وزير خارجه انگليس بعد از چهار سال بدون استقبال همتاي ايراني خود وارد تهران شد، سفارت كشورش را در تهران افتتاح كرد و يك‌راست براي مذاكره با وزير نفت ايران راهي ساختمان وزارت نفت در خيابان طالقاني شد.
تاریخ انتشار :دوشنبه ۲ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۵۷
ايران و انگليس بعد از چهار سال روابط نباتي، روز گذشته با بازگشايي سفارت در تهران و لندن، مناسبات خود را در سطح كاردار از سر گرفتند. بازگشايي سفارت انگليس در تهران كه چهار سال قبل تعطيل شده بود، 40 روز بعد از دستيابي ايران و 1+5 به «برنامه جامع مشترك اقدام(برجام)» انجام شد. هاموند، وزير خارجه انگليس كه شخصا براي اين گام را كشورش به ايران سفر كرده، اين گام را «گامي كليدي براي توسعه روابط دوجانبه» ميان تهران و لندن توصيف كرده و محمد جواد ظريف هم گفته كه انگليس و ديگر كشورهاي اروپايي «به نقش سازنده ايران در منطقه و جهان پي برده‌اند. » با اين حال، وزراي خارجه هر دو طرف با اطلاع كامل از چالش‌هاي پيش رو، خيلي محتاطانه روند عادي‌سازي مناسبات را كليد زدند. فيليپ هاموند، وزير خارجه انگليس در حالي وارد ايران شد كه مورد استقبال همتاي ايراني خود قرار نگرفت و در مراسم بازگشايي سفارت در تهران نيز هيچ مقام بلندپايه ايراني حضور پيدا نكرد. گاردين همين موضوع را مورد توجه قرار داد و نوشت، ايران يك مقام نسبتاً سطح پايين، يعني «ابوالقاسم دلفي» رئيس اداره اروپاي غربي وزارت خارجه را به استقبال هاموند فرستاد.
هاموند وزير خارجه دولت محافظه كار انگليس در گفت‌وگويي كه در محل سفارت ايران با بي‌بي‌سي انجام داد تأييد كرد كه لندن اختلاف‌نظرهاي اساسي با ايران دارد و تأكيد كرد: « نياز به اعتمادسازي داريم.» محمد جواد ظريف در حاشيه همايش مذاكرات هسته‌اي و علوم سياسي ايران همين جمله را با كلماتي متفاوت و البته بدون نام بردن از انگليس بر زبان آورد: «با برخي كشورهاي اروپايي اختلاف نظر داريم.» البته ظريف گفته كه اختلاف نظر‌ها در يك محيط تعاملي مبتني بر چشم باز و ديدگاه واقع نگري قابل گفت وگوست ولي تلويحا تأكيد كرده كه بازگشايي سفارت‌ها بيش از آنكه درخواست ايران باشد، از سوي طرف انگليسي بوده است: «ما سفارت انگليس را نبسته بوديم آنها خود اين اقدام را انجام دادند.» ظريف توضيح مي‌دهد: «همه دنيا به نقش سازنده ايران در منطقه و جهان پي برده‌اند و بازگشايي سفارت انگليس و حضور اروپاييان در ايران نشان‌دهنده اين مسئله است.» محمدحسن حبيب‌الله‌زاده، كاردار ايران در انگليس كه ديروز با فاصله‌اي چند ساعته، سفارت ايران در لندن را بازگشايي كرد، درباره ارتقاي روابط دوجانبه از سطح كاردار گفته كه فعلاً در اين خصوص نه توافقي و نه صحبتي شده است و روابط در سطح كاردار توافق شده است.
نشست پشت درهاي بسته
فيليپ هاموند اولين وزير خارجه انگليس است كه از سال 2003 كه مذاكرات هسته‌اي ايران با تروئيكا برگزار شد، به ايران مي‌آيد. هاموند از فرودگاه يك‌راست براي بازگشايي سفارت ايران، به خيابان فردوسي رفت و بعد از بازگشايي سفارت نيز براي گفت‌وگو با بيژن نامدار زنگنه، وزير نفت ايران مستقيم به ساختمان مركزي وزارت نفت در خيابان طالقاتي تهران رفت؛ اقدامي كه اشتهاي زايدالوصف لندن به جنبه‌هاي سوداگرانه مناسبات دو طرف را منعكس مي‌كند. لوران فابيوس، وزير خارجه فرانسه نيز چند هفته قبل در سفر به تهران، با وزير نفت ملاقات كرده بود. زنگنه و هاموند عصر ديروز پشت درهاي بسته با همديگر مذاكره كردند و ظاهراً نمايندگاني از شركت‌هاي نفتي انگليس از جمله معاون مديرعامل شركت شل در اين نشست حضور داشته‌اند. فيليپ هاموند عصر ديروز با ولي‌الله سيف نيز گفت‌وگو و اعلام كرد كه بورس لندن براي همكاري با بورس تهران آمادگي دارد. روزنامه تلگراف چاپ انگليس نوشته كه در حالي كه رقباي فرانسوي و آلماني بعد از توافق هسته‌اي به ايران آمده‌اند، شركت‌هاي انگليسي براي رقابت با رقباي خود به دنبال ورود به بازار ايران هستند. تلگراف مي‌گويد: «شركت نفتي «رويال‌داچ‌شل» قبلاً مذاكراتي را با طرف‌هاي ايراني داشته و «باب دادلي»، مدير اجرايي شركت نفتي «بي‌پي» نيز در مورد اهميت ايران سخن گفته ولي همين روزنامه تأكيد مي‌كند: « تضميني وجود ندارد كه اين دو غول نفتي انگليس كه داراي تاريخي طولاني از فعاليت در ايران هستند، بتوانند در جريان اين رقابت، به آخرين نفت و گاز ارزان‌قيمت باقي‌مانده جهان دست يابند. شركت توتال رقيب فرانسوي آنها ممكن است قبلاً پيروزي در اين رقابت را از آن خود كرده باشد.
