خوشبو کردن مساجد با "سوچکی" از آداب و رسوم مردم خاش در ماه رمضان + تصاویر

به گزارش عصرهامون،به نقل از تفتان ما، رمضان ماه میهمانی پروردگار متعال است و چهره شهرها و روستاها را از نیمه ماه شعبان دگروگون کرده و تغییر می دهد و مردم نیز به جنب و جوش و تکاپو افتاده و خود را برای استقبال از ماه رمضان، ماه عبادت، پرهیز از گناه، پالوده شدن از دوگانگی و نزدیک شدن به خداوند متعال آماده و شرایط را محیا می کنند.
ماه نزول قرآن، ماه میهمانی پروردگار متعال، ماه خوبی ها و نیکی ها، ماه شب های لیالی قدر و ماه استجابت دعا و نیایش بار دیگر با کوله باری پر از ثواب و نیکی از راه رسید و ایرانیان نیز مانند سایر مسلمانان جهان با انجام ویژه برنامه های مذهبی و معنوی به میهمانی این ماه عزیز رفتند.
در واقع پایبندی به آداب و رسوم و سنت های پیشنیان در مسائل مذهبی و اجتماعی برگرفته از تمدن و فرهنگ غنی هر منطقه است که از این جهت مردم استان سیستان و بلوچستان سرآمد سایر اقوام ایران زمین هستند، به گونه ای که هنوز برخی از سنت های پیشنیان خود را در برگزاری آداب و رسوم ماه میهمانی خدا حفظ کرده اند.
ثبت آیین ها، آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در فهرست و لیست میراث معنوی کشور نشان از اهیمت و نقش مهم این فرهنگ در بین ایرانیان دارد که هر کدام به نوغی و با توجه به خاستگاه اعتقادی و دینی خود این روزها را گرامی می دارد.
اما مردم شهرستان مرزی خاش در آستانه فرا رسیدن ماه پرخیر و برکت رمضان با گرفتن روزهای مستحبی، غبارروبی و عطرافشانی مساجد، آغاز جلسات ترجمه و تفسیر قرآن کریم و نیز خرید مایحتاج ضروری ماه میهمانی خدا با آمادگی کامل به استقبال ماه رمضان می روند.
شهروندان اهل تشیع شهرستان خاش در بسیاری از آیین ها، آداب و رسوم با شهروندان اهل سنت اشتراک دارند و در ایام لیالی منتسب به شهادت مولی الموحدین حضرت علی(ع) و لیالی قدر برنامه های شب زنده داری، نذورات و برپایی مجالس و محافل انس با قران کریم و غیره را دارند و
علی ای حال ماه پرخیر و برکت رمضان در شهرستان خاش دارای آداب و رسوم متفاوت و خاصی در گذشته بوده که تا به امروز تغییرات بسیاری کرده است و هنوز نیز مدت زیادی از آن آداب و رسوم نمی گذرد که متاسفانه کم رنگ شدن آن در جامعه احساس می شود و قسمت های بزرگی از آن به بوته فراموشی سپرده شده است.
* غبار روبی مساجد و اماکن ورزشی متبرکه
اولین اقدام مردم متدین و روزه دار شهرستان خاش در استقبال از ماه عزیز و پرفضیلت رمضان این است که از چند روز قبل از فرارسیدن ماه رمضان، مردم به نظافت و پاکسازی خانه ها، محله ها، مغازه های و محل کسب خود، مساجد و حسینه ها و اماکن ورزشی متبرکه رفته و اقدام به تمیز و پاک کردن این اماکن و خرید اقلام و مایحتاج ضروری برای میزبانی در ماه رمضان می می کنند.
پس از نظافت مساجد مردم این شهرستان به روشن کردن مشک و دود دادن ماده ای خوشبو به نام سوچکی که این ماده خوشبو بیشتر از کشورهای حاشیه خلیج فارس یا پاکستان تهیه می شود مبادرت می ورزند.
