضر
 
این کارشناس گفت: مصرف روزانه خوشمزه های مضر در ایام عید نوروز به دلیل فرهنگ و سنت های ایرانی، دید و بازدیدهای متعدد و گاه فشرده روزانه به صورت افراطی افزایش پیدا می کند و تغذیه معمول خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد و نتیجه آن اغلب منفی و در مسیر تهدید سلامتی است.
 
وی با بیان این که مواد مضر شامل انواع مواد قندی و شیرینی ها، چربی ها، شورها، ترشی ها، نوشیدنی های مصنوعی بوده که مصرف آن ممنوع است، افزود: نیاز است که با رعایت نکات لازم از انحراف غذایی و بد غذایی در ایام نوروز پیشگیری کنید، چراکه مصرف برخی اقلام باعث اضافه وزن می شود و منشا ابتلا به انواع بیماری های غیر واگیر یا بدتر شدن بیماری است.

انتهای پیام/