لندن بابت كودتا عذر نمي‌خواهد
مناسبات ايران و انگليس، بعد مهم‌تري هم دارد كه مي‌تواند آينده مناسبات دو طرف را تحت تأثير قرار دهد. دانشجوياني كه در آبان 1390 به نشانه اعتراض از ديوار سفارت لندن در تهران بالا رفتند و وارد سفارت شدند، پيشينه‌اي تاريخي از مناسبات تلخ دو طرف در ذهن داشتند، مناسباتي كه از دوره استعمار شروع و با انتشار گزارش‌هاي تأييد شده از دخالت لندن در فتنه سال 1388 تكميل شد. احتمالاً به‌خاطر همين پيش‌فرض بود كه انگليسي‌ها هيچ غرامتي در قبال بازسازي محل سفارت بعد از حادثه آبان 1390 درخواست نكرده‌اند. فيليپ هاموند در اظهارنظري محتاطانه گفته كه بريتانيا «درخواست دريافت غرامت را مطرح خواهد كرد، اما اجازه نمي‌دهد كه اين مسئله به مانعي براي بهبود روابط در ديگر حوزه‌ها تبديل شود.»
با اين حال، در تهران شواهد اندكي از تغيير رويه لندن در مناسبات آتي خود با ايران ديده مي‌شود. گاردين در گزارش خود به نقل از فيليپ هاموند نوشته كه لندن حاضر نيست « بابت كودتاي 28 مرداد عذرخواهي كند. گذشته‌ها گذشته!» منابع خبري در تهران نيز با اشاره به طولاني شدن مذاكرات براي بازگشايي سفارت‌ها مي‌گويند كه بخش مهمي از مذاكرات مربوط به وسايل ارتباطي بوده كه لندن به دنبال وارد كردن آنها به سفارت بوده است، وسايلي كه تداوم سنت رفتاري سفارت انگليس در غيبت سفارت امريكا راتداعي مي‌كند. ايرنا، خبرگزاري نزديك به دولت، ديروز در گزارشي بدون اشاره به جزئيات بيشتر نوشت: « يكي از اين موارد، اين بود كه كاركنان سفارت انگليس در سال 2011 پيش از ترك تهران اغلب وسايل ارتباطي و تجهيزات الكترونيكي سفارت را نابود كرده بودند. با اتخاذ تصميم بازگشايي سفارت‌ها، لندن قصد داشت اين تجهيزات را نوسازي كند، اما با محدوديت قانوني از سوي ايران براي انتقال تجهيزات مواجه بود.»
روباه از ميان تدابير به لانه خزيد
بازگشايي سفارت انگليس هم مثل زمان بسته شدنش، تحت شرايط خاص و تدبيرهاي امنيتي انجام شد تا مشخص شود بازگشايي سفارت‌ها بين تهران و لندن، به سادگي منجر به عادي شدن مناسبات و فراموشي سابقه استعماري دولتي نمي‌شود كه اين روزها در تهران، از تعبير «روباه پير» براي آن استفاده مي‌شود. عصر ديروز ساعاتي بعد از مراسم بازگشايي سفارت انگليس با حضور فيليپ هاموند، شمار زيادي از مردم و دانشجويان در مقابل اين سفارت تجمع و اعتراض خود را به بازگشايي آن ابراز كردند. اعتراضات در حالي انجام شد كه از ساعت‌ها قبل، تدبيرهاي امنيتي به اجرا درآمده بود. نيروي انتظامي تعدادي از مردم و دانشجويان معترض و عكاسان را كه براي پوشش اين تجمع حاضر بودند، بازداشت كرد. «مرگ بر انگليس»، «مرگ بر امريكا»، «مرگ بر سازشكار» و «خميني شاهد باش ما اعتراض كرديم» از جمله شعارهايي بود كه در مقابل سفارتخانه انگليس سر داده شد. تدابير امنيتي با حضور پرتعداد نيروي انتظامي تا ساعت‌ها بعد از اعتراضات نيز ادامه پيدا كرد. بر اساس گزارش تسنيم، جمعي از دانشجويان كه شعار مرگ بر انگليس سر مي‌دادند و قصد حضور در مقابل سفارت انگليس را داشتند، توسط مأموران نيروي انتظامي پراكنده شدند. مأموران زن نيروي انتظامي نيز مانع از حضور دانشجويان دختر در نزديكي تقاطع چهارراه استانبول شدند.
انتهای پیام/8399 https://www.asrehamoon.ir/vdcdxx05.yt0sz6a22y.html
asrehamoon.ir/vdcdxx05.yt0sz6a22y.html
منبع : روزنامه جوان