سوچکی تکه های نازکی از یک درخت بسیار خوشبو است که معمولاً با مواد معظر دیگر آغشته شده و در ظروفی با طرح های محلی شیک در مغازه ها عرضه می شود.
* استقبال و پیشواز از ماه پرفضیلت رمضان
در بسیاری از مناطق شهر و روستای شهرستان خاش مردم به پیشواز و استقبال از ماه صیام می روند و مردم این مناطق سه روز آخر ماه شعبان را روزه می گیرند و معتقدند که روزه گرفتن در این سه روز پایانی ماه شعبان ثواب بسیار زیادی دارد.
بعضی دیگر در بیست و هفتم ماه رجب روزه می گیرند که به آن روزه هفتاد ساله می گویند یعنی اینکه هر شخصی در این روز روزه بگیرد مانند فردی است که هفتاد سال را روزه گرفته است و ثواب و پاداش بسیار زیادی در نزد پروردگار متعال دارد.
* رویت هلال ماه رمضان
رویت یا همان دیدن هلال ماه صیام نیز رسم و رسومات خاص خود را در منطقه سرحد دارد و در قدیم الایام مردم برای رویت هلال ماه در غروب روز آخر ماه شعبان به پشت بام هایشان و یا در جاهای بلند می ایستادند و با دقت هلال ماه را پیدا می کردند.
امسال نیز در شهرستان خاش جمعی از علماء و مسئولین این شهرستان با حضور در نقطه ای بالا از مرکز آموزشی پادگان تیپ 288 مستقل زرهی هلال ماه را رویت کردند.
* نحوه اعمال سحر
آن چه در این جا متداول و رایج است این است که دو تا سه ساعت مردم قبل از اذان صبح بیدار می‌شوند و پس از وضو گرفتن نیت روزه ماه رمضان را می‌کنند و بعد شروع به خوردن سحری می‌کنند؛ برخی اول می‌خورند و بعد نیت ماه مبارک رمضان می‌کنند و قبل از رسیدن صدای ملکوتی اذان از حسینیه و مساجد از طریق بلندگو دعای سحر پخش می کنند و از خوردن و آشامیدن امساک کنید با بلند شدن صدای ملکوتی اذان صبح مردم خود را برای ادای نماز صبح آماده می‌کنند و به مساجد می‌روند و بعضی‌ها در خانه خود نمازشان را ادا می‌کنند
* خواندن نماز تراویح
خواندن نماز ۲۰ رکعتی تراویح که هم اکنون در بیش از ۴۵۰ مسجد این شهرستان پشت سر حدود ۹۰۰ حافظ و قاری قرآن کریم اقامه می‏شود یکی از سنتهایی است که از دیر باز تاکنون در این منطقه رواج داشته و مردم اهل سنت شهرستان به آن پایبندند
نماز تراویح بعد از ادای فریضه‌ی عشاء به صورت نمازهای دو رکعتی و در ۲۰ رکعت خوانده می شود و در طول شب‌های ماه مبارک رمضان، حافظان کلام وحی در این نماز به تلاوت قرآن کریم می‌پردازند و در دهه آخر ماه مبارک رمضان، جشن‌های ویژه ختم کتاب آسمانی قرآن کریم در مساجد گرفته می‌شود.
اگر گذرتان به شهرستان خاش در ماه مبارک رمضان به ویژه شب های این ماه بزرگ افتاد، نوای دلنشین تلاوت قرآن کریم که توسط حافظان این کتاب الهی خوانده می شود و در نقاط مختلف این شهرستان طنین انداز شده را می شنوید که از مساجد مختلف شهر، به گوش شما می رسد.
*غذاهای سنتی ماه رمضان
حضور نمازگزاران روزه دار در مساجد در وقت افطار از دیگر سنت های حسنه ای است که اکثر مردم شهرستان خاش به آن پایبندند.
