تبادل فرهنگی و ترویج سبک زندگی در میان جوامع بشری از اهمیت بالایی برخوردار است که ماهواره به همین علت ساخته شد اما امروزه استفاده نادرست و سودجویانه از این وسیله تهدیدات فراوانی برای سبک زندگی جوامع به همراه دارد.
به گزارش سرویس اجتماعی عصر هامون ، بحث از آئین و روش زندگی در ادیان الهی یا بشری، به مفهوم عام، از دیرباز مطرح بوده است؛ اما موضوع «سبک زندگی» بهعنوان یک اصطلاح، در گذشته بهصورت مستقل مطرح نبوده بلکه بخشی از محتوای آن (با تسامح در معنی) در ضمن مسائل دیگر مانند آئین و آداب زندگی، برنامه زندگی و... عنوانشده است که هر جامعهای بر پایه همین مسائل که نشئت گرفته از آداب، سنن و مذهب مردم آن جامعه است به سمت کمال خود گام برمیدارد.
جایگاه ماهواره در سبک زندگی
بحث تبادل فرهنگی در میان جوامع بشری از اهمیت بالایی برخوردار است که یکی از احتیاجات یک جامعه پویا همین مبحث است.
جامعهای که بتواند در طول زمان از جوامع دیگر آدابورسوم مثبت زندگانی را بیاموزد و جایگزین بخشهای نادرست سبک زندگی خود کند، همواره بهسوی پیشرفت و تکامل گام برمیدارد.
به همین جهت بود که وسایل ارتباطی و رسانههای گستردهای در دنیا طراحی و ساخته شد که یکی از مهمترین آنها ماهواره است.
ماهواره با توجه به دارا بودن قابلیتهای بالایی در ارسال رویدادها و تأثیرگذاری بالای خود وسیلهای بهمراتب مهم برای این تبادل فرهنگی میان جوامع بشری است اما استفاده نادرست و سودجویانه از این وسیله نیز خطرات فراوانی میتواند به همراه داشته باشد.
خطر ماهواره برای سبک زندگی
یکی از خطراتی که همواره هر جامعه را تهدید میکند الگوگیری نامناسب از جوامع دیگر است؛ جایگزین کردن بخشی از فرهنگ و سبک زندگی که شاید در یک جامعه ارزش بهحساب آید اما در جامعه دیگر همان بهعنوان یک ضد ارزش است، خسارات جبرانناپذیری پدید میآورد.
متأسفانه امروز ماهواره بهعنوان وسیلهای که روزی قرار بود ارتباطات و تعاملات فرهنگی بین جوامع را گسترش دهد، وسیلهای برای سودجوییهای سیاسی و اقتصادی برخی افراد گردیده است و همین امر آغاز یک خطر بزرگ برای سبک زندگی انسانها به شمار میآید.
برای مثال در جامعهای مثل ایران که از گذشته ازدواج و پذیرفتن مسئولیت زندگی مشترک بهعنوان ارزش بهحساب میآید و ازنظر عقیده دینی مردم آن این امر بسیار مهم ضروری تلقی میشود، مورد هجوم شبکههای ماهوارهای برای ضد ارزش دانستن ازدواج قرارگرفته و در مقابل جایگزینهای ضد ارزشی دیگری در آن تبلیغ میشود.
حال جامعهای که تحت تأثیر این تبلیغات قرارگرفته و این ارزش سبک زندگی خود را با ضد ارزش تبلیغی جایگزین میکند، با توجه به اینکه هیچ رابطه صحیحی برای این تغییر فرهنگی ایجاد نشده یقیناً دچار مشکلات فروانی میشود.
آیا تاکنون به این نکته اندیشیدهاید؟
نکتهای که عموم مردم در خصوص ماهوارهای به آن توجه نمیکنند مسئله هزینههای راهاندازی این شبکهها است که با هزینههای گزاف راهاندازی میشوند و پاسخی که برای راهاندازی مطرح میشود سرگرمی و یا افزایش سطح علم و آگاهی مردم است اما خوب است که نگاهی به هزینههای راهاندازی برخی از این شبکههای داشته باشیم:
۱-بیبیسی فارسی: گوردون براون (که در آن زمان وزیر دارایی بود و سپس به مدت سه سال در سمت نخستوزیری انگلیسی هم فعالیت کرد) در پاییز سال ۲۰۰۶ میلادی اعلام کرد که بودجهای معادل ۱۵ میلیون لیره استرلینگ، نزدیک به ۲۲ میلیون دلار در سال، برای راهاندازی بخش فارسی تلویزیون بیبیسی اختصاص داده است. در پی گذشت نزدیک به سه سال از ارائه طرح تأسیس تلویزیون فارسیزبان بیبیسی و پس از ماهها آموزش و آزمون برای جذب نیرو از رسانههای ایرانی سرانجام ساعت پنج بعدازظهر روز چهارشنبه، ۲۵ دیماه، این تلویزیون کار خود را آغاز کرد.
