"سب" سالمترین قلعه باقی مانده از دوران اسلامی محسوب می شود که آماده میزبانی از مسافران نوروزی در شهرستان سیب و سوران است.
به گزارش عصرهامون، این قلعه محصول حاکمان صفویه و در زمره 27 بنای تاریخی سیستان وبلوچستان است که هنوز پابرجا مانده است.
قلعه سب در اوایل قرن دوازدهم هجری مرکز حکمرانی حاکم محلی به نام «ملک دینارخان» بزرگ و فرزندان او بود که در مناطق اطراف سیب و سوران حکمرانی میکردند. آخرین حکمران قلعه سب غلام رسول خان بود که دو اتاق طبقه دوم قلعه را به ساختمان اضافه کرد.
نام قلعه سب از نام روستای سیب به معنای جایگاهی که در آن آب روان باشد گرفته شدهاست.
قلعه سب روی صفحهای سنگی و صخره طبیعی کم ارتفاع با خشت و گل در قرن دوازدهم هجری قمری ساخته شد و در پایان قرن سیزدهم آخرین تغییرات اساسی در آن صورت گرفت. ساختمان قلعه مجموعهای از حصار و بنای اصلی است که با ۲۳ متر ارتفاع در روستای «سیب» ۲۵کیلومتری جنوب غرب سراوان قرار دارد.
قلعه سب را سیاسیترین بخش از تاریخ شهرستان سراوان میدانند چون بر اساس متون تاریخی، اولین منطقه در شرق بلوچستان بوده که نیروهای ناصرالدین شاه در سال ۱۲۵۷ به آنجا رفتند تا تحرکات منطقه را زیر نظر بگیرند.
بنای اصلی قلعه در قاعده، به صورت مستطیل ۳۶ متر در ۲۵متر، در دو طبقه ساخته شدهاست. به گونه ای که هرچه بر ارتفاع آن افزوده میشود از حجم آن کم میشود و در ظاهر به شکل «مصطبه هرم» درمی آید که موجب ایستایی بیشتر بنا و جلوگیری از رانش دیوارهای قطور و مرتفع آن میشود. معماران چیرهدست محلی با بهرهگیری از تجربه خود، برای احداث قلعه سب تخم گیاهی به نام «توتری» را با گل مخلوط میکردند و ملاطی چسبناک میساختند که وقتی خشک شد، شدیدترین رگبارها و باران های فصلی بلوچستان نیز توانایی شستن آن را ندارد و به همین دلیل قلعه پایدار مانده است.
حصار قلعه سیب با سه متر ارتفاع ۴۸ متر در ۷۴ متر به شکل مستطیل، دورتادور قلعه را فراگرفتهاست و به وسیله غلامگردهای (محلی ویژه نگهبانان و تیراندازی) در داخل دیوار و چهار برج چهارگوش در چهار رأس حصار از قلعه محافظت میکنند.
سازندگان قلعه همچنین با بهرهگیری از تنه خرما و شاخ و برگ آن وگاهی حصیرهایی از داز (نخل کوتاه وحشی)، سقف ها را میپوشاندند و روی آنهارا با کاهگل پوشش میدادند. محل ورود به قلعه تنها از طریق پلکان جنوب شرق امکانپذیر است و وارد شوندهها پس از عبور از در اصلی قلعه به وسیله معبری به درگاهی، در سمت میانی دیواره غربی و از آنجا به وسیله یک راهرو تونل به طول ۱۶/۵متر با شیب نسبتاً تند به حیاط مرکزی میرسیدند.
همچنین برای دسترسی ساکنان قلعه به آب شیرین، چاهی در دل صخره و حیاط مرکزی حفر شدهاست. سیب بنای تاریخی قلعه سب مهرماه ۱۳۷۵ به پیشنهاد این اداره به شماره ۱۷۱۵ در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
قلعه سب در مجموع ۱۰ اتاق کوچک و بزرگ دارد که در اطراف حیاط مرکزی جای گرفتهاند و برای دسترسی به فضاهای حاکمنشین و تابستانی، راه پله ای، مخفی، کم عرض، با شیب زیاد وجود دارد. قلعه سب بعد از زمان صفویه به ویژه در عصر افشاریه محل سکونت حاکمین بودهاست.
فرش قرمز برای مسافران نوروزی
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سیب و سوران گفت: با توجه به آغاز دور دوم سفرهای نوروزی، این شهرستان با دارا بودن بلندترین قلعه خشت و گلی کشور آماده میزبانی از گردشگران است.
عبدالسلام محمدی در گفتگو با عصرهامون اظهار کرد: شهرستان سیب و سوران در استان سیستان وبلوچستان واقع شده که دارای مناطق گردشگری زیبا و مناظر طبیعی بکر است که چشمان هر گردشگری را خیره می کند.
وی ادامه داد: نخلستان های سربه فلک کشیده و زیبای این شهرستان نیز یکی دیگر از جاذبه های گردشگری سیب و سوران را رقم زده که در فصل بهار جلوه ای بسیار چشم نواز را نمایان می کند و بسیاری از گردشگران نوروزی ساعات خوشی را در این نخلستان ها سپری می کنند.
وی خاطرنشان کرد: به منظور رفاه حال مسافران نوروزی غرفه هایی در ستاد استقبال این شهرستان دایر شده که گردشگران ضمن آشنایی با آثار و صنایع دستی استان و شهرستان می توانند با خرید این وسایل، سوغاتی خاص مردم بلوچ را به یادگار ببرند.
به گفته حسینی؛ امسال علاوه بر حضور گردشگران داخل استان شاهد رشد چشمگیر و بی نظیر گردشگرانی از استان های تهران، یزد و... بودیم که با جاذبه های طبیعی و گردشگری این منطقه بیشتر آشنا شدند.