در برخی از مساجد شهرستان خاش معمولا در بین الصلاتین مغرب و عشاء با چای، خرما و یا آب جوش مخلوط کمی آبلیمو و شکر مومنین روزه خود را افطار می کنند
مردم این شهرستان روزه خود را با پنیر، سبزی، خیار، گوجه، آب، خرما، حلوای خرما، آب شربت، چلبکی(نوعی نان که توسط خانمهای خانه‌دار با خمیر آرد، روغن و شکر پخت می شود) زولبیا، بامیه و نان گرم افطار می کنند.

خوراک آش، سوپ، آبگوشت، حلوا، شله زرد، عدس پلو، قرمه سبزی، خوراک بنه، ماست کشک و بعضاً چلو مرغ از مهم ترین غذاهایی هستند که مردم شهرستان خاش از آنها در وقت های افطار و سحر استفاده می کنند.
 
در برخی از مساجد نیز رسم بر این است که مومنین هر روز غذا و طعامی که در منزل دارند را با خود به مسجد می آورند و در سر سفره افطاری دیگر روزه داران در موقع اذان مغرب افطار می کنند که خرما، زولبیا، شربت و شیرینی زینت بخش همیشگی این سفره های خدائی است.
* آداب آستانه عید فطر
مردم شهرستان خاش همچنین در آستانه عید سعید فطر در بازارهای شهر حضور یافته و اقدام به خرید کفش و لباس نو برای پوشیدن در روز عید فطر می کنند.
نماز عید سعید فطر نیز در مصلی های بزرگ و با شکوه خاصی اقامه می شود.
مردم در این مناطق با شور و شعف وصف‌ناشدنی خاصی به استقبال اعیاد ملی و بخصوص مذهبی خود همزمان با سایر هم‌دینانشان در تمامی ایران اسلامی می‌روند که البته ماه رمضان از بزرگترین ماه‌های مسلمانان است که دارای آداب و سنن ویژه‌ای است.
* شب زنده داری
شب زنده‌داری در ایام لیالی قدر برای مومنین این مناطق بسیار با ارزش و دارای جایگاه ویژه مذهبی است.
شب زنده‌داری در شب‌های نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و به ویژه بیست و هفتم ماه رمضان برای بهره‌مندی از برکات بی‌پایان این ماه برای نمازگزاران بسیار با ارزش است .
برپایی مراسم اعتکاف در دهه آخر ماه مبارک رمضان است که مصادف با لیالی قدر برگزار می‌شود از دیگر آداب این ماه در شهرستان خاش است .
کمک به فقرا و نیازمندان، حضور پررنگ تر از گذشته در مساجد، تلاوت قرآن کریم، پرداخت زکات و صدقات فطریه، دوری از خوردن و نوشیدن، حضور بر سر مزارها برای فاتحه خواندن برای مردگان، از دیگر رسوماتی است که مردم شهرستان خاش در ماه مبارک رمضان و روز عید سعید فطر به آن پایبندند.
 * آداب و رسوم فراموش شده
یکی دیگر از با ارزش‌ترین آداب ویژه ماه رمضان که فراموش شده است این بود که تعدادی از جوانان که بعضا از دختران بوده اند ملاقه های را به دست می گرفتند و در شبانگاه به منازل مراجعه می کردند و درب می زدند و شخصی که درب را می گشود ملاقه را جلوی وی گرفته و آن شخص در حد توانش مبلغی را در ملاقه می گذاشته است.
همچنین برخی نیز از برگزاری مراسم رمضون «رمضونیکه» در شهرستان خاش نیز بعنوان یکی از آداب و رسوم بوته ی فراموشی سپرده شده است.
* ماه پر خیر و برکت رمضان فضیلت های بسیار زیادی دارد
امام جمعه شهرستان خاش در گفت و گو با خبرنگار تفتان ما اظهار کرد: ماه پر خیر و برکت رمضان فضیلت های بسیار زیادی دارد و این ماه از بهترین روزها، ماه ها، ساعت ها، شب ها و زمان های آن بهترین روزها و شب ها و ساعات عمر انسان ها است.