۲-بخش فارسی صدای آمریکا: صدای آمریکا یکی از قدیمیترین شبکههای سیاسی فارسیزبان محسوب میشود که بخش فارسی آن از سال ۷۵ آغاز به کارکرده و باوجود تلاشهای بشماری که انجام داده اما همچنان در محدوده مخاطبان سنتی خود محصورشده و در جذب سایر مخاطبان ناکام بوده است. گفته میشود این شبکه با بودجه ۷۵ میلیون دلاری سنای آمریکا مشغول به کار است.
۳- شبکه من و تو: آبان سال ۸۹ این شبکه با بودجههای در حدود ۴۰ میلیون دلار که از سوی دولت انگلیس تأمین میشد، آغاز به کار کرد و خیلی زود بهعنوان یکی از مهاجمان پرقدرت شبکههای ماهوارهای به ایران شناخته شد.
۴-شبکه فارسی وان: برای راهاندازی این شبکه ۱۰ میلیون دلار هزینه شده است و بسیار پیچیده عمل میکند. در ظاهر هیچ نشانی از مخالفت با آموزههای ارزشی و دینی نشان نمیدهد و حتی برای مناسبتهای خاص مذهبی هم پیام تبریک و تسلیت میدهد اما سریالهای نشان دادهشده در این شبکه چیز دیگری را نشان میدهد.
این هزینههای هنگفت برای راهاندازی چنین شبکههایی چه توجیهی میتواند داشته باشد؟ خصوصاً اینکه همگی این شبکهها در موضوعات اختصاصی خود بهصورت آشکار و نهان سعی در تغییر فرهنگ و سبک زندگی مردم ایران دارند.
ماهواره، وسیلهای برای سیاست
ابعاد و اثرات کوتاهمدت و درازمدت ماهواره بهعنوان یکی از فراگیرترین و مؤثرترین وسایل ارتباطجمعی، همیشه دارای اهمیت بوده، اما باگذشت زمان و تغییرات اساسی در شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور و جهان، هرروز به این ضرورت افزوده میشود.
اگر درگذشته فقط چند شبکه ماهوارهای فارسیزبان مانند بیبیسی یا صدای آمریکا با جهتگیری و اهداف سیاسی خاص و هدایتشده از سوی دولتهای انگلیس و آمریکا وجود داشت؛ اما در چند سال اخیر شبکههای با اهداف کاملاً متفاوت مانند من و تو ۱ و ۲، فارسی Farsi1،pmc و… به وجود آمدهاند و در مدتزمان بسیار محدود مخاطبان بسیاری در بین مردم و بهویژه کانونهای خانوادگی به خود اختصاص دادهاند.
امروزه یکی از راههای بسیار مهم تأثیرگذار در سیاست مسئله دیپلماسی عمومی و در کنار آن دیجیتال دیپلماسی است که یکی از مهمترین مسائلی که در این دیپلماسی مطرح میشود تأثیرگذاری بر اذهان مردم دنیاست.
مویرا ولان Moira Whelan، جانشین دستیار جان کری در استراتژیهای دیجیتال و در اداره امور عمومی وزارت خارجه آمریکا در کلاس درسش در دانشگاه امور بینالملل جِت به دانشجویان خود درباره اهمیت استفاده از رسانههای دیجیتال در برقراری رابطه با دیگر کشورها گفته است: کار کسی که وارد وزارت خارجه میشود فقط سفر به دیگر کشورها و صحبت با مقامات آنها نیست بلکه کار اصلی شما، صحبت کردن و برقراری رابطه با مردم دیگر کشورها است. وزارت خارجه اکنون به مخاطبان زیادی دسترسی دارد...