سیستان و بلوچستان؛ مهد سوزن دوزی و صنایع دستی ایران

 به گزارش عصرهامون، سوزن دوزی به عنوان یکی از هنرهای دستی زنان سیستانی و بلوچستانی، با ظرافت و هنر دستان هنرمند زن و پشتکار مداوم آنان خلق می شود و قدمت و سابقه این هنر و رواج آن در همه مناطق این استان به حدی است که از آن به منزله هویت، موجودیت و شناسنامه فرهنگی این مرز و بوم یاد می شود.
سوزن دوزی، نخ دوزی یا گلدوزی یکی از روشهای دیرینه آرایش و تزیین جامه زنان است به گونه ای که هیچ جامه زنانه ای یافت نمی شود که سوزن دوزی بر روی آن نقش نبسته باشد.
مواد اولیه سوزن دوزی “نخ و پارچه” است. سوزن دوزها بر حسب امکانات و سلیقه از نخ دمسه، نخهای رنگین ابریشم و امروزه کاموا استفاده می کنند و پارچه هایی که در سوزن دوزی بلوچ مورد استفاده قرار می گیرد باید دو ویژگی عمده برای سهولت دوخت داشته باشد، نخست این که دارای تار و پودی مشخص و دوم اینکه این تاروپود مشخص باید راست باشد.
ابزار کار سوزن دوزی شامل سوزن که به زبان محلی ˈسوچه یا سوچنˈ گفته می شود، قیچی یا مقراض، انگشتانه یا شستی است و نحوه دوخت آن به این شکل است که در ابتدا سوزن دوز از پارچه، قطعه ای دلخواه را جدا کرده و طرح مورد نظر را بر روی آن منتقل می کند.
اکنون نوبت سوزن دوز است که با روش دوردوزی، خطوط محیطی طرح را دوخته و آن را از بقیه پارچه مجزا می کند و لباس زنان این مرز و بوم از شش قطعه سوزن دوزی شده شامل “پیش سینه، جی یا زی گوپتان، پایین دامن، زینت بخش سرآستین پیراهن و زینت بخش سرپاچه های شلوار” تشکیل شده است.
نقش و نگارهای سوزن دوزی نسل به نسل توسط مادران به دختران انتقال یافته و امروزه به یکی از مهمترین ابزارهای فرهنگی معرفی زنان بلوچ مبدل شده است.
 
* سیستان و بلوچستان؛ مهد سوزن دوزی و صنایع دستی ایران است
یکی از سوزن دوزان خاشی و مشاور فرماندار این شهرستان در امور بانوان و خانواده در گفت و گو با خبرنگار  تفتان ما اظهار کرد: سیستان و بلوچستان؛ مهد سوزن دوزی و صنایع دستی ایران است و این هنر زیبا و تاریخی سوزن دوزی زنان این مناطق، بیانگر هویت و شناسنامه فرهنگی مردمان این مرز و بوم است.
جمیله ایرندگانی با بیان اینکه در جهت حمایت از صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی فروشگاه آنلاین برای فروش محصولات سوزندوزان راه اندازی می شود، تصریح کرد: تامین مقداری از هزینه های صنعتگران و فرستادن آنان به خارج از کشور جهت حضور در نمایشگاه و حمایت از این قشر برای فراگیری آموزش ها و فنون بروز و نوین از تصمیمات اتخاذ شده بود.
وی بیان کرد: سوزن دوزی در منطقه سیستان و بلوچستان که یادگار پیوند فرهنگ ایرانی با گذشته تاریخی و افسانه ای خود است همواره با ظرافت و توانایی خارق العاده سرپنجه زنان بلوچ توسعه یافته و همچنان رواج دارد.
ایرندگانی تصریح کرد: سوزن دوزی صنعتی برخوردار از ظرافت دوخت و تنوع رنگ است که بیانگر ذوق، سلیقه، سنت و هنر منطقه است و همانند دیگر هنرهای سیستان و بلوچستان رواج دیرینه در این منطقه داشته به طوری که نمونه هایی از آن به صدر اسلام، دوران مغول بویژه تیموری و صفوی بر می گردد.
این سوزن دوز خاشی خاطرنشان کرد: سوزن دوزی بازتاب ذوق، خلاقیت ذهنی و توان جسمی زنان بلوچ است و قدمتی به بلندای تاریخ سیستان و بلوچستان دارد که از این رو به آن ˈبلوچی دوزیˈ هم می گویند.
ایرندگانی اذعان کرد: راه اندازی نمایشگاه دائمی صنایع دستی در قلعه تاریخی حیدرآباد و ایجاد کارگاه آموزشی در این قلعه و کمک به فروش محصولات هنرمندان پرتوان خاش در عرصه صنایع دستی مورد توجه دولت است.
مشاور فرماندار خاش در امور بانوان و خانواده اظهار کرد: هنرمندان سوزن دوزی سیستان و بلوچستان با ظرافت دست و حرکت سوزن نقش و نگاره های دل انگیزی بر لایه سطحی پارچه می آفرینند و ذوق و روح پرمایه خود را با حرکت سوزن و نخ بر پارچه حک می کنند.
انتهای پیام/3028