حجت الاسلام غلامرضا دهقان با بیان اینکه مردمان شهرستان خاش در ماه مبارک و پرفضیلت رمضان آداب و رسوم بسیار زیادی دارند، گفت: این ماه در بین مردم این شهرستان از جایگاه و اهمیت بسیار خاصی برخوردار است که برای گرامیداشت آن آداب و رسوم های از قبل تا اکنون وجود دارد و همچنان نیز ادامه دارد.
* دستگیری فقرا و نیازمندان از مهمترین آداب مردمان این دیار در ماه رمضان است
وی با بیان اینکه دستگیری فقرا و نیازمندان از مهمترین آداب مردمان این دیار در ماه رمضان است، تصریح کرد: مردم و مومنان باید در حد توان و قدرت خود به نیازمندان و اغنیاء کمک کنند.
حجت الاسلام دهقان بیان کرد: در ماه رمضان برکات و نزول رحمت الهی بر سر سفره روزه داران سرازیر می شود و باید با بخشش و طلب عفو مومنین از اقوام و همسایگان نیز بتوانند با آمادگی هرچه بیشتر از این ماه عزیز استقبال و  بهره بگیرند.
وی خاطرنشان کرد: فرستادن صلوات بر پیامبر اسلام(ص)، تلاوت قرآن کریم، به جا آوردن نوافل و نمازهای مستحبی، استغفار کردن، دعا خواندن، اکرام مومنان، یتیمان و صله ارحام، پرداخت زکات و صدقات، داشتن اخلاق نیکو، افطار دادن به روزه داران، آسان گرفتن بر زیردستان، نگهداری چشم، گوش و زبان از محرمات و یاد آوری آخرت از آداب ماه مبارک رمضان محسوب می‌شوند.
* حفظ شعایر دینی و مذهبی در ماه مبارک رمضان مورد توجه مردم این منطقه قرار دارد
امام جمعه شهرستان خاش با بیان اینکه حفظ شعایر دینی و مذهبی در ماه مبارک رمضان مورد توجه مردم این منطقه قرار دارد، ادامه داد:  پرهیز از هرگونه اعمال خلاف شرع اعم از دروغ گویی، غیبت، دوری از خوردن و نوشیدن، گوش فرا دادن به آیات روح بخش کلام الله مجید در مساجد و منازل، برپایی نمازهای آخر شب و حضور در قبرستانها و خواندن فاتحه برای اموات از جمله اعمال حسنه مردم خاش است.
وی با بیان اینکه نبی مکرم اسلام(ص) در آخرین جمعه ماه شعبان برای مسلمانان در خصوص فضیلت ماه پرخیر و برکت رمضان بسیار سخنرانی کردند، گفت: سخنان حضرت محمد(ص) نشان از اهمیت ماه رمضان و شعبان داشته است.
* عظمت ماه مبارک رمضان در نزول قرآن کریم در شب قدر است و در واقع رمضان ظرف نزول قرآن است
حجت الاسلام دهقان با بیان اینکه  عظمت ماه مبارک رمضان در نزول قرآن کریم در شب قدر است و در واقع رمضان ظرف نزول قرآن است، افزود: قلب رمضان 'شب قدر' به عنوان شب نزول قرآن است و شب قدر شب تجلی دو عنصر از هم جدا نشدنی 'قرآن صامت و قرآن ناطق' است.
وی اظهار کرد: استفاده نکردن از فرصت ماه مبارک رمضان برای پاک کردن دل و روح موجب حسرت در دنیا و آخرت خواهد شد به همین سبب باید برای ماه مبارک رمضان برنامه ریزی مدون داشته باشیم.
گفتنی است وجود بیش از ۵۰۰ مسجد و ۱۵ حوزه علمیه و مکتب با ظرفیت تربیت دهها طالب العلم، فارغ التحصیل و عالم دینی، شهرستان خاش را به عنوان شهر حافظان و عالمان دین مشهور کرده است.
انتهای پیام